XİN: Ermənistan münaqişənin sülh yolu ilə həllini pozmağa hazırlaşır

“Münaqişənin həlli üçün Ermənistandan öz işğalçı qüvvələrini Azərbaycanın işğal olunmuş ərazilərindən çıxarılmasını və qoşunların çıxarılması ilə bağlı cədvəlin təqdim edilməsini gözlədiklərini” qeyd edən Hacıyev münaqişədə məsuliyyəti Ermənistanın daşıdığını bildirib. Şuşada kiləsinin bombalanması ilə bağlı ittihamlara gəldikdə isə Azərbaycan Prezident Administrasiyasının xarici siyasət məsələləri şöbəsinin müdiri üçün bunun bir erməni propanqandası olduğunu deyib. “Azərbaycan xristian icması olan multikultural ölkədir və biz öz xristian irsimizlə fəxr edirik. Azərbaycan ordusu dini binaları, kilsələri və digər dini təsisatları hədəfə almır”, – deyə Hacıyev bildirib.

Münaqişənin həlli vasitələri

Azərbaycan Prezidentinin köməkçisi-Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Administrasiyasının xarici siyasət məsələləri şöbəsinin müdiri Hikmət Hacıyev İtaliyanın nüfuzlu “Askanews” xəbər agentliyinə müsahibə verib.

“Qafqazinfo” bildirir ki, müsahibədə H.Hacıyevin aşağıdakı fikirləri yer alıb:

Prezident Administrasiyasının xarici siyasət məsələləri şöbəsinin müdiri Hikmət Hacıyev “İtaliya Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həlli üçün aparılan danışıqlarda vacib rola malik ola bilər”, – deyə bildirib. Atəşkəslə bağlı beynəlxalq çağırışların çoxaldığı və beynəlxalq ictimaiyyətin Moskvada Azərbaycan və Ermənistan arasında keçirilən ilk görüşün qısa zamanda atəşkəsə nail olunacağına ümid edildiyi ərəfədə Hacıyev Şuşada kilsənin və mülki əhalinin bombalanması ittihamlarını təkzib edib.

“Münaqişənin həlli üçün Ermənistandan öz işğalçı qüvvələrini Azərbaycanın işğal olunmuş ərazilərindən çıxarılmasını və qoşunların çıxarılması ilə bağlı cədvəlin təqdim edilməsini gözlədiklərini” qeyd edən Hacıyev münaqişədə məsuliyyəti Ermənistanın daşıdığını bildirib. Şuşada kiləsinin bombalanması ilə bağlı ittihamlara gəldikdə isə Azərbaycan Prezident Administrasiyasının xarici siyasət məsələləri şöbəsinin müdiri üçün bunun bir erməni propanqandası olduğunu deyib. “Azərbaycan xristian icması olan multikultural ölkədir və biz öz xristian irsimizlə fəxr edirik. Azərbaycan ordusu dini binaları, kilsələri və digər dini təsisatları hədəfə almır”, – deyə Hacıyev bildirib.

Baş verənlərlə bağlı “Ermənistan çoxlu ziddiyyətli məlumatlar təqdim edib. Hər şeydən öncə onlar deyirlər ki, bu, raket hücumudur. Kiləsinin tavanı dağılıb. Lakin kilsənin daxilindəki ikonalara zərər dəyməyib. Əgər bu raket zərbəsi olsa idi kilsənin daxilinə də zərər yetirərdi. Nəticədə, Ermənistan baş verənlərdən Azərbaycana qarşı propaqanda kimi istifadə edərək bütün dünya xristianlarını qəzəbləndirməyə səy göstərir. Azərbaycan torpaqları işğaldan azad edildikdən sonra işğal edilmiş ərazilərdə bütün kilsələr və dini binalar bərpa ediləcək”, – deyə Hacıyev qeyd edib.

“Biz münaqişədə dinin istifadə edilməsinə qarşıyıq və baş verənlərlə bağlı bir daha bütün dünya xristianlarına təəssüfümüzü ifadə edir, lakin bunun nə Azərbaycan xalqının, nə də Azərbaycan dövlətinin günahı olmadığını bildiririk”, – deyə Hacıyev davam edib.

H.Hacıyev münaqişənin həllinə münasibətdə beynəlxalq ictimaiyyətin, Rusiya və Türkiyənin, eləcə də xüsusi olaraq Cənubi Tirol modeli tətbiq edilmiş İtaliyanın roluna toxunub: “Türkiyə və Rusiya hər ikisi bizim qonşularımızdır və hər ikisi vəziyyətin gərginləşməsinə görə narahatdır. Bu ölkələri Avrasiya qitəsində vacib faktorlar hesab edirik. Onlar münaqişənin tam və qlobal həllinə töhfə vermək iqtidarındadırlar ki, bu da Azərbaycanın işğal olunmuş ərazilərində Ermənistan qoşunlarının çıxarılması və Ermənistanın işğalına avtomatik son qoyulması anlamına gəlir”.

27 sentyabr tarixindən münaqişənin başlanmasında ilk dəfə bu gün (dünən) Moskvada Azərbaycan və Ermənistan xarici işlər nazirləri görüşürlər. Beynəlxalq ictimaiyyət ən qısa zamanda atəşkəsin elan edilməsinə və 30 ilə yaxındır Qafqaz regionunu qeyri-stabilləşdirən münaqişə üzrə sülh prosesin başlanmasına ümid edir. “İnanırıq ki, İtaliya Minsk Qrupunun üzvü kimi çox vacib rola malik ola bilər. Minsk Qrupunun ilk sədri İtaliyalı Mario Raffaelli olmuşdur. O, çox yaxşı institusional yaddaş saxlamışdır. Onunla gələcək format barədə müzakirələr etmişik. Bizim üçün İtaliya modeli, Cənub Tirol çoxmədəniyyətli və linqvistik modeli ən yaxşı modeldir.

“Düşünürük ki, bu model Ermənistan və Azərbaycan münaqişəsinə də tətbiq edilə bilər. Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həllindən sonra ermənilər və azərbaycanlılar sülh şəraitində Azərbaycan sərhədləri çərçivəsində muxtariyyət altında birgə yaşaya bilər. İtaliya, eyni zamanda Avropa İttifaqının məsuliyyətli üzvüdür və Azərbaycanın strateji tərəfdaşıdır. Gözləntimiz İtaliyanın daha vacib rolu həyata keçirməyə davam etməsidir”, – deyə Hacıyev yekunlaşdırıb.

Müsahibə ayrıca olaraq istər video, istərsə də yazılı şəkildə “Askanews” xəbər agentliyinin internet səhifəsində yerlşdirilib. Eləcə də, həmin müsahibə İtaliyanın “Il Sole 24 Ore”, “Affari Italiani”, “Il Tempo”, “Libero Quotidiano”, “Quotidiano”, “Giornale d’Italia”, “MSN”, “Notizie Tiscali”, “Today.it”, “Notizie Yahoo”, “Finanze Yahoo”, “Timgate” və sair kimi çoxsaylı kütləvi informasiya vasitələri tərəfindən də yayımlanıb.

XİN: Ermənistan münaqişənin sülh yolu ilə həllini pozmağa hazırlaşır

Ermənistan rəhbərliyi öz məsuliyyətsiz hərəkətlərinin nəticələri haqqında düşünmədən vəziyyətin siyasi partlayışına və münaqişənin sülh yolu ilə həllinin pozulmasının hazırlığına başlayıb. Ermənistan tərəfi başa düşür ki, münaqişənin həlli prosesində işğal edilmiş Azərbaycan ərazilərinin azad edilməsi qaçılmazdır.

Oxu.Az xəbər verir ki, bu barədə qondarma rejimin tanınması ilə əlaqədar Ermənistanın müzakirəyə çıxaracağı qanun layihəsi ilə bağlı Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyinin mətbuat xidmətinin bəyanatında bildirilir.

“Kütləvi informasiya vasitələrinin məlumatına əsasən, Ermənistan Respublikasının hökuməti cari ilin 5 mayında keçiriləcək iclasında “Dağlıq Qarabağın müstəqilliyinin tanınması” adlandırılan qanun layihəsini nəzərdən keçirmək niyyətindədir.

Müzakirələrin nəticələrindən asılı olmayaraq, Ermənistan bu cür təxribatçı əməli ilə beynəlxalq hüququn norma və prinsipləri, 1993-cü ildə qəbul edilmiş BMT Təhlükəsizlik Şurasınn müvafiq qətnamələri, həmçinin digər beynəlxalq təşkilatların münaqişə ilə bağlı müvafiq sənəd və qərarlarını növbəti dəfə kobud şəkildə pozmuş olur.

Məlum olduğu kimi, BMT Təhlükəsizlik Şurası öz qətnamələrində Dağlıq Qarabağın Azərbaycanın ayrılmaz tərkib hissəsi olduğunu birmənalı olaraq təsdiq edib və işğalçı qüvvələrin Azərbaycanın bütün işğal edilmiş ərazilərindən dərhal, tam və qeyd-şərtsiz çıxarılmasını tələb edib”, – deyə bəyanatda qeyd olunur.

Bildirilir ki, mütəmadi olaraq təxribatçı əməllər həyata keçirməklə, o cümlədən atəşkəs rejimini pozmaqla, Ermənistan və Azərbaycan silahlı qüvvələrinin təmas xətti və iki ölkənin sərhədi boyunca Azərbaycanın şəhər və kəndlərini atəşə tutmaqla Ermənistan vəziyyətin dondurulması və danışıqlar prosesində hər hansı irəliləyişin əldə edilməsinin qarşısının alınmasına nail olmaq məqsədi güdür.

“Öz silahlı təxribatlarına sarsıdıcı cavab alan, Azərbaycanın hərbi sahədə artan gücünə tab gətirmək və status-kvonun saxlanmasını davam etdirmək qabiliyyətində olmadığını dərk edən Ermənistan rəhbərliyi öz məsuliyyətsiz hərəkətlərinin nəticələri haqqında düşünmədən vəziyyətin siyasi partlayışına və münaqişənin sülh yolu ilə həllinin pozulmasının hazırlığına başlayıb. Ermənistan tərəfi başa düşür ki, münaqişənin həlli prosesində işğal edilmiş Azərbaycan ərazilərinin azad edilməsi qaçılmazdır.

Bu cür addımlarla Ermənistan rəhbərliyi həm də özünün təcavüzkar və işğalçı siyasətinin aşkar uğursuzluğuna haqq qazandırmağa və öz daxili siyasi ambisiyaları naminə erməni cəmiyyətinin hərbi və ekstremist mövqe tutan ayrı-ayrı dairələrinin tələblərini təmin etməyə çalışır.

Əgər məhdud xudbin məqsədlər sağlam düşüncədən üstün olarsa və bu təxribat həyata keçirilərsə, bunun nəticələri ilə bağlı bütün məsuliyyət Ermənistan və onun rəhbərliyinin üzərinə düşəcəkdir”, – deyə XİN-in mətbuat xidməti vurğulayıb.

Münaqişələrin həlli yolları

Münaqişə vəziyyətlərindən qaçınmaq mümkün deyil. Çox sayda insan var. Düşüncələrimizi, biliklərimizi, təcrübələrimizi mübadiləsi sayəsində fikirlərimizə əsaslanaraq təkcə düşünməyə deyil, həm də dinləyənlərimizin fikirlərimizə ziddir. Maraqlar maraqlandırmırsa, münaqişə yaranır.

Münaqişələr həmişə dağıdıcı deyil. Çox tez-tez həqiqət doğulduğu bir münaqişə vəziyyətindədir. Bir münaqişə vəziyyətini həll etdikdən sonra bir problemə daha doğru və məqbul bir həll də tapıla bilər. Münaqişənin konstruktiv və ya dağıdıcı təbiəti bu münaqişəni həll etmək üçün seçdiyiniz üsulla müəyyənləşdirilir.

Özünüzü sakitləşdirin .

Tək qalma, hər hansı bir vəziyyətdə daxili bir ziddiyyət ola bilər. Ümumiyyətlə, gözləntilərimiz həqiqətdə olduğumuz şeylərlə üst-üstə düşməzkən, bilinçaltığımızda, yəni içimizdə, ruhumuz içində, bizim bilinçaltığımızda bir qarşıdurma meydana gəlir. İnterpersonal münaqişələrin həlli üsulları, ilk növbədə, vəziyyətin təhlili və narahatlıq səbəbinin müəyyənləşdirilməsinə əsaslanır. Problemin müəyyənləşdirilməsinin ən etibarlı yolu, narahat etdiyiniz şey haqqında bir şərh yazmaqdır. Bütün nöqtələri qeyd edərək və baş verənlərə baxaraq, “düşməninizi” şəxsən tanıyacaqsınız.

İndi daxili münaqişələrlə mübarizə üçün ən təsirli yollara nəzər salaq.

1. Qəbul “Sonrakı nədir?” Yazdığınıza baxın. Hər paraqrafı oxuyan, zehni və ya səsli şəkildə özünüzdən soruş: “Və növbəti nədir?”. Başınızdakı yeni suallar və ziddiyyətlər üçün bu suala cavab verin, cavablar gözləmək üçün uzun sürməyəcək. Cavab olduğunuza qədər bu zəncir davam edin: “Heç bir şey!”. Bir dəfə “heç bir şey”, bu da nağıllar barədə narahatlığa səbəb olur? Hər şey, sual həll edilir. Çox vaxt problemlərimizi abartırıq, dediklərimiz kimi, bir fil sürətindən çıxırıq.
2. Tutumların dəyişdirilməsi. Vəziyyəti dəyişdirə bilmədiyiniz halda, özünüzü cəzalandırmaq üçün tələsməyin, problemə münasibətinizi dəyişdirməyə çalışın. Vəziyyəti müsbət anlar baxımından qiymətləndirin və onlar tapılacaq, inanın. Problemə münasibətinizi dəyişdirdikdən sonra, rahatlıq hiss edəcəyik və tezliklə problem özünü tamamilə tükənəcəkdir.

Bir intrapersonal münaqişənin ortaya çıxması bizi sağlam psixoloji vəziyyətdən məhrum edir. Anksiyete və narahatlıq səbəb aradan qalxana qədər yox olmaz. Buna görə də, bir vəziyyətə keçmək cəhdləri, bir xəstə barədə düşünməmək, həll edilməmiş bir məsələni başqa bir şeylə əvəz etmək və ya əvəz etmək cəhdləri səmərəsizdir. Bir müddətdir sizi narahat edən şeyləri unutursunuz. Lakin bu uzun sürməyəcək, çünki münaqişənin səbəbi həll olunmayacaqdır. Özünüzdən qaçmayın, qorxmayın, ən yaxşı müdafiə öz qorxusunuza bir hücumdur.

Sən və başqaları

İşdə, evdə, partiyamızda – insanlarla ünsiyyətdə olmalı olduğumuz yerdə mübahisələr və münaqişələr var. Bu normaldır və təbii. Kişilərarası münaqişələrin, yəni fərdlər arasındakı münaqişələrin həllində bir çox yol var. Hər kəs özü üçün öz prinsiplərinə, təbiətinə və bu problemin həllinə əhəmiyyət verən davranış seçimini seçir.

1. Çatışmaların həlli üçün ən konstruktiv bir yol kompromisdir. Bu halda, münaqişə tərəfləri problemi hər kəs üçün daha az və ya az qəbul edilən şərtlərlə həll edirlər. Burada, bir ölçüdə, ikisi də qazanır.
2. Münaqişədən qaçmaq və ya qaçmaq problemi həll etmək üçün ən yaxşı yoldur. Bu davranış bir zaman bomba ola bilər. Açıq bir qarşıdurmanı qaçırdığınız halda, gərginlik və ümidsizlik sizin içində yığılacaq. Gələcəkdə bu intrapersonal münaqişəyə çevriləcək şanslar böyükdür. Buna ehtiyac varmı? Problemi olduğu kimi həll edin.
3. Danışıqlar münaqişələrin həlli üsulu kimi müəyyən qaydalara malikdir. Əvvəlcə, onun mövqeyi və səbəbləri üçün dəqiq bir əsaslandırma vermək lazımdır. İkincisi, həmsöhbətin rəyinə hörmət etməli, qulaq asa bilməli və münaqişəyə təklif olunan həlləri nəzərdən keçirməyə çalışmalıyıq. Bir rəhbəri deyirlər ki, yaxşıdır, amma ikisi yaxşıdır.

Ailə münaqişələrinin həlli yolları ümumi məqsəd – xoşbəxt nikahın yaradılması və qorunması əsasında olmalıdır. Evlilikdə heç bir lider yoxdur, qaliblər və ya zərər çəkənlər yoxdur. Siz bir komandasınız və birisi itirildikdə ikiniz də itirdiniz. Və siz ikinizdən hansı hansı “soyuducu” olduğunu bilmək üçün döyüşlər təşkil edə bilməzsiniz. Birgə məqsədiniz var ki, həm də sizin birgə məqsədlərinizə çatdığınız bu darvazalar indi yaşadığınız və sonra yaşamaq üçün lazım olan həyat şərtləri, birlikdə və birlikdə hərəkət edirlər. Buna görə, münaqişələrin həlli, bir-birinə dair əsas məsələni xatırlayın.