Ağarəhim Əsərlər

lu fəaliyyət göstərmək vəzifəsilə qarşılaşdırır.

4 класс Математика Задания Открытой Формы

Açar sözlər: 4-cü sinif Azərbaycan Dili Dərslik, 4-cü sinif Riyaziyyat Dərslik, 4-cü sinif Summativ Qiymətləndirmə, 4-cü sinif Sınaq İmtahanı, 4-cü sinif Həyat-Bilgisi Dərslik, İbtidai Sinif Müəllimləri MİQ hazırlığı, 4-cü sinif Azərbaycan dili Summativ qiymətləndirmə, 4-cü sinif Oxuyub-anlama və dinləyib-anlama, 4-cü sinif Riyaziyyat Summativ Qiymətləndirmə, 4-cü sinif Diaqnostik qiymətləndirmə, Məktəbəqədər Hazırlıq üçün vəsait, Məktəbəqədər hazırlıq sınaq, Məktəbəqədər Savad Təlimi kitabı, Məktəbəqədər Əlifba kitabı, Məktəbəqədər Riyaziyyat Kitabı, Məktəbəqədər Ətraf Aləm kitabı, Məktəbəqədər Məntiq, Uşaq kitabları, Uşaq ədəbiyyatı, Bağça uşaqları üçün kitab, Uşaqlar üçün nağıl kitabları, Bağça uşaqları üçün dərslik.

Diaqnostik qiymətləndirmə, Formativ qiymətləndirmə, Yekun qiymətləndirmə, 4-cu sinif Azerbaycan dili, 4-cu sinif Azerbaycan dili summativ, 4-cu sinif Azerbaycan dili kitabi, 4-cu sinif Azerbaycan Dili testleri, 4-cu sinif Azerbaycan Dili Metodik Vesait, 4-cu sinif Riyaziyyat summativ, 4-cu sinif Riyaziyyat kitabi, 4-cu sinif Riyaziyyat testleri, 4-cu sinif Riyaziyyat Metodik Vesait, 4-cu sinif kicik summativ qiymetlendirme, 4-cu sinif summativ testler, 4-cu sinif mentiq testleri, 4-cu sinif meseleler, 4-cu sinif mesele kitabi, 4-cu sinif Yay Tetili Tapsiriqlari, ibtidai sinif derslikleri, usaqlar ucun kitab, usaq edebiyyati, mektebeqeder vesait, mekteb levazimatlari.

Diqqət: Xahiş olunur ki, yalnız holoqramlı kitabları əldə edəsiniz.

Bizə şərhiniz

YENİLİKLƏRƏ ABUNƏ OL

Yeni nəşrlərimizlə bağlı məlumat almaq istəyirsinizsə bizə abunə ola bilərsiniz.

Çinar Yayımları: (+99455) 224-56-26

Gənclik metrosu,
Atatürk prospekti,
Baku, Azerbaijan 1069

Ağarəhim Əsərlər

— şagirdlərin nitq və təfəkkürünün inkişaf etdirilməsi.

Bunun üçün əlifba təlimi dövründə oxu dərslərində Azərbaycan

dilinin tələffüz qanunlarına əsaslanılmalı, məktəblilərdə təilimə

şüurlu münasibət tərbiyə olunmalıdır. Təcrübədən görünür ki, sa-

vad təlimi dövründə şifahi məşğələlərə geniş yer verilmişdir. Oxu

və yazı üzrə aparılacaq işlər uşaqların nitqinin inkişafı ilə qarşılıqlı

surətdə əlaqələndirilməli, onların birinin inkişafı üzərində aparılan

işlər digərlərinin də inkişafına səmərəli təsir göstərməlidir.

Savad təliminin qarşısında duran vəzifələri müvəffəqiyyətlə həll

etmək üçün müəllim məktəbə qədəm qoyan uşaqların ümumi inki-

şafını, idrak səviyyəsini, nitqinin xüsusiyyətlərini, maraq və meyl-

lərini dərindən öyrənməli, təlim prosesində həmin amilləri nəzərə

almaqla oxu və yazı təliminin, onların nitq və təfəkkürünü inkişaf

etdirməyin müxtəlif vasitə, metod və priyomlarından yaradıcılıqla

istifadə etməlidir. Şagirdlərdə orfoqrafık vərdişlərin aşılanmasına

da ciddi fıkir verilməlidir.

Savad təlimi dövründə məktəblilər ―cümlə‖, ―söz‖, ―səs‖,

―hərf‖, ―heca‖ terminləri ilə tanış olur, nitq axınından cümləni gö-

türür, onu sözlərə, sözləri hecalara, hecaları səslərə ayırırlar. Hər

bir səsin xüsusiyyətini, məna çalarlığını, yazıda ifadə yollarını mə-

Ağarəhim Əsərlər

nimsəyirlər. Onlar praktik şəkildə öyrənirlər ki, səs, hərf, heca, söz

və cümlələr nitqin elementləridir. Danışarkən (və ya yazarkən) hə-

min elementlərdən istifadə olunur.

Savad təlimi dövründə müvafiq bilik, bacarıq və vərdişlərə yi-

yələnən şagirdlərdə ana dili üzrə təilimə güclü maraq oyanır, növ-

bəti tədris materiallarının mənimsənilməsi intensivləşir. Onlarda

elementar yaradıcılıq və təşəbbüskarlıq qabiliyyəti aşılanır.

yaradılması

Savad təlimi dövründə uşaqların oxu vərdişlərinə yiyələnmələri,

hər hansı materialın məzmununu şüurlu, düzgün və dərindən mə-

nimsəmələri bu sahədəki işin səmərəli təşkilindən asılıdır. Ona görə

də savad təlimi dövründə oxu üzrə iş aparılarkən aşağıdakı cəhətlər

diqqət mərkəzində saxlanmalıdır:

a) oxu təlimi dilin səs sisteminə uyğunlaşdırılmalı;

b) səs və hərf arasındakı münasibətlər açılmalı;

c) oxu prosesində dilin ədəbi tələffüz qaydaları gözlənilməli;

ç) oxu təlimində düzgünlüyə, sürətə, ifadəliliyə və şüurluluğa

Məlumdur ki, savad təlimi dövründə oxu səslər üzərində aparı-

lan işlərə əsaslanır. Şagirdlər hələ məktəbəqədərki dövrdə öyrəndi-

yi, nitq praktikasında işlətdiyi söziərı, onların tərkibindəki ayrı-ayrı

səsləri ayırd etməyi, fərqləndirməyi bacarırlar. Savad təlimi döv-

ründə isə sözdəki hər bir səs müxtəlif səslərin tərkibindən ayrılır,

Belə bir əməliyyatdan sonra həmin çap şəkli (hərf) məktəblilərə

təqdim olunur. O, müxtəlif hecaların, sözlərin tərkibində digər səs

və hərflərlə kompleks şəkildə birləşir. Şagirdlər hər dəfə onu yeni

əlaqələr sistemində (heca və sözlərin tərkibində) birləşdirib oxuyur-

lar. Savad təlimi dövründə təhlil-tərkib prosesinin düzgün və səmə-

rəli təşkili, səs və hərflərin uşaqların şüurunda möhkəmləndirilmə-

Ağarəhim Əsərlər

yələnmələrinə maksimal dərəcədə müsbət təsir göstərir. Hecalarla

oxu tədricən sözlərin axıra qədər düzgün oxunuşuna, ədəbi tələffuz

qaydalarının gözlənilməsinə, söziərin mənasının asanlıqla başa dü-

şülməsinə, qavranılmasına şərait yaradır, oxunun sürətini artırır.

Təhlil-tərkib işinin belə qarşılıqlı əlaqəsi hecalarla oxu bacarıqları-

nı tədricən bütöv sözlərlə oxuya doğru inkişaf etdirir. Deməli, təhlil

və tərkib hər cür təfəkkür fəaliyyətində mütləq iştirak edən mühüm

təfəkkür proseslərindəndir (M.Məhərrəmov). Oxu təlimində təhlil-

tərkib prosesi şagirdlərin idrakına təsir edir, onları düşünmək, şüur-

lu fəaliyyət göstərmək vəzifəsilə qarşılaşdırır.

Uşaqları oxu vərdişlərinə yiyələndirmək çox çətin və uzun sü-

rən prosesdir… burada görmə, eşitmə, hərəki analizatorların təhlil-

tərkib formalarının müxtəlifliyi iştirak edir. (M.V.Matyuxina).

Müxtəlif mətnlər və çalışmalar üzərindəki müntəzəm məşqlər nəti-

cəsində oxu uşaqlarda tədricən vərdiş halına keçir. Müəllim təqdim

etdiyi hər hansı materialı oxuyarkən onlarda yaranmış belə vərdiş-

lər artıq şüurda avtomatlaşmış bir prosesə çevrilir. Beləliklə, oxu

şüur tələb etmədən avtomatik surətdə cərəyan edir (V.İ.Teplov).

Sözün səs-heca quruluşu və nitqdə sözlərin birləşdirilməsi haqqın-

da anlayış verməyin ən məhsuldar yollarından biri sözlərin hecalara

və səslərə ayrılması və ayrılmış səslərin hecada, hecaların isə söz-

lərdə birləşdirilməsidir. Şagirdlər həmin yolun köməyi ilə oxu za-

manı bütöv sözü, hecanı, yaxud onun hissəsi olan səsi ―görməyi,

dərk etməyi‖ öyrənirlər. Onlar başa düşürlər ki, səslər sözün və he-

canın elementləridir, lakin bir qayda olaraq ayrılıqda tələffüz edil-

Sözləri hecalara ayırmağı bacarmaq düzgün oxu vərdişlərinə yi-

yələnməyin əsas şərtidir. ―Sözləri hecalara ayırmağı bacarmayan

adam heç vaxt düzgün oxuya bilməyəcəkdir‖ (L.M.Şvarts). Lakin

bu prosesdə, heca heç bir semantik rol oynamır. O, məna bildirmək

xassəsindən məhrumdur. Söz daxilində hecalara ayırmanın seman-

tik rol oynaması nəticəsidir ki, hecaların sərhədində bəzən tərəddüd

meydana çıxır. N.İ.Jinkin göstərir ki, nitqin heç bir səsi heca xari-

cində tələffüz edilə bilmir. Lakin o səsin əlaməti, həm də dilin se-