Orta məktəbdə ilk gününüzü necə mükəmməl keçirin

– Şəhərimizdə 3 yox, 4 öndə gedən məktəb var.

Sumqayıtın ən yaxşı orta məktəbləri hansılardır?

Əslində, təhsil bir rəqabət meydanıdır. Deməli, bu mənada məktəblər də rəqib kimi çıxış edirlər. Məktəb direktorlarının şəhərin ən yaxşı məktəbləri barədə sualımıza cavabı, hesab etdik ki, maraqlı olar. Maraqlıdır, görəsən, direktorlar öz həmkarlarından kimlərin işini bəyənərək adlarını və yaxud məktəblərini qeyd edər?

Direktorlara bu sualla müraciət etdik:

– Sizcə, şəhərimizin 3 ən yaxşı orta məktəbi hansıdır?

Vəfa İbrahimova ( 29 saylı orta məktəbin direktoru:)

– İlin ən yaxşı məktəbini müəyyən etmək üçün ali məktəblərə tələbə qəbulunun nəticəsi və məktəbdəki təlim-tərbiyənin keyfiyyətinə görə qiymətləndirmə aparmaq olar.

Fikrimcə, Sumqayıtda ən yaxşı məktəblər yeni tipli məktəblərdir. Bunlar: TTEL, “İstedad”, “Təfəkkür” liseyi və Gimnaziyadır.

Orta məktəblərin də içərisində tələbə qəbulunun nəticəsinə görə 18 saylı orta məktəbin adı ilk onluqdadır. Mən də onunla razılaşıram ki, şəhərimizdəki yaxşı məktəblərin biri də, 18 saylı orta məktəbdir.

Əgər liseyləri kənara qoyarıqsa, ikinci yerə 1 saylı orta məktəb, daha sonra isə 11 saylı orta məktəbi göstərə bilərəm. Bu məktəblər öndə gedən məktəblər sırasındadır.

Bəşir Şəfiyev ( 5 saylı orta məktəbin direktoru):

– Şəhərimizin 3 ən yaxşı məktəbi zənnimcə, bunlardır: Gimnaziya, 4 saylı orta məktəb və 31 saylı orta məktəb.

Fikrimi də, bununla əsaslandırıram ki, Gimnaziya – bütün cəhətlərinə görə irəlidə gedir. Həm təhsil, həm də tərbiyə.

31 saylı orta məktəb – yenilikləri qəbul etdiyinə görə. Bundan əlavə İnnovasiya ilə bağlı, layihələr və s. tədbirlərdə şagirdlərin iştirakına görə bu məktəb öncüldür.

4 saylı orta məktəbi isə əvvəlki illərə nisbətən tərbiyənin düzəldiyinə və təhsilin səviyyəsinin yüksəldiyinə görə qiymətləndirirəm.

Əlifxan Məmmədov ( 27 saylı orta məktəbin direktoru):

– Ən yaxşı məktəbi seçərkən, əsasən fikir verilir məktəbin Tələbə Qəbul Komissiyasının imtahanlarının nəticəsi, Olimpiyada və təlim-tərbiyəsinə. Bu siyahıda ilk üçlükdə mən bu məktəbləri görürəm: 23 saylı məktəb, TTEL və Gimnaziya.

Mətbuatda oxuduğuma görə adını qeyd etdiyim 3 məktəb TQDK-nın imtahanlarında yüksək nəticələr göstərirlər. Bundan başqa, Olimpiyada və müxtəlif beynəlxalq müsabiqədələrdə də öndə gedirlər. Ümumiyyətlə, şəhərdəki ictimai fikirdə, valideynlərin rəyində bu 3 məktəbin adı tez-tez hallanır.

Ədalət Mahmudov ( 36 saylı orta məktəbin direktoru):

– Şəhərimizdə yaxşı məktəblər çoxdur. Bunların içində isə üçünü seçməli olsam, 27 saylı orta məktəbin, 1 saylı orta məktəbin və bir də son vaxtlar sürətlə inkişaf edən 43 saylı orta məktəbin adını qeyd edə bilərəm. Vaxtilə 43 saylı orta məktəb çox qalmaqallı məktəb olub. Humay xanım ora direktor təyin olunandan sonra o məktəbdə böyük irəliləyişlər var.

Bu 3 məktəb son illər inkişafdadır. Fikrimcə, tədris, nizam-intizam və əldə etdiyi nəticələrə görə 27, 1 və 43 saylı orta məktəb digər orta məktəblərdən seçilirlər.

Qədir Mikayılov ( 13 saylı məktəbin direktoru):

– Şəhərimizdə 3 yox, 4 öndə gedən məktəb var.

TTEL, “Təfəkkür”, Gimnaziya və “İstedad” liseyinin adını qeyd etməliyəm.

Adını çəkdiyim məktəblər əsasən, digərlərindən qəbul imtahanlarının nəticələrinə görə fərqlənirlər.

Bəhruz Səlimxanov ( 9 saylı orta məktəbin direktoru):

– Sumqayıtın 3 öndə gedən məktəbini qeyd etsəm, “Təfəkkür” liseyinin, 11 saylı orta məktəbin və 1 saylı orta məktəbin adını çəkə bilərəm.

Onu qeyd edə bilərəm ki, özüm “Təfəkkür” liseyində bir müddət təlim-tərbiyə üzrə direktor müavini işləmişəm. Sumqayıtdakı digər məktəblərə nisbətən “Təfəkkür” liseyində bir çox yeniliklər var. “Təfəkkür” liseyində şagirdlərin parlamenti fəaliyyət göstərir. Bir gün şagirdlərin özünüidarə etmə günüdür. 5 oktyabrda şagirdlər direktor, direktor müavini, sinif rəhbəri və müəllim rolunda çıxış edirlər. Digər baxımdan “Təfəkkür” liseyi Beynəlxalq Fənn Olimpiyadasının qızıl medalını qazanıb. Bura tədbirlər baxımından da digər məktəblərdən seçilir. Bu liseydə nisbətən tədbirlər daha çoxdur.

11 nömrəli orta məktəbi idarə edən Ofelya Babayevadır. O, Sumqayıt şəhər tarixində ən gənc direktor kimi çıxış edib. O vaxt direktor təyin olunanda cəmi 26 yaşı olub. Qəbul, nizam-intizama görə bu məktəb digərlərindən seçilir.

1 saylı orta məktəbdə müəllim işləmişəm. Oranın strukturuna bələdəm. 1 saylı orta məktəbdə savadlı müəllimlər çoxdur. Qəbulda nailiyyətləri ilə seçilir, şəhər tədbirləri və Respublika olimpiyadalarında həmişə ön yerlərdən birini tutur.

Fikrət Qasımov ( 23 saylı orta məktəbin direktoru):

– Hesab edirəm ki, ən yaxşılar yeni tipli məktəblərdir: Gimnaziya, TTEL, “İstedad” liseyi.

Bu məktəblərdə təlim və tədris yüksək səviyyədədir. Müasir innovasiyaların tətbiqi yaxşıdır. Məktəb üçün qoyulan tələblər baxımından bu 3 məktəb digərlərindən seçilir.

Liseyləri saymasaq, ilk 3 yeri bu məktəblər tutardı: 1, 21 və 11 saylı orta məktəblər.

Bir şeyi vurğulamaq istərdim. Ən yaxşı “Ümumtəhsil məktəbi” müsabiqəsində bizim məktəbi də münasib bilirdilər ki, siz də qatılın. Amma mən bildirdim ki, bizdən öndə; 11, 1 və 21 saylı orta məktəblər var. Bu məktəblər keçsin, ondan sonra biz müsabiqəyə qatılarıq. Hər il ali məktəbə qəbulda müsabiqələrdə ön yerlər bu 3 məktəbə aiddir.

Tərlanə Nağıyeva ( 26 saylı orta məktəbin direktoru):

– Bildirmək istərdim ki, ən yaxşı məktəblər yeni tipli məktəblərdir. Bunlar əsasən, “İstedad”, “Təfəkkür”, Gimnaziya və TTEL-dir. Çünki bu məktəblərdə təhsil alan şagirdlər daim öz bilik və bacarıqları ilə şəhərimizdə seçilirlər.

Vladim İsmayılov ( 21 saylı orta məktəbin direktoru):

– Sumqayıt şəhərində güclü məktəblər çoxdur. Lakin 3 məktəb var ki digərlərindən seçilir. Zənnimcə, 29, 23 və 27 saylı orta məktəblər digər məktəblərdən bir çox komponentlərinə görə fərqlənirlər. Bu məktəblərdə nizam-intizam və təhsil yüksək səviyyədədir.

Xanım Əhmədova ( 31 saylı orta məktəbin direktoru):

– Şəhərimizdəki yeni tipli məktəblər həmişə birinci yerdə gedir. Fikrimcə, ilk növbədə 1 saylı orta məktəb, 11 saylı orta məktəb və TTEL-in adlarını çəkmək olar.

Bunlarda bir varislik var. Yəni, bu məktəblərdə güclü kadr potensialı var. Təlim-tərbiyə, tədrisdə varislik və tələbkarlıq var. Buna görə də bu məktəblər öz nəticələrini stabil olaraq saxlayırlar. Valideyn-məktəb əlaqələrinin güclü olması, mütəmadiliyi də məktəbin öndə getməsinə köməklik edir.

Bəxşeyiş Ələmşahov ( 39 saylı orta məktəbin direktoru):

– Müasir tipli məktəblər adından da göründüyü kimi, müasir məktəblərdir. Bu təhsil ocaqlarına dövlət də daim dəstək olur, təmir edilir və s. Orda bir növ seçimli uşaqlardı. Buna görə də bunlara o qədər yüksək səviyyədə baxmaq olmur. Onsuz da, orada seçilən uşaqlar təhsil alır. Fikirləşirəm ki, o əlalığın bir tərəfi də şagirdi kənardan gedən məktəbin əlalığıdır.

Amma ümumilikdə orta məktəblərdən TTEL, “İstedad”, “Təfəkkür” və Gimnaziya seçilirlər. Bu məktəblər yüksək səviyyəli məktəblərdir. Yəni bu məktəbləri digər ümumtəhsil orta məktəbləri ilə bir tutmaq olmaz. Bu yeni tipli məktəblər bütün komponentlərinə görə digərlərindən seçilirlər.

Orta ümumtəhsil məktəblərdən birinci olaraq 1 saylı orta məktəbin adını çəkə bilərəm. 1 nömrəli məktəbi ona görə mən sevmişəm ki, bu məktəbi ilk dəfə Lətifə xanım elə qurub ki, o məktəb bu gün saat rejimi kimi işləyir. Artıq bu gün oranın direktoru Fəyyaz müəllimdir. O, köhnə strukturun üstündə işi davam etdirə bilir. Yəni, məktəbin bazası var artıq. Buna görə də, mən bu məktəbi yüksək səviyyəli məktəb adlandırıram. Burada baza olduğu üçün məktəbdə güclü nizam-intizam var. Fəaliyyət planı da buna uyğun qurulub.

İkinci yerə müasir məktəblər – TTEL, İstedad, Təfəkkür və Gimnaziyanı misal çəkə bilərəm. Burada uşaqlar imtahanla qəbul olunur. Şagird müəyyən keçiddən keçib gəlir. Bura bir növ seçilmiş uşaqlar qəbul olunur. Bu 4 məktəbdə gözəl müəllim heyəti formalaşıb.

Üçüncü yerə isə, 11 saylı orta məktəbi qeyd edərdim. Bilirsiniz, Ofelya xanım köhnə təhsil işçisidir. Vaxtilə Sumqayıt Təhsil Şöbəsinin müdiri olub. Bu gün o məktəbin nailliyətləri Ofelya xanımın adı ilə bağlıdır.

P.S. Əziz oxucular, nəticəni siz çıxarın və övladınıza məktəb seçərkən tələsməyin. Diqqətli olun ki, sonda peşman olmayasınız. Hesab edirik ki, seçim çətin olmaz – çünki məktəb direktorları sizə istiqamət verdilər.

Milli.Az

Orta məktəbdə ilk gününüzü necə mükəmməl keçirin

Orta məktəbdəki ilk gün, ömrünüz boyu xatırlayacağınız bir təcrübə ola bilər. Orta məktəb çox əyləncəlidir, çünki bir ibtidai sinif şagirdi kimi adınızı verdiyiniz üçün və fərqli məktəblərdən gələn çox sayda yeni uşaqla qarşılaşacağınız ehtimalı var. Bəlkə bu anda başınız köhnə dostlarla ayaqlaşmaq, yeni dostlara yaxşı təəssürat yaratmaq və yeni müəllimlər və dərs cədvəlləri ilə necə məşğul olmaq barədə suallarla doludur. Ancaq əvvəlcədən hazırlaşmaq və məktəbə müsbət münasibətlə getmək ilk gününüzü unudulmaz edəcək.

Addım

3-ün 1-ci hissəsi: Başlamaq

1. Kitab və dəftərxana ləvazimatı hazırlayın. Kitabsız məktəbə getdiyiniz gününüz pozulmasa da, ilk gününüzün mükəmməl keçməsini istəyirsinizsə, ehtiyacınız olan hər şeyi gətirdiyinizdən əmin olmalısınız. Əlbəttə ki, sinifdə səssiz qalacağını və ya müəllimdən pis reytinq alacağını gözləmirsən, çünki lazım olan avadanlığı gətirməyi unutmusan. Bütün məktəblərdə fərqli qaydalar olsa da, hər dərs, dəftərxana ləvazimatları və ya ehtiyac duyduğunuz hər şey üçün bir bağlayıcı və ya bir notebook gətirdiyinizdən əmin olun. Məktəbiniz nəyin hazırlanmalı olduğunu sadalayıbsa, o zaman şansınız var, əks halda ilk gündə məlumat axtarın.
   • Məktəb çantasının və ya çantanın güclü və davamlı olduğundan əmin olun. Ev tapşırıqlarını yerinə yetirmək üçün evə aparmaq məcburiyyətində qaldığınız ilk gündə paketlenmiş kitablar əldə edəcəksiniz.
   • Adətən, ilk gündə digər uşaqlarla görüşmək, adları və davamiyyətlərini yoxlamaq, tədris proqramını öyrənmək və hansı avadanlıqların gətiriləcəyini söyləməkdən başqa sinifdə çox fəaliyyət olmayacaqdır. Yenə müəllim və ya məktəb rəhbərliyi nə gətirəcəyini söyləyib və bu qaydaların vacibliyini vurğulayıbsa, onları hazırlamalısınız.

• Paltar seçərkən havanı nəzərə alın. İndoneziyanın bir çox yerində, məktəbin ilk günündə hava ümumiyyətlə çox isti olur. Bəlkə yeni bir cins şalvar geyinmək istəyərsiniz, amma hava isti olsa, tərləməyinizə əmin olarsınız. Səhər isti və rütubətli bir havaya uyan olsanız, daha nazik bir ehtiyat dəsti qurduğunuzdan əmin olun.
• Adətən qızlar geyimləri ilə dostlarla söhbət etməyi sevirlər. Bəlkə dostlarınızla eyni cür paltar geyinərək məktəbə gedərkən özünüzü rahat hiss edəcəksiniz. Ancaq öz seçiminizi geyinməyi qadağan edən bir şey yoxdur.
• Həm də məktəbin icazə verdiyi geyim kodunu bildiyinizdən əmin olun. Çox qısa və ya dar paltar geyinməyin, sonra idman geyiminə çevrilməyə məcbur olun.

• Hazırlığınızın nə qədər mükəmməl olmasına baxmayaraq, maneələrin olacağını dərk edin. Bununla belə, əldə etdiyiniz məlumatlar sizi sakitləşdirir.
• Bir cədvəliniz varsa, sinifdə necə davranacağını bildiyiniz üçün müəllimlərlə təcrübəsi olan böyüklərlə danışmağa çalışın.

• Oriyentasiya dövründə fərqli ibtidai məktəblərdən yeni uşaqların gətirilməsi də oldu, buna görə də görüşmək və yeni dostlar tapmaq üçün istifadə oluna biləcək bir fürsətdir. Səmimi münasibət göstər və özünü tanıt. Şansları çox tələbələr utancaqdır və yeni insanlarla tanış olmaq istəyərlər. Əvvəldən çox insanla tanış olmaq ilk gününüzü rahat keçə bilər. Adlarını yadda saxla.
• Bəlkə də bəzi müəllimlər və ya direktorlarla görüşəcək və ya görəcəksən, kimin sizə dərs verəcəyini bildikdən sonra özünüzü daha rahat hiss edəcəksiniz.
• Bir çoxu da SMP-nin SD-dən daha böyük hiss etdiyini düşünür. Bir neçə gün əvvəl məktəbə ziyarət etmək fürsətindən istifadə etməyiniz ilk gün sizi sakitləşdirə bilər.

• Dərsdən sonra soyunma otağına getməyin və ya vaxtınızı irəliyə gedərək israf edəcəksiniz. Sinif və soyunma yerləri yaxın olduqda kilidlərə getməyi planlaşdırın. Birdən çox kitab aparmaq məcburiyyətindəsiniz, heç bir problem yoxdur. Ancaq lazım olan kitabları vaxtında gətirdiyinizə əmin olun.

• Dərsləri kağıza yaza bilərsiniz boş yarpaq zolaqlar və üstünlüklərinizə görə onları hər mövzuya bağlayıcıda və ya adi bir notebookda saxlayın. Notbuklardan istifadə edirsinizsə, bir neçə mövzu üçün bölümlü noutbuklar və ya hər mövzu üçün bir kitab seçə bilərsiniz.
• Mallarınızı bir çantaya qoyun. Bütün qələmlərinizi, qələmlərinizi, silgicilərinizi və s. Qələm qutusuna qoymağınızdan əmin olun ki, səpələnməsin və ehtiyacınız olanı tapmaq üçün çantanı ovuşdurmaq lazım deyil.
• Tələbə kartlarını, kitabxana kartlarını və s. Saxlamaq üçün etibarlı bir yer tapın. Ev tapşırığınızı yerinə yetirmək üçün masanızdan və ya otağınızdakı digər yerdən təmizləyin. Ev tapşırığınızı vaxtında etmək üçün heç kimin diqqətinizi yayındırmadığından əmin olun. Təqvimələr və bülleten lövhələrini masanın yaxınlığındakı divara asın.
• İstəyirsinizsə, güzgülər, maqnitlər, qələm qutuları və kiçik rəflər kimi məktəbdəki soyunma otağınızın təşkili üçün materiallar alın (əgər soyunmağınızda bir rəf yoxdursa). Məktəb başlamazdan əvvəl necə saxlamaq istədiyinizə qərar verin, çünki çirkli bir soyunma sizi dərsə gecikdirəcək və problemə girəcəkdir.

• Buna baxmayaraq, yeni bir ərazidə məktəbə getdiyiniz və ya çox sayda dostunuz yoxdursa, narahat olmayın. Yalnız deyilsiniz və münasibətiniz müsbət olarsa tezliklə mütləq yeni dostlar tapacaqsınız.

• Məktəbdən bir gün əvvəl soda və ya şəkərli və kofeinli içkilərdən çəkinin. Bu vacib gecədə yata bilməyəcəyinizə icazə verməyin.

• Günorta yeməyi gətirmək istəyirsinizsə, nahar hazırlayın və ya yeməkxanada nahar almaq istəyirsinizsə cibində pul hazırlayın.
• Saçınızı xüsusi olaraq etmək istəyirsinizsə, əvvəlcədən planlaşdırın (amma həddindən artıq aşmayın). İlk gündəki gərginliyinizin saç problemləri ilə birləşməsinə imkan verməyin.
• Məktəbdə olarkən şəxsiyyət vəsiqəsini (əgər varsa), sinif cədvəlini, mobil telefonu (bacarsan) və lazım olan hər şeyi gətir.

3-cü hissənin 2-ci hissəsi: Birinci Yaşamaq

1. Gərək olduğunuzdan 15 dəqiqə əvvəl qalxın. Hazırlığınızı möhkəmləndirmək üçün ən azı 15 dəqiqə əlavə vaxt ayırın. İlk gün çox stresli ola bilər və tələsməyiniz lazım deyilsə sakitləşəcəksiniz. Bu əlavə vaxt xarici görünüşünüzü mükəmməlləşdirmək, kifayət qədər səhər yeməyi, dinc duş qəbul etmək və gününüzü yaxşı bir ruh halında başlamaq üçün etməli olduğunuz hər şey üçün istifadə edilə bilər.
   • Lazım olan bütün avadanlıqları gətirdiyinizə əmin olmaq üçün bir gün əvvəl kürək çantasını hazırlasanız yaxşı olardı. Bu tələsməməyiniz üçün səhər vaxtınıza qənaət edəcəkdir.
2. Məktəbə gələndə hara gedəcəyinizi bildiyinizdən əmin olun. Məktəb qapılarından keçərkən sinifinizin harada olduğunu və ya yeni tələbələrin toplandığını bilməlisiniz. Ancaq itirirsinizsə, müəllimdən, işçilərdən və hətta böyüklərdən soruşun. Məqsədsiz gəzməmək və ya vacib bir şeyi əldən verməmək üçün hara getdiyini bilməlisən. Adətən yeni tələbələr xüsusi bir otağa, məsələn salona və ya müvafiq siniflərə getməli, müəllimlə görüşməli və məlum olmalı məlumatlar əldə etməlidirlər.
   • Planlaşdırma hazırlamaq üçün vacib olsa da, bir şey plana uyğun getmirsə narahat olmaq lazım deyil. İlk gününüzdə bəzi sürprizlər ola bilər və bu yaxşıdır.
3. Bütün yeni tələbələrlə dost olun. Utancaq olsanız da, sinifinizdəki bütün yeni uşaqlara mümkün qədər yaxşı və mehriban olmalısınız. Özünüzü tanıtdırın, yeni dostlar haqqında məlumat istəyin və bu günə qədər kiçik orta məktəb təəssüratları barədə bir-birinizlə söhbət edin. Səni görən uşağa bir təbəssüm və əl dalğası bəxş et və ətrafınızda olanda onları xoş hiss et. Çox soyuq və ya dost olmayan kimi görünən tələbələrdən qorxma. Sizin tərəfdən yalnız açıq və rahat olmağa çalışın.
   • Şagirdlərin çoxu, dərs ilinin əvvəlində, qruplar və ya dəstələr meydana gəlməzdən əvvəl yeni dostlar üçün daha açıq olacaqdır. Yeni uşaqlar ilə nə qədər tez söhbət etsəniz, dostluq bir o qədər çox olar.
   • Gözəl və yaraşıqlı bir şagird görsən, salam söyləməkdən utanma. Çoxları inamlı insanlarla asılmağı xoşlayır və onlardan söhbət etməyi xahiş etməkdən utanmamalısınız.
4. Dərslər zamanı dərsə cəlb olun. Bəzən orta məktəb şagirdləri bir dərsə marağın göstərilməsini cılız hesab etsələr də, orta məktəb illərinizi rəvan yaşamaq istəyirsinizsə, müəllimə diqqət etməlisiniz, müəllim sual verərsə, qeydlər edərsə və ya diqqəti yayındırmazsa iştirak etməlisiniz. Belə bir münasibət cahil və ya laqeyd olmaqdan daha yaxşıdır. Yaxşı şagird olmağa çalışın və bütün dərsləri izləyin. Verilən materiala diqqət yetirsəniz, dərsləri sadəcə qaşqabağınızdan keçirib zəng çalacağını gözləsəniz daha asan və daha xoş olar.
   • Adətən ilk gündə iştirak etmək üçün bir çox imkan olmasa da, məsələn, tədris proqramı ilə bağlı sual verməklə dərsə əhəmiyyət verdiyinizi göstərməlisiniz.
5. Müəllimlərlə müsbət münasibət qurmağa başlayın. Dərsə vaxtında çatdığınızdan və ilk dəfə yaxşı təəssürat yaratdığınızdan əmin olun. Bəlkə də normal bir tələbə olsanız da təsadüfən çox sərt gülmək və ya dostlarınızla söhbət etməklə pis təəssürat yaratmısınız. Təəssüf ki, ilk təəssüratları dəyişdirmək çox çətindir, buna görə sinifdə gəzdiyiniz andan yaxşı təəssürat yaratmağa çalışın.
   • Ancaq unutmayın ki, müəllimə lütf etmək lazım deyil. Sadəcə diqqət etməli və qayğı göstərdiyinizi göstərməlisiniz.
6. Yeməkxanada vaxtınızdan faydalanın. Hər məktəb fərqlidir, buna görə yeməkxanada necə oturduğuna diqqət yetirməlisən. Hər gün yeni bir yer seçə bilsəniz, əvvəlcədən dostlarınızla görüşmək üçün plan qurmağa çalışın ki, onlarla oturun. Bütün il üçün eyni masa seçməli olsanız, bir qrup insanı bir yerə toplaya biləcəyinizə baxın. Bir çox tanışınız yoxdursa, narahat olmayın. Yalnız mehriban olmalı, yaxşı görünən uşaq tapmalı və yanında oturmağını istəməlisən.
   • İmkan varsa, kafelərə başqalarından daha erkən gedin. Bu yolla, dostlarınızı tapa və ya oturacaq tapa bilərsiniz.
7. Pozitiv rəftar edin. İlk gününüzü mükəmməlləşdirmək istəyirsinizsə, bunun üçün böyük bir təbəssümlə işləməlisiniz. Həmyaşıdlarınıza şikayət etməyin, müəllimi tənqid etməyin və sinifdəki hər kəsdən qorxmayın. Bunun əvəzinə hər şeyə “edə bilərəm” münasibəti ilə yanaşmağa çalışın və heç vaxt şansınız olmadığını hiss etməyin. Əgər gülümsəsən, yalnız ən yaxşısını diləyirsinizsə və nikbin mövzular seçməyə çalışsanız, gününüz daha yaxşı olacaqdır.
   • Üstəlik, insanlar digər müsbət insanları özünə cəlb edir, buna görə nə qədər qayğısız olsanız, yeni dostlar tapmağınız bir o qədər asan olacaq.
   • Özünüzü digər uşaqlar ilə müqayisə etməyin. Geyimlərindəki qədər gözəl / yaraşıqlı və ya qədər yaxşı olmadığınızı hiss edə bilərsiniz, ancaq bu kimi düşüncələr faydasızdır və yalnız özünüzü aşağı hiss edəcəksiniz. Unutma ki, müsbət cəhətləriniz çoxdur və sinifinizdəki dəbli uşağın öz problemləri ola bilər.
8. Başqalarını pis saymayın və mühakimə etməyin. Təəssüf ki, orta məktəb illəri insanın həqiqi keyfiyyətlərini göstərə bilməz. Kiçik lisey dəstələrin, dedi-qoduların yaranmasına meyllidir və ya bir qrup uşaq üçün yaxşı tanımadığı digər uşaqları mühakimə etmək asandır. Ancaq ilk gününüzü yaxşı bir ruh halında keçirmək istəyirsinizsə, digər insanları yaxşı tanımadan əvvəl mühakimə etməməlisiniz və səfeh qeybətlərdə iştirak etməməlisiniz. Sizi ancaq tanıyan uşaqlar haqqında söyüş söymək istəmirsiniz, elə deyilmi?
   • Ən yaxşı dostunuzun kim olduğunu bilmirsiniz və şübhəsiz ki, ona yalnız bir şans verdiyiniz təqdirdə ən yaxşı dostunuz ola biləcək bir uşağı əyləndirmək istəmirsiniz.

3-ün 3-cü hissəsi: Birinci günün sonu

1. Əşyalarını təmizləyin. Birinci gün tezliklə bitdi, indi məktəb çantasını kitab və ya ev almaq üçün ev tapşırıqları ilə doldurmağın vaxtıdır. Özünüzü götürməyiniz çox görünmür, ancaq evə çatdıqdan sonra qarışmamağınız üçün lazım olan hər şeyi gətirdiyinizə əmin olun. Malların düzgün yığılması üçün son saatda kifayət qədər vaxt verin. Daha səmərəli olması üçün bir siyahı da yarada bilərsiniz.
   • Avtobusa minirsinizsə və qaçırmaq istəmirsinizsə, dərslər arasında vaxtınız olduqda əşyalarınızı səliqəyə salmağı vərdiş halına gətirin ki, avtobusun arxasınca getməyin və ya növbəti avtobusa uzun müddət gözləməyin.
2. Evə çatanda fasilə verin Məktəbdən sonra nə etdiyinizdən, avtobusa minməyinizdən və ya yaxınlaşan məktəbdənkənar fəaliyyətinizin və ya idman liqanızın ilk iclasından danışmağınızdan asılı olmayaraq, sürprizlərlə dolu uzun bir gündən sonra yuxulu və yorğun olacaqsınız. Evə gəldikdə enerjinizi bərpa etmək üçün bir yataq götürməlisiniz.
   • Buna baxmayaraq çox yatma. Əgər belə deyilsə, gecə ikinci dəfə təsir etmək üçün gecə yatmaqda çətinlik çəkəcəksiniz.
3. Daha xoş ikinci gün üçün planlar hazırlayın. İlk gününüz düşündüyünüzdən daha yaxşı keçsə də, ertəsi gün inkişaf etdirə biləcəyiniz çox şey var. Bəlkə ilk gündə çox yaxşı olmayan, lakin çox rahat ayaqqabı geyinirsən və ertəsi gün daha soyuq ayaqqabı geyinmək istəyirsən. Bəlkə Sırt çantası bütün kitabları daşıya biləcək qədər böyük deyil.Bəlkə vacib dəftərxana ləvazimatı gətirməyi unutmusunuz və ya erkən qalxmaq istədiniz. Məktəbdən həzz almağa davam etməyiniz üçün ertəsi gün kiçik bir qüsuru düzəldə bilərsiniz.
   • Ediləcək ən vacib şey istirahət və müsbət bir münasibətdir. Özünüzə çox ağır deyilsinizsə, orta məktəbdən daha çox ləzzət ala bilərsiniz.

Göstərişlər

• Sadə olduqları halda, bütün tapşırıqları yazın.
• Ofis ləvazimatları və məktəb ləvazimatları almaq üçün son günə qədər gözləməyin.
• İlk gün çox həyəcanlanmayın və ya çox narahat olmayın. İstirahət etsəniz, ilk gününüz daha yaxşı olacaqdır.
• Stereotipləri izləməməyə çalışın, yalnız axmaq görünəcəksiniz.
• Başqalarına bənzəməməyə çalışın. Siz təqlid etmək istəməsəniz də “copycat” adlanacaqsınız. Kimsə səni bir copycat adlandırırsa, buna məhəl qoyma və onların kəskin ağızlarından başqa bir şeyinin olmadığını unutma.
• Heç hiss etməsən də hamıya dost.
• Qeybət etmə. Hazır olmağa çalışın və dramdan çəkinin.
• Ananız və ya bacınızla birlikdə olsanız, xəcalət çəkməyin.
• Bildiyiniz insanlara borc verməyin, onları geri qaytarmayın.
• İlk gündən və sonrakı günlərdə özünüz olun. Pis, populyar uşaqlar və ya həqiqətən istəmədiyiniz insanlarla asmaq istəmirsiniz.
• Çox tədris proqramı əldə edəcəksiniz, ancaq əsəbiləşməyin.
• Düzgün sinfə daxil olmağınızdan əmin olmaq üçün cədvəlinizi yenidən yoxlayın.

Xəbərdarlıq

• Orta məktəblər adətən SD-dən daha böyükdür, ancaq qarışıqlıq etməyin. Hər zaman müəlliminizdən və ya dostlarınızdan istiqamət istəyə bilərsiniz.
• Bəzi müəllimlər səmimi olmaya bilər. Əlinizdən gələni edin, amma müəllimlərdən biri halsız qalırsa, şəxsən götürməyin. Bəlkə pis əhval-ruhiyyədədir.
• Adətən qiymətləri artırmaq üçün əlavə tapşırıqlar etmək imkanı var. Əgər qiymətləriniz o qədər də yaxşı deyilsə, qiymətlərinizi daha yaxşı etmək üçün əlavə tapşırıqlar istəyin.
• Kobud olan bəzi tələbələr olacaq. Onlara əhəmiyyət verməyin. Onların dedikləri barədə düşünməyin. Özünüz olun və başqalarını təəccübləndirmək üçün özünüzü dəyişdirməyin.

Ehtiyacınız olan şeylər

• Hər bir mövzu üçün dəftərlər və qovluqlar.
• Əsas bağlayıcı
• Qələmlər və qələmlər
• Çoxlu kağız
• Tapşırıqlar və ev tapşırıqlarının təqvimi və gündəliyi
• Məktəb qaydalarına uyğun rahat və cəlbedici geyim
• Məktəb xəritəsi (varsa)
• cədvəllər
• Məktəbinizin kilidləri varsa kombinasiya kilidləri
• Sırt çantası
• Kalkulyator
• İdman ayaqqabıları
• İdman üçün çanta
• Formalar və ya idman geyimləri (köynəklər, şalvar)
• İdmandan sonra istifadə üçün kolonye
• Ehtiyat geyimlər (yalnız vəziyyətdə)
• Soyunma üçün kiçik rəf
• Binder qabarcıq
• Məşqdən sonra geyinmək üçün əlavə dezodorant (odekolonu sevmirsinizsə)

Professor nazirə qarşı: “Repetitorluq orta məktəbləri iflic edib” – FOTO

Bu yaxınlarda elm və təhsil naziri Emin Əmrullayev Azərbaycanda repetitor fəaliyyətinin ləğvinin gündəmdə olmadığını bildirib.

Nazir qeyd edib ki, bu fəaliyyət qadağan edilə bilməz:

“Bəzən repetitorluğun tərifini düzgün vermirik. Repetitorluq yalnız tənzimlənə bilər. Yəni repetitorluq harada baş verə bilər, kim kimə repetitorluq edə bilər, bu sahibkarlıq fəaliyyətidirsə, bunun hansısa iqtisadi tənzimləmə alətləri ola bilər. Bir sözlə, repetitorluğun necə olması ilə bağlı təkliflər olsun ki, biz də onu dəyərləndirək”.

Mövzuya münasibət bildirən Əməkdar elm xadimi, professor Şahlar Əsgərov isə Bakupost.az-a açıqlamasında deyib ki, Azərbaycanda repetitorluq fəaliyyəti ləğv olunmalıdır. Çünki repetitorluq orta məktəblərin yuxarı siniflərini iflic edib:

“Bu gün 9, 10, 11-ci sinif şagirdlərinin çoxu məktəbə yox, repetitor yanına gedir. İbtidai siniflərdə də vəziyyət ürəkaçan deyil. İbtidai sinif müəllimlərinin çoxu repetitorluğa, əlavə hazırlıqlara həddindən artıq meyil edir, nəticədə tədris prosesi kölgədə qalır. Tamamilə repetitorluq fəaliyyətinə fokuslanan bəzi ibtidai sinif müəllimləri şagirdləri də məhz bu rakursdan qiymətləndirirlər. İbtidai sinif müəllimlərinin repetitorluq sevdası azyaşlı şagirdlərə qarşı laqeyd münasibətin də yaranmasına səbəb olur. Bu isə azyaşlı şagird psixologiyasına birbaşa ağır zərbə vurmuş olur”.

Professorun sözlərinə görə, orta məktəblərdə bu gün əsas problem repetitorluqdur. Biliyin mənimsənilməsinə deyil, əzbərçiliyə xidmət edən repetitorluq təhsildə ciddi fəsadlar törədir. Repetitorluq təhsil sistemini böyük bir rüşvət və korrupsiya şəbəkəsinə çevirib:

“Müəllimlər əsas dərs saatında şagirdlərə lazımi bilgini vermir, bununla da şagirdləri əlavə saatlarda çalışmalara bir növ sövq etmiş olurlar. İbtidai təhsil orta və ali təhsildən daha vacibdir. İbtidai təhsildə uşaq bir növ dünyaya göz açır, beyni formalaşır, yaddaş əmələ gəlir. Bu yaddaşı nə qədər sağlam etsək, millət də bir o qədər sağlam olacaq. İbtidai təhsilə bu cür laqeyd münasibət ümumi təhsilə ağır zərbədir. Ümumilikdə, repetitorluq millətə arxadan vurulan bıçaq yarasıdır. Müəllim evdə dərs deyə bilər, amma, uşaqlarda vətənpərvərlik hissləri formalaşdıra bilməyəcək. Məktəb kompleks bir yerdir. 5-6 repetitor bir məktəbi əvəz edə bilməz. Repetitorluq biznesdir, özü də gəliri kifayət qədər çoxdur. Biznes isə rəqabətdir. Ölkədə repetitorluq fəaliyyətinin bu qədər geniş yayılması onu göstərir ki, dövlətin təhsil sistemində qüsurlar var”.

Ş.Əsgərov qeyd edib ki, repetitorluq məktəbdən fərqli olaraq vətəndaş yetişdirə bilməz. Çünki təhsil sistemində müxtəlif səviyyələrdə tədris olunan bütün fənlər, tədris proqramları, həm də təhsilalanların vətənpərvərlik tərbiyəsi, onlara millətə, xalqa sevgi aşılamaq üzərində qurulub.

Repetitor yanında tarixi, riyaziyyatı öyrənmək olar, amma o şagirdin idmandan, musiqidən, rəssamlıqdan heç bir anlayışı olmur:

“Repetitor, eyni zamanda, pedaqoji prosesi pozur, hətta ən mükəmməl müəllimlər belə bəzən repetitorluq dalğasına tabe olur və məktəbdəki dərsləri yaxşı keçmir. Şagirdlərinə fərdi hazırlıqları aşılayırlar. Repetitorluq dövlətin təhsil siyasəti aparmasını əngəlləyir, orta məktəblərin yuxarı siniflərini iflic edir”.

Professorun sözlərinə görə, məktəblər bütöv sinfə dərs deməyi bacarsa, repetitorluğun kökünü kəsə bilərlər:

“Bu qüsurun açarı Elm və Təhsil Nazirliyinin əlindədir. Əks halda, ölkəni bürüyən repetitorluq kütləvi təhsili məhv edəcək”.

Təhsil eksperti Elçin Əfəndinin fikrincə isə, repetitorluq fəaliyyəti o zamana kimi davam edəcək ki, şagird orta məktəbdə aldığı təhsillə kifayətlənəcəklər:

“Əgər repetitorluq fəaliyyətini sıradan çıxarmağı qarşımıza məqsəd qoyuruqsa, o zaman bu fəaliyyətlə məşğul olanlarla bağlı xüsusi və sərt qayda-qanunlar işlənib hazırlanmalıdır. Onlar yaxşı məvacib müqabilində orta məktəb, lisey və s. kimi müəssisələrə işə dəvət edilməlidirlər. Həmçinin təhsil müəssisələrində keyfiyyəti artırmalı, müəllimlərə nəzarəti gücləndirmək lazımdır. Bunu tətbiq edən bir sıra məktəblər, liseylər var. Bu müəssisələrdə keyfiyyətli təhsil olduğu üçün şagirdlər repetitorluğa ”yox” deyirlər. İstisna hal kimi, bir-iki şagird ola bilər ki, liseyin verdiyi təhsillə ayaqlaşmadığı üçün məhz repetitora üz tutsun. Orta məktəblərdə elə mühit formalaşıb ki, müəllim şagirdə onun yanına gedib hazırlaşmadığı üçün qiymət yazmır və yaxud yazırsa da, bu, aşağı olur. Təsəvvür edin, bu cür düşüncəyə malik “müəllim”lər nə qədərdir. Deməli, buradan belə nəticə çıxır ki, qanunlar sərtləşdirilməlidir. Keyfiyyət artırılmalıdır. Bu zaman repetitorluq yüz faiz deyil, ən azı 80-90 faiz sıradan çıxarıla bilər”.