Təhsil haqqinda məqaləlr

23. “Qəlbi tərbiyə etmədən ağlı qaldırmaq heç bir təhsil deyil.” – – Aristotel

Təhsil və öyrənmə gücü haqqında 120 sitat

Təhsil həyatda ən güclü şeylərdən biridir. Bu, bizə hər şeyin arxasındakı mənanı tapmağa və həyatı kütləvi şəkildə yaxşılaşdırmağa imkan verir.

Təhsil bizə ətrafımızdakı dünya haqqında anlayış verir və bu biliklərdən ağıllı şəkildə istifadə etmək imkanı verir.

İrqindən, məzhəbindən və cinsindən asılı olmayaraq, təhsil insanlara müxtəlif təbəqələrdən olan bütün digər insanlarla bərabər səviyyədə olmaq imkanı verir.

Ümumiyyətlə, təhsil bütün maneələri dəf etməyə imkan verən platformadır.

Bunu nəzərə alaraq, öyrənmənin və bilik əldə etməyin gücünü qiymətləndirməyə kömək edəcək bir neçə gözəl təhsil sitatı var.

Məntiq haqqında sitatların seçimini, həmçinin uğur və xəyallar haqqında bu ruhlandırıcı yekun sitatları nəzərdən keçirməyi unutmayın.

Təhsil və öyrənmənin gücü haqqında sitatlar

1. Biliyə qoyulan investisiya ən yaxşı faizi ödəyir. — Benjamin Franklin

2. Dəyişiklik bütün həqiqi öyrənmənin son nəticəsidir. — Leo Buscaglia

3. Təhsil gələcəyin pasportudur, çünki sabah ona bu gün hazırlaşanlarındır. — Malcolm X.

4. Təhsilin kökü acıdır, meyvəsi isə şirindir. — Aristotel

5. Məktəbdə öyrəndiklərini unutduqdan sonra təhsil qalır. — Albert Eynşteyn

6. Nə qədər çox oxusan, bir o qədər çox şey biləcəksən, bir o qədər çox öyrənəcəksən, bir o qədər çox yerləri gəzəcəksən. “- Dr. Seuss

7. “Sabah öləcəkmiş kimi yaşa. Sanki əbədi yaşayacaqsan kimi öyrən. “- – Mahatma Qandi

8. “Dəyərsiz təhsil, faydalı olsa da, sanki insanları daha müdrik şeytana çevirir”. — C.S. Lyuis

9. “Öyrənmə prosesi ölənə qədər davam edir.” – – Kirk Duqlas

10. “Təhsil vedrəni doldurmaq deyil, ocaq yandırmaqdır.” – – W.B. Yeats

Həmçinin, məktəbin ilk günü üçün bu müdrik sitatları oxuyun as, eləcə də sizi ilhamlandırmaq üçün bu kollec sitatları.

Təhsil öz gücünü xatırladan sitat gətirir

11. Öyrənməyə həvəsi inkişaf etdirin. Bunu etsəniz, böyüməyi heç vaxt dayandırmayacaqsınız. — Entoni J. D’Angelo

12. Təhsil həyata hazırlıq deyil; Təhsil həyatın özüdür. – – John Dewey

13. Bilik gücdür. Məlumatı azad edin. Təhsil hər bir cəmiyyətdə, hər bir ailədə tərəqqinin ilkin şərtidir. — Kofi Annan

14. Oxumayanın oxumayandan heç bir üstünlüyü yoxdur. — Mark Tven

15. Təhsil azadlığı qorumaq üçün daimi ordudan daha yaxşı vasitədir. — Edvard Everett

16. Kimin öyrənə biləcəyini kifayət qədər bilirsiniz. — Henri Adams

17.Təhsil mövzusu ilə bağlı. Bircə onu deyə bilərəm ki, mən bunu xalq olaraq bizim məşğul ola biləcəyimiz ən vacib mövzu hesab edirəm. Abraham LINCOLN

18. Öyrənmək yuxarı avarçəkmə kimidir: irəli getməmək geridə qalmaq deməkdir. — Çin atalar sözü

19. Təhsilin onda doqquzu təşviqdir. — Anatole France

20. İnsan məlum olandan məchuma getməkdən başqa heç nə öyrənə bilməz. — Klod Bernard

İşlər bir-birinə uyğun gəlmirsə, bu ruhlandırıcı riyaziyyat sitatlarına da baxmağı unutmayın.

Təhsil öyrənməyə məhəbbət aşılamaq üçün sitatlar

21. “Təhsil, nəzarəti və özünə inamı itirmədən, demək olar ki, hər şeyi eşitmək bacarığıdır.” – – Robert Frost

22. Öyrənmə təsadüfən əldə edilmir, onu həvəslə axtarmaq və qayğı ilə yanaşmaq lazımdır. Abigail Adams

23. “Qəlbi tərbiyə etmədən ağlı qaldırmaq heç bir təhsil deyil.” – – Aristotel

24. Tərbiyəni qəbuledici ağıldan yayındırmaq mümkün olmadığı kimi, onu ağılsızların üzərinə yükləmək mümkün deyil. Agnes Repplierg

25. Sən məni dayandıra bilməzsən. Təhsilimi evdə, məktəbdə və ya başqa yerdə olanda alacağam. — Malala Yusufzay

26. Mən lüğəti oxudum. Düşündüm ki, hər şey haqqında bir şeirdir. — Steven Wright

27. “Heç nə oxumayan adam, ancaq qəzet oxuyan adamdan daha savadlıdır”. — Thomas Jefferson

28. Öyrənmək məcburi deyil. Yaşamaq da deyil. Dr. W. Edvards Deminq

29. Öyrənmək tədrisin məhsulu deyil. Öyrənmə şagirdin fəaliyyətinin məhsuludur. Con Holt

30. Tələbə münasibətini qəbul edin, sual vermək üçün heç vaxt çox böyük olmayın, yeni bir şey öyrənmək üçün heç vaxt çox şey bilməyin. — Og Mandino

Öyrənməyi sevənlər üçün bu ilhamverici bilik sitatlarını da bəyənə bilərsiniz.

Təhsil haqqında sitatlar və onun mənası

31. Təhsil dünyanı dəyişdirmək üçün istifadə edə biləcəyiniz ən güclü silahdır. — Nelson Mandela

32. “Mən razıyam ki, oxumaq sevgisi valideynin övladına ötürməsi üçün böyük bir hədiyyədir”. Ann Brashares

33. “Kitabxanalarımızın qiyməti nə qədər olsa da, qiyməti cahil bir xalqınkindən ucuzdur”. — Valter Kronkit

34. “Mənim üçün təhsil artıq tələbənin ruhunda olandan çıxış yoludur”. — Muriel Spark

35. “Məktəbin qapısını açan həbsxananı bağlayır”. — Viktor Hüqo

36. Təhsil həyat vəziyyətləri ilə üzləşmək bacarığıdır. Dr. John G. Hibben

37. Öyrənmə uğursuzluqla başlayır; İlk uğursuzluq təlimin başlanğıcıdır. — John Hersey

38. “Mən heç vaxt məktəbdə təhsilimin təhsilimə mane olmasına icazə verməmişəm.” – – Mark Tven

39. “Zəka plus xarakter – əsl təhsilin məqsədi budur.” — Martin Lüter Kinq Jr.

40. “Təhsil başqalarının həyatını yaxşılaşdırmağa və cəmiyyətinizi və dünyanızı tapdığınızdan daha yaxşı tərk etməyə xidmət edir.” Marian Wright Edelman

Uğur qazanmağınıza kömək etmək üçün Təhsil Sitatları

41. “Hər hansı şüurlu öyrənmə hərəkəti özünə hörmətə zərər verməyə hazır olmağı tələb edir. Buna görə də kiçik uşaqlar öz əhəmiyyətlərini dərk etmədən bu qədər asanlıqla öyrənirlər. “- Tomas Szasz

42. Sən həmişə tələbəsən, heç vaxt ustad deyilsən. Siz irəliləməyə davam etməlisiniz. — Conrad Hall

43. Təhsilin bütün məqsədi güzgüləri pəncərəyə çevirməkdir. — Sidney J. Harris

44. Uşaqları böyütmək lazımdır, lakin onlar da özlərini böyütməlidirlər. — Ernest Dimnet

45. “Hər bir sənətçi əvvəlcə həvəskar olub”. — Ralf W. Emerson

46. ”Təhsil əsasən unutduqlarımızdan ibarətdir.” – – Mark Tven

47. Bütün insanlar təbii olaraq bilmək istəyirlər. Aristotel

48. “Təhsil sadəcə olaraq əməyi öyrətməməlidir – həyatı öyrətməlidir”. W.E.B. Siz bois

49. “Mən atama borcluyam ki, o yaşayır, amma müəllimimə yaxşı yaşayır.” – – Makedoniyalı İskəndər

50. “Hikmət…. qocalıqdan deyil, təhsildən və öyrənmədən gəlir. “- – Anton Çexov

Həmçinin, sevimli kitab qurdunuzla bölüşmək üçün bu güclü ədəbiyyat sitatlarına baxın.

Sizdən ən çox faydalanmaq üçün Təhsil Sitatları

51. “Təhsil davam edən bir prosesdir, bu, velosiped kimidir. pedal vurmasan, irəli getməzsən”. — George Weah

52. “Təhsil ən yaxşı dostdur. Savadlı insana hər yerdə hörmət edirlər. Təhsil gözəllik və gənclikdən üstündür. “- – Çanakya

53. “Təhsil vedrəni doldurmaq deyil, ocaq yandırmaqdır”.
― William Butler Yeats

54. “Yaxşı təhsil daha yaxşı gələcəyin əsasıdır.” – – Elizabeth Warren

55. “Bir qıza təhsil verin və onu dünyaya layiqincə tanıtın, on birə, amma heç kimə sərf etmədən yaxşı yerləşmək imkanı var. ”- Jane Austen

56. “Formal təhsil səni dolandıracaq; Öz-özünə təhsil sizə sərvət gətirir. “- – Jim Rohn

57. “Mən nə qədər çox yaşasam, bir o qədər çox öyrənirəm. Nə qədər çox öyrənirəm, bir o qədər dərk edirəm, bir o qədər az bilirəm. “- – Mişel Leqrand

58. “Axtararaq və səhv etməklə biz öyrənirik”. — Johann Wolfgang von Goethe

59. “Təlim və təcrübə arasındakı fərqi bilirsinizmi? Təhsil siz gözəl çap oxumaq zaman; Təcrübə almadığınız zaman əldə etdiyiniz şeydir. ”- Pit Seeger

60. “Bilik sizə nəyisə dəyişmək imkanı verir”.
― Claire Fagin

İlham verən təhsil sitatları

61. “Təhsildən azad iradəni götürsən, məktəb olar”. — John Taylor Gatto

62. “Yalnız savadlılar azaddır”. — Epiktet

63. “Təhsilli qadın arxası üstə uzanmaqdan daha çox stulda otura bilər. Yaxşı bir üstünlük, mən düşünməliyəm. “- – Anne Bishop

64. “Düzgün göstəriş asanlıqla tanınır. Şübhəsiz ki, bilə bilərsiniz, çünki bu, sizə bunun həmişə bildiyiniz bir şey olduğunu söyləyən hiss edir. “- – Frank Herbert

65. “Məncə, eyni anda güləndə daha çox şey öyrənirsən.” — Meri Enn Şaffer və Enni Barrows

66. “Mən Talibandan qisas almaq istəmirəm, mən Talibanın oğul və qızları üçün təhsil istəyirəm”. — Malala Yusufzay

67. “Təhsil: müdriklərə aşkar edən, axmaqlardan isə biliklərinin hədsiz hədlərini gizlədən şey”. — Mark Tven

68. “Bu, şəxsidir. Bu, şagirdlik edir. Bu dünyanı şəxsi edir. “- – Cormac McCarthy

69. “Bir millətin əsas ümidi gənclərinin düzgün tərbiyəsindədir” – Desiderius Erasmus Roterodamus

70. “Silahla terrorçuları öldürə bilərsən, təhsillə terroru öldürə bilərsən”. — Malala Yusufzay

Təhsilini dəyişdirən qadın haqqında Maria Montessori-dən bu sitatları oxumağı unutmayın.

Öyrənməyə davam etmək üçün sizə ilham verən təhsil sitatları

71. “Bütün dünya sorğulayan ağıl üçün laboratoriyadır”. —Martin Fisher

72. “Onları etmədən əvvəl öyrənməli olduğumuz şeylər üçün, onları etməklə öyrənirik.” Aristotel

73. “Artıq bildiklərimiz çox vaxt öyrənməyimizə mane olur.” – –Klod Bernard

74. “Öyrənmək hər yerdə sahibinin ardınca gedəcək bir xəzinədir”. Çin atalar sözü

75. “Hər bir tələbə eyni gündə və ya eyni şəkildə deyil, öyrənə bilər.” – –George Evans

76. “Tədris olunan yeganə insan öyrənməyi və dəyişməyi öyrənmiş insandır”. Karl Rocers

77. “Heç vaxt rəsmi təhsilin sizin öyrənmənizə mane olmasına imkan verməyin.” – – Mark Tven

78. “Bir şey öyrənmədən kitab aça bilməzsən”. — Konfutsi

79. “Uğurdan deyil, uğursuzluqdan öyrənirik!” – Bram Stoker

80. “Sən oxumadığın an inanıram ki, ölüsən”. — Cek Nikolson

İlham vermək və həvəsləndirmək üçün təhsil haqqında sitatlar

81. “Müəllim özünü getdikcə lazımsız edən şəxsdir”. Thomas Carruthers

82. “Təhsil alov yandırmaqdır, qabı doldurmaq deyil”. —Sokrat

83. “Bir dəfə yeni ideya ilə uzanan insanın ağlı heç vaxt öz ilkin ölçülərinə qayıtmır”. – Oliver Vendell Holms

84. “Biz hikməti üç üsulla öyrənə bilərik: birincisi, ən nəcib olan düşüncə yolu ilə; İkincisi, ən asan olan təqlid yolu ilə; üçüncüsü, təcrübədən ən acı olanı. “- – Konfutsi

85. “Özünü təkmilləşdirməklə o qədər məşğul ol ki, başqalarını tənqid etməyə vaxtın olmasın”. Roy T. Bennett

86. “Nə qədər çox oxuyuram, bir o qədər çox qazanıram, heç nə bilmədiyimdən bir o qədər əminəm”. — Volter

87. “Sən yaşayırsan və öyrənirsən. Hər halda, sən sağsan. ”- Duqlas Adams

88. “Ən nəcib həzz anlamaq sevincidir”. — Leonardo da Vinçi

89. “Məncə, özünütəhsil mövcud olan yeganə təhsil növüdür.” – – İsaak Asimov

90. “Müdriklik məktəb təhsilinin məhsulu deyil, onu əldə etmək üçün ömürlük cəhdin məhsuludur”. Albert Eynşteyn

Perspektivinizi artırmaq üçün təhsil sitatları

91. “Təhsil insanları əxlaqlı etmək sənətidir.” – – Georg Vilhelm Fridrix Hegel

92. “Təhsil azadlığın qızıl qapısını açan açardır”. — Corc Vaşinqton Karver

93. “Təhsil aydın düşünmək qüdrəti, dünya işlərində yaxşı işlər görmək və həyatı dəyərləndirmək gücüdür”. — Brigham Young

94. “Təhsilin məqsədi boş düşüncəni açıq düşüncə ilə əvəz etməkdir”. — Malcolm S. Forbes

95. “Təhsil uşağa öz imkanlarını tükəndirməyə kömək edir.” – – Erik Fromm

96. “Dünyanın tərəqqisi demək olar ki, tamamilə təhsildən asılıdır”. —
George Eastman

97. “Təhsil sivilizasiyanın ötürülməsidir”. — Will Durant

98. “Kimsə yanlış yola gedirsə, onu sürətləndirmək üçün ona motivasiya lazım deyil”. Ona lazım olan şey onu döndərmək üçün təhsildir. “- – Jim Rohn

99. “Təhsil liderliyin anasıdır”. — Wendell Willkie

100. “Təhsil təkcə məktəbə gedib diplom almaqdan ibarət deyil. Bu, biliklərinizi genişləndirmək və həyat haqqında həqiqəti mənimsəməkdir. — Şakuntala Devi

Təhsil haqqında ruhlandırıcı sitatlar

101. “Təhsil uşaqlarımıza doğru şeyləri arzulamağı öyrədir.” – – platon

102. “Təhsilin böyük məqsədi bilik deyil, fəaliyyətdir.” – – Herbert Spenser

103. “Təhsil öyrənmə, məlumat, məlumat, faktlar, bacarıq və ya bacarıqların – yəni təlim və ya təlimatın – yığılması deyil, mikrob kimi gizlədilənləri görünən edir”. — Tomas Mur

104. “Təhsil özümüzü təkmilləşdirmək və dünyamıza kömək etmək üçün içimizdə od yandırmalıdır.” – – Sara Josepf

105. “Təhsil bir nəsildən digərinə keçəndə cəmiyyətin sadəcə ruhudur.” – – Gilbert K. Chesterton

106. “Kitabxananız sizin cənnətinizdir”. — Desiderius Erasmus

107. “Təhsil öz cəhalətimizin mütərəqqi kəşfidir”. — Will Durant

108. “Öyrənməyi dayandıran hər kəs qocadır, istər iyirmi, istərsə də səksən. Öyrənməyə davam edənlər gənc qalırlar. Həyatda ən yaxşı şey ağlınızı gənc saxlamaqdır. “- – Henri Ford

109. “Təhsil düşüncə vərdişinin metodik yaradılmasıdır.” – – Ernest Dimnet

110. “Öyrənməyin gözəl tərəfi odur ki, heç kim onu səndən ala bilməz.” — B. B. King

Sizi motivasiya etmək üçün daha çox təhsil sitatları

111. “Diqqət etsəniz, hər gün bir şey öyrənirsiniz.” – – Rey LeBlond

112. “İnsan nəyisə etməklə öyrənir; çünki bildiyinizi zənn etsəniz də, cəhd etməyincə heç bir əminliyiniz yoxdur. “- – Sofokl

113. “Bütün yaxşı şeyləri öyrənmək çətindir.” – – Yunan atalar sözü

114. “Dirilər ölülərdən fərqləndiyi kimi, savadlılar da təhsilsizlərdən fərqlənirlər”. — Aristotel

115. “Təhsil inam yaradır. Güvən ümid yaradır. Ümid sülh yaradır. “- – Konfutsi

116. “Təhsil dedikdə, uşaqların və insanların ən yaxşılarının bədəndə, ağılda və ruhda hərtərəfli təsvirini nəzərdə tuturam.” – – Mahatma Qandi

117. “Təhsil bilmədiklərini, bilmədiklərini öyrənər”. — George Boas

118. “Təhsil insanlarla insanlar arasında təbiətin insanlarla heyvanlar arasında fərq qoyduğundan daha böyük fərq yaradır.” – – Con Adams

119. “İstəksiz öyrənmək yaddaşı korlayır, aldığını saxlamaz”. — Leonardo da Vinçi

120. “Təhsilin məqsədi faktlar haqqında deyil, dəyərlər haqqında bilikdir.” – – William Burroughs

Ən sevdiyiniz təhsil sitatları hansılardır?

Bu gün dünyamızda yaxşı olan hər şeyin mərkəzində təhsil dayanır. Təhsil olmasaydı, bizdə təhsil, hesablama, riyaziyyat, psixologiya, mühəndislik və sair sahələrdə irəliləyişlər olmazdı.

Öyrənməyə davam etməyimiz vacibdir. Təhsil gələcəyimizi təmin etmək üçün bu gün edə biləcəyimiz ən vacib işlərdən biridir. Ümid edirik ki, bu sitatlar niyə hamımızın özümüzü öyrətməli olduğumuzu göstərdi.

Təhsillə bağlı bu sitatları bəyəndinizmi? Təhsil sitatlarından hansını bəyəndiniz? Aşağıdakı şərhlər bölməsində bizə bildirin.

Xankəndi

AzVision.az xəbər verir ki, “Məktəbəqədər təhsil haqqında” qanun layihəsinə dəyişikliklər ediləcək.

Parlamentin Elm və Təhsil komitəsinin sədri İsa Həbibbəyli bildirib ki, qanun layihəsi hazırlanarkən bir neçə nazirliyə göndərilib və onların rəyi alınıb: “Burada təkliflər və tənqidlər var idi. Nazirliklərin təkliflərinin üzərində düşünmüşük”.

Komitə sədri layihənin 7.6-cı maddəsinin bərpa edildiyini vurğulayıb: “Bu, məktəbəqədər təhsilin məzmunu nəticəyönümlük, şəxsiyyətyönümlük, uşaqyönümlük, inkişafyönümlük, tələbyönümlük, varislik, inteqrativlik, millilik və dünyəvilik prinsipləri əsasında müəyyən edilməsini nəzərdə tutur”.

İ.Həbibbəyli qeyd edib ki, əvvəl məktəbəqədər təhsil ocaqlarında yalnız məktəbəqədər təhsil ixtisası alanlar fəaliyyət göstərirdilər, lakin burada kadr çatışmazlığı problem yaranacağına görə, qanun layihəsində məktəbəqədər təhsil müəsissəsinə ali pedoqoji təhsil alan mütəxəssislərin də təyin edilməsi təklif edilir.

Müzakirələrdən sonra “Məktəbəqədər təhsil haqqında”qanun layihəsi III oxunuş üçün Milli Məclisin plenar iclasına tövsiyə olunub.

Təhsil

Təhsil ictimaiyyətin əldə etdiyi biliklərini, bacarıqlarını və dəyərlərini bir nəsildən digərinə ötürən bir prosesdir. Daha geniş mənada təhsilə şəxsin düşüncəsinin, xarakterinin və fiziki qabiliyyətinin təsiri ilə həyata keçirdiyi hər hansı bir hərəkət və ya təcrübə daxil edilə bilər. Təhsil, inkişafa, həmçinin sosial və iqtisadi uğurlara nail olmaq üçün fərdlərin və icmaların imkanları və potensialına əsaslı təsir göstərir. Təhsil inkişafın, eləcə də insanların gücləndirilməsi üçün lazım olan əsas faktorlardan biridir. Təhsil insanları bilik və məlumatlarla təmin edir, həmçinin özünə hörmət və özünə inam hissi yaratmağa və potensialı reallaşdırmağa kömək edir.

Təhsil özü bir insan hüququdur, həm də digər insan hüquqlarını həyata keçirmək üçün əvəzsiz vasitədir. İnsanları gücləndirmək hüququ kimi təhsil iqtisadi və sosial cəhətdən təcrid olunmuş böyüklərin v ə uşaqların özlərini yoxsulluqdan kənara çıxara bilməsi və öz icmalarında tam şəkildə iştirak etmə imkanlarını əldə edə bilməsi üçün ilkin vasitədir. Təhsil qadınların gücləndirilməsində, uşaq əməyinin istismarında və uşaqların təhlükəli əməkdən və cinsi istismardan qorunmasında, insan hüquqları və demokratiyanın təbliğ edilməsində, ətraf mühitin qorunmasında və əhalinin artımını nəzarətdə saxlamaqda mühüm rol oynayır.
İqtisadi, Sosial və Mədəni Hüquqlara dair Beynəlxalq Paktın 13-cü maddəsi üzrə təhsil hüququna dair 13 nömrəli Ümumi Şərh 1

Sual: Təhsil sizin düşüncələrinə, hislərinizə və hərəkətlərinizə necə təsir etmişdir?

Dünyada təhsil

İlk ibtidai təhsil sistemi 1717- ci ildə Prussiyada yaradılmışdır. O, 19-cu əsrin birinci yarısında olduqca genişləndirilmiş və sonradan digər Avropa xalqları və ABŞ tər əfindən tətbiq edilmişdir. Bir çox ölkələr 20-ci əsrdə onların izi ilə davam etmiş, dünyada savadlılıq artmışdır.

Birləşmiş Millətlər Təşkilatı tərəfindən 2000-ci ildə Minilliyin İnkişaf Məqsədləri (MİM) qəbul edilmişdir. MİM-in 2-ci məqsədi, 2015-ci ilə qədər dünyadakı bütün oğlan və qız uşaqlarının ilk növbədə ibtidai t əhsil kursunu tam qurtara bilməsini təmin etməkdir. MİM-in 3-cü məqsədi isə gender bərabərliyinin təşviqi və təhsildə cinsi ayrı-seçkiliyin aradan qaldırılması üçün qadınların rolunu gücləndirməkdir. Hər il son dövrə qədər olan irəliləyişlərin geniş əhatəli qlobal qiymətləndirməsini təqdim edən bir hesabat hazırlanır.

MİM-in 2010-cu ildəki hesabatına əsasən:

“Uşağın potensialını üzə çıxarın və bununla onu dünyaya verin. ”
Mariya Montessori

İbtidai təhsildə qeydiyyat artmaqda davam edir, bu inkişaf etməkdə olan ölkələrdə 89%, inkişaf etmiş bölgələrdə isə 96% təşkil edir.
İbtidai məktəb çağındakı məktəbə getməyən uşaqların sayı 106 milyondan (1999-cu ildə) 69 milyona (2008-ci ildə) düşmüşdür.
Məktəbdən kənarda qalan əhali arasındakı gender fərqləri də azalmışdır: 1999-cu və 2008-ci illər arasında bu qrupdakı qızların payı dünya miqyasında 57% -dən 53% -dək azalıb.
42 fərqli ölkədə olan ev təsərrüfatlarından əldə edilmiş məlumatlar göstərir ki, kənd yerlərində yaşayan uşaqların şəhər yerlərində yaşayan uşaqlardan fərqli olaraq məktəbdən kənarda qalma ehtimalı iki dəfə çoxdur.
Dünyada əlilliyi olan uşaqlar əlil olmayanlara nisbətən daha çox məhdud imkanlarla üzləşirlər. Hətta universal ibtidai təhsilin məqsədlərinə nail olmağa yaxın olan bəzi ölkələrdə belə, əlil olan uşaqlar istisna təşkil edən çoxluqları təmsil edirlər.

Təhsilin ən vacib məqsədlərindən biri insanlara oxumaq və yazmağı öyrətməkdir. Biliyin təməli və təhsilin əsas komponenti kimi savadlılıq insan qabiliyyətinin artırılmasına yardım edir və təkcə fərdlər üçün deyil, həm də ailə, cəmiyyət və ictimaiyyət üçün fayda təmin edir. Savadlılıq yoxsulluğun aradan qaldırılmasına və cəmiyyətdə iştirakın genişləndirilməsinə kömək edir. YUNESKO-nun Statistika İnstitutu (YSİ) savadlılıq üzrə hədəflərə Minilliyin İnkişaf Məqsədlərinə uyğun olaraq nəzarət edir. YSİ-nin “Böyükl ər və gənclərin savadlılığı: gender bərabərliyində qlobal tendensiyalar” hesabatına əsasən, 2008-ci ildə dünyada 796 milyon yetkin şəxsin (15 yaş və yuxarı) oxuma və yazma qabiliyyəti olmamışdır. Dünya miqyasında oxuma və yazma qabiliyyəti olmayan yetkinl ərin təxminən dörddə üçünü Cənubi Asiya və Sub-Sahara Afrika dövlətlərində olanlar təşkil edir. Böyüklər arasında qlobal savadlılıq səviyyəsi 1990-cı ildə olan 76%-lə müqayis ədə hazırda 83% olmuşdur. Kəskin şəkildə irəliləyiş Şimali Afrikada və Şərqi və Cənubi Asiyada müvafiq olaraq 20% və 15% olmuşdur.

Təhsil və qadınlar
“Qadınların təhsilinə investisiya qoymaq çox yüksək nəticələr doğurur: yaşayış yaxşılaşır, uşaq və ana sağlamlığı inkişaf edir və qızların təhsilə çıxışı artır. Qısaca, savadlı qadınlar bütün inkişaf faktorlarına müsbət təsir göstərir” YUNESKO-nun Baş Direktoru İrina Bokova 2010-cu ildə Beynəlxalq Savad Günündə Savadlılıq və Qadınlara səlahiyyət verilməsi mövzusunda çıxış edərkən.
YUNESKO-nun hesablamalarına görə 2010-cu ildə dünyada savadsız olan 796 milyon insanın üçdə ikisini qadınlar təşkil edirdi. Dünyada məktəbə getməyən 67.4 milyon uşağın yarıdan çoxu qızlar idi.

Sual: Sizcə, nəyə görə savadsız insanlar arasında qadınlar kişilərdən iki dəfə çoxdur?

Təhsil bir insan hüququ kimi

Təhsil hüququ insan hüquqları ideyasının əsas özəyidir. 1948-ci ildə Ümumdünya İnsan Hüquqları Bəyannaməsi ödənişsiz və icbari ibtidai təhsilin əsas insan hüququ olduğunu elan etdi. Təhsil yalnız bir hüquq kimi deyil, eyni zamanda digər insan hüquqlarının tam və effektiv həyata keçirilməsi üçün də vasitə kimi görülür. 1976-cı ildə qüvvəyə minmiş və 160 ölk ə tərəfindən ratifikasiya edilmiş İqtisadi, Sosial və Mədəni hüquqlar haqqında Beynəlxalq Pakt 4 təhsil hüququnu hüquqi cəhətdən məcburi bir öhdəlik kimi təsdiq etmişdir. 13-cü Maddə Paktda ən uzun hissədir və beynəlxalq insan hüquqları sahəsində təhsil hüququna dair ən geniş və əhatəli maddədir.

Əgər siz bir illik planlaşdırırsınızsa, onda düyü əkin; Əgər siz on illik planlaşdırırsınızsa, onda ağac əkin; Əgər siz ömürlük planlaşdırırsınızsa, onda xalqa təhsil verin.
Çin atalar sözü

Maddə 13

1. Bu Paktda iştirak edən dövlətlər hər bir şəxsin təhsil hüququnu tanıyırlar. Onlar razılaşırlar ki, təhsil insan şəxsiyyətinin tam inkişafına və ləyaqətinin dərk olunmasına yönəldilməli, insan hüquqlarına və əsas azadlıqlara hörməti möhkəmləndirməlidir. Onlar daha sonra razılaşırlar ki, təhsil hamıya azad cəmiyyətin faydalı iştirakçısı olmaq imkanı verməlidir, bütün millətlər, irqi, dini və etnik qruplar arasında qarşılıqlı anlaşmaya, dözümlülüyə və Birləşmiş Millətlər Təşkilatının sülhü qoruma sahəsində fəaliyyətinə yardım etməlidir.
2. Bu Paktda iştirak edən dövlətlər qəbul edirlər ki, bu hüququn tam şəkildə həyata keçirilməsi üçün:
a) ibtidai təhsil hamı üçün icbari və pulsuz olmalıdır;
b) Orta təhsil və onun müxtəlif formaları, orta texniki-peşə təhsili də daxil olmaqla, tədricən pulsuz təhsilə keçmək yolu hamıya açıq və əlçatan olmalıdır;
c) Ali təhsil bütün lazımi tədbirlərin, xüsusilə də tədricən pulsuz tədrisin tətbiq edilməsi yolu ilə hər kəsə qabiliyyətinə görə eyni dərəcədə əlçatan olmalıdır;
d) İbtidai təhsil alma ibtidai təhsil almamış və ya onu tam bitirməmiş şəxslər üçün imkan dairəsində həvəsləndirilməli və intensivləşdirilməlidir;
e) Məktəblər şəbəkəsinin fəal inkişafı həyata keçirilməli, qənaətbəxş təqaüd sistemi təyin olunmalı və müəllim heyətinin maddi vəziyyəti daim yaxşılaşdırılmalıdır.
3. Bu Paktda iştirak edən dövlətlər, valideynlərin və müvafiq hallarda qəyyumların öz uşaqları üçün təkcə
dövlət tərəfindən təsis olunmuş məktəbləri deyil, həmçinin, dövlətin təhsil üçün təyin etdiyi minimum tələblərə cavab verən digər məktəbləri də seçmək və öz etiqadlarına əsasən uşaqlarının dini və mənəvi tərbiyəsini təmin etmək hüququna hörmət etməyi öhdələrinə götürürlər.
4. Bu maddənin heç bir hissəsi, bu maddənin birinci bəndində irəli sürülmüş prinsiplərə mütləq şəkildə əməl olunması və belə təhsil müəssisələrində verilən təhsilin dövlət tərəfindən müəyyən edilmiş minimum tələblərə cavab verilməsi şərti ilə, ayrı-ayrı şəxslərin və qurumların təhsil müəssisələri yaratmaq və onlara rəhbərlik etmək hüququnun pozulması kimi təsvir oluna bilməz.

“Kim məktəbin qapısını açırsa, o həbsxananın qapısını bağlayır.”
Viktor Hüqo.

Təhsil hüququ, Uşaq Hüquqları Konvensiyasında, eləcə də müəyyən qruplara yönəldilən müxtəlif regional sazişlər (məsələn, Avropa Sosial Xartiyası, İnsan və Xalqların Hüquqları üzrə Afrika Xartiyası, yenilənmiş Ərəb Xartiyası) və konvensiyalar (Əlilliyi olan şəxslərin hüquqları haqqında Konvensiya və ya Qadınlara qarşı ayrı-seçkiliyin bütün formalarının ləğv edilməsi haqqında Konvensiya) da daxil olmaqla, bir çox digər insan hüquqları alətlərində də təsdiq edimişdir.

Bütün insan hüquqları alətləri öz standartlarında və məqsədlərində geniş bir şəkildə təhsilə və biliyə əsaslanırlar. Ümumdünya İnsan Hüquqları Bəyannaməsinin preambulası bu yanaşmanı “hüquq və azadlıqlar üzrə ortaq bir anlayışın öhdəliklərin tam şəkildə yerinə yetirilməsi üçün böyük əhəmiyyət kəsb etdiyini” nəzərə alaraq insan hüquqlarına hamılıqla hörmət və riayət edilməsi baxımından qəbul edir. Bu da öz növbəsində, insan hüquqlarına hörmət edilən bir dünya yaratmaq üçün insan hüquqları ilə bağlı təhsilin vacibliyini zəruri edir.

Təhsil mövcud (available), əlçatan (accessible), münasib (acceptable) və uyğunlaşa bilən (adaptable) olmalıdır. Bu “dörd A” konsepsiyası Təhsil Hüququ üzrə BMT-nin keçmiş xüsusi məruzəçisi Katarina Tomaşevski tərəfindən hazırlanmışdır.

Mövcudluq (Availability): təhsil pulsuzdur və təhsil xərci hökumət tərəfindən ödənilir; təlim keçmiş müəllimlər də daxil olmaqla müvafiq infrastruktur mövcuddur.
Əlçatanlıq (Accessibility): sistem hər kəs üçün əlçatandır və ayrı-seçkilik yoxdur. Təcrid olunmuş insanları da daxil etmək üçün müsbət addımlar atılır.
Münasiblik (Acceptability): təhsilin məzmunu münasib, ayrı-seçkilik olmayan və mədəni cəhətdən uyğundur və keyfiyyət təmin olunur.
Uyğunlaşma (Adaptability): təhsil cəmiyyətin dəyişən ehtiyacları ilə inkişaf edə bilər və sistem yerli kontekstlərə uyğunlaşdırıla bilər.

Hökumətlər təhsili, mövcud, əlçatan, münasib və uyğunlaşa bilən etməklə təhsil hüququna hörmət etməli, qorumalı və onu yerinə yetirməlidirlər. Buna baxmayaraq, təhsil hüququndan faydalanan və icbari təhsil tələblərinə əməl etməli olan uşaq, ilkin tədrisçilər olan və uşağa yol göstərməli olan valideynlər və tədris mütəxəssisləri daxil olmaqla təhsil prosesində öhdəlik daşıyan digər aktorlar vardır.

Sual: Sizin ölkənizdə təhsil hamı üçün mövcud və əlçatandır?

Təhsil və ayrı-seçkilik

“Əgər ayrı-seçkilik tamamilə ifşa olunmasa, onda ona qarşı fəaliyyət səmərəli olmayacaqdır.”
Katarina Tomaşevski

Təhsil ilə bağlı olan ayrı-seçkiliyin olunmaması prinsipi bir sıra məsələlərlə əlaqəlidir.
1. Birinci məsələ ondan ibarətdir ki, təhsil bütün səviyyələrdə hamı üçün ayrı-seçkiliyə yol verilmədən əlçatan və mövcud olmalıdır.
2. Təhsilin keyfiyyətinin, məzmununun və təchizatının ayrı-seçkilik edilmədən təmin edilməsi ikinci məsələdir.
3. Üçüncü məsələ isə, təhsilin özünün də hörmət və tolerantlığın öyrədilməsi məqsədi daşımasıdır.

Birinci məsələ ilə bağlı ÜİHB ibtidai təhsilin pulsuz v ə məcburi olmasını vacib hesab etmişdir. Texniki və peşə təhsili ümumilikdə mövcud olmalı və ali təhsil isə bütünlüklə bərabər bir şəkildə ona haqq qazanmış bütün insanlar üçün əlçatan olmalıdır. BMT-nin İqtisadi, Sosial və Mədəni hüquqlar üzrə Komitəsi təsdiq edib ki, təhsildə ayrı -seçkiliyə yol verilməməsi öhdəliyi qeyri-vətəndaşlar da daxil olmaqla, dövlətin ərazisində yaşayan bütün şəxslərə qədər tətbiq edilir və eyni zamanda Komitə vurğulayıb ki, “əsas təhsil əldə etmək hüququ, yaş və cinsiyyətlə məhdudlaşmır; bu hüququn əhatə dairəsi yaşlı insanlarda daxil olmaqla uşaqlara, gəncl ərə və böyüklərə qədər uzanır.” 5 Komit ə ayrı-seçkiliyə yol verilmədən ictimai təhsilə çıxış hüququnu dövlətlərin əsas minimum təhsi hüququ öhdəliyi kimi qəbul edibdir. Təhsilə çıxış imkanı baxımından ayrı-seçkiliyin aradan qaldırılmasının təmin edilməsi müəyyən stereotipik perspektivləri tələb edir. Məsələn, qızların və ya əlverişsiz qrupların təhsil əldə etmək hüququna mane olanlar aradan qaldırılmalıdır.
İkinci məsələ isə “təhsilin özü ayrı-seçkilik edilməyən bir şəkildə fəaliyyət göstərməlidir” fikri ilə bağlıdır. İqtisadi, Sosial və Mədə ni Hüquqlar üzrə Komitə “münasibliyi” təhsil alma hüququndan istifadənin vacib bir aspekti olaraq vurğulayır. Eyni səviyyədə fəaliyyət göstərən bütün dövlət təhsil müəssisələrində təhsilin keyfiyyətinin bərabər olması vacibdir. Əgər müəyyən qruplar üçün, məsələn, iki cinsli, yaxud dini və ya etnik qruplar üçün ayrı təhsil müəssisəl əri olarsa, o zaman müəllim heyətinin keyfiyyəti, eləcə də məktəbin inzibati binaları və avadanlıqları da bərabər səviyyədə olmalıdır.

Sual: Sizin ölkənizin təhsil müəssisələrində qızlara və oğlanlara bərabər münasibət göstərilir? Əgər elə deyilsə, hansı formada onlara fərqli davranırlar?

“Nəyə görə cəmiyyət istənilən bir yaşda olan yetkinlərin təhsili üçün deyil, yalnız uşaqların təhsili üçün məsuliyyət hiss etməlidir?”
Erik From

Əgər təhsilin bahalı olduğunu düşünürsünüzsə, onda cahilliyi sınayın.
Anonim

Son illərdə inteqrasiya olunmuş və ayrılmış təhsil formaları ilə bağlı məsələ qızğın şəkildə müzakirə mövzusu olmuşdur. İnklüziv təhsil hüququ beynəlxalq insan hüquqları qanununda tanınır. Əlilliyi olan şəxslərin hüquqları haqqında BMT Konvensiyası əlil uşaqların təhsilinin inklüziv olmasını aydın şəkildə vurğulayır.
Bununla belə, inklüziv təhsil əlilliyi olan və ya xüsusi ehtiyacları olan tələbələrlə məhdudlaşmamalıdır, bura etnik azlıqlar da daxil olmaqla, bütün təcrid olunmuş, buraxılmış, stereotipi olan insanlar da aid edilməlidir. Müxtəlif tip insanlardan ibarət olan təhsil mühiti insanların daha da üstün olması üçün faydalıdır. Belə ki, bu hal başqalarının ehtiyaclarına qarşı həssas yanaşmağa kömək edir, bununla da sosial inteqrasiya və tolerantlığı artırırır.

Sual: Sizin cəmiyyətinizdə ayrı (xüsusi) məktəblər var? Kimlər üçündür?

Üçüncü məsələ ilə bağlı, ÜİHB təhsilin insan şəxsiyyətinin, insan hüquqlarının və sülhün tam inkişafına yönəlməli olduğunu nə zərdə tutur. Bundan başqa əlavə olaraq, Uşaq Hüquqları Konvensiyası da təbii mühitə hörmət bəsləyir. İbtidai təhsilin komponenti və həyat boyu öyrənmənin təməli kimi savadlılıq və riyazi biliklər insan potensialının artırılması üçün əsasdır; lakin təhsil hüququnun verilməsi bundan daha çox əsas hesab edilir. Təhsil, bir şəxsi “anlayış, sülh, tolerantlıq, cinslərin bərabərliyi ruhunda, etnik, milli və dini qruplar, yerli mənşəli şəxslər və bütün xalqlar arasında dostluğa əsaslanan azad bir cəmiyyətdə məsuliyyətli həyata” hazırlamalıdır. 6 Ekstremizm və radikallaşma ilə əlaqədə, gender bərabərliyi və digər stereotipləri aradan qaldırmaq üçün sosial birliyin təşviqində, plüralizmə hörmətin inkişaf etdirilməsində və insanların demokratik və plüralist cəmiyyətlərdə səmərəli şəkildə iştirak edə bilmə qabiliyyətinin gücləndirilməsində təhsilin mühüm rolu artmaqdadır.

Bizim hamımızın insan hüquqları mədəniyyətinin qurulmasına və saxlanılmasına yönəlmiş təhsil hüququmuz vardır. Biz insan hüquqları haqqında öyrənə bilməli və insan hüquqlarına hörmət göstərildiyi bir mühitdə təhsil ala bilməyik. Bu, insan hüquqları təhsilini izah edən dolğun bir yanaşmadır. Beləliklə, biz nəticə olaraq deyə bilərik ki, təhsil hüququna həmçinin insan hüquqları haqqında təhsil də daxildir.

Təhsil hüququna həmçinin insan hüquqları haqqında təhsil də daxildir.

Yuxarıda müzakirə edildiyi kimi, insan hüquqları alətləri hər kəsin təhsil hüququnu təmin edir. Lakin bu, eyni zamanda, b ərabər imkanlar təmin edilmədə n mümkün deyildir. Əlavə olaraq ayrı -seçkiliyə yol verilmədən hamı üçün təhsili əlçatan və mövcud edə bilmək məqsədi ilə həssas qrupların və ya fərdlərin bərabər imkanlardan yararlanmalarını təmin etmək üçün müvəqqəti xüsusi tədbirlərin qə bul edilməsi zərurəti yarana bilər. Məsələn, əqli və fiziki əlilliyi olan insanlar və ya sadəcə öyrənmə çətinlikləri olan sosial cəhətdən əlverişsiz və marjinal qrupların üzvləri və ya linqvistik və mədəni maneələrlə üzləşən etnik azlıqlar tərəfindən əlavə yardıma ehtiyac duyula bilər.

Avropada təhsil və həssaslıq

Bir çox insan hüquqları alətlərinin hə r kəsə ayrı -seçkilik edilmədən təhsil almaq hüququnu təmin etməsinə baxmayaraq, reallıq göstərir ki, hamı bu hüququnu eyni də rəcədə həyata keçirə bilmir. Təhsil hüququ digərləri ilə müqayisədə daha tez-tez pozulan müəyyən sosial qruplar vardır. Avropa Şurası ekspertləri təhsil sistemlərində xüsusilə həssas olan gənclərin üç qrupunu müəyyən etmişlər:
1. iqtisadi cəhətdən əlverişsiz ailələrdən olan şəxslər
2. valideynlərinin məhdud təhsil təcrübəsi olan şəxslər
3. etnik azlıqlar, immiqrantlar və daimi evə sahib olmayan şəxslər (onlara “səyahətçilər” də deyilir)

“Eurostat”-da yayımlanan rəsmi statistikaya əsasən, Avropada 18 yaşdan 24 yaşa qədər olan gənclər arasında təhsili buraxma səviyyəsi 2009-cu ildə 14,4% təşkil edib. 8 Bu da o deməkdir ki, altı milyondan çox insan və ya hər yeddi gəncdən biri orta məktəbi yalnız orta təhsil müəssisəsindən və ya daha aşağı təhsil müəssisələrindən tərk edir. Bu göstərici 14 üzv dövlətdə Avropa ortalamasından daha yüksəkdir. Ən yüksək təhsildən ayrılma dərəcələri Maltada (36,8%), Portuqaliyada (31,2%) və İspaniyada (31,2%) qeydə alınmışdır. Avropadakı ən böyük etnik azlıqlar kimi qaraçılar təhsill ə bağlı olan insan hüquqları pozuntularına xüsusilə həssasdırlar. Sosial təcrid olunma, yoxsulluq, dil çətinlikləri və mədəni fərqliliklər qanunla hamı üçün mövcud olan bütün təhsil imkanlarından onların tam istifadə edə bilməsinə mane ola bilir. Bəzi ölkələrdə çox zaman qaraçı uşaqların əqli və ya öyr ənmə əlillikləri olmasa belə, onlar “xüsusi” siniflərdə və ya məktəblərdə ya da yalnız qaraçılar üçün ayrılmış məktəblərdə yerləşdirilirl ər. YUNESKO-nun hesabatına əsasən, qaraçı uşaqlarının təxminən 50%-i ibtidai təhsilini tamamlaya bilmir. 9 İbtidai təhsil beynəlxalq insan hüquqları qanununa əsasən icbaridir, buna görə maraqlı tərəflər onu həyata keçirmək üçün bütün səylərini göstərməlidirlər.

Sual: Buradakı siyahıda qeyd olunmayan, lakin cəmiyyətinizdə mövcud olan digər hansı həssas qrupları göstərə bilərsiniz?

Mövcud təhsil problemləri

Əgər biz indiki həyat tərzimizin yetkin insan olmaq vəzifəmizlə bir araya gəlmədiyini bilsək, nə olar?
Paul Freyr

1996-cı ildə YUNESKO-nun Komissiyası XXI əsrdə dünyanın üzləşdiyi və təhsilə təsir göstərən yeddi əsas gərginliyin təsvirini təqdim etmişdi: 10
1. Qlobal və lokal arasındakı gərginlik
2. Universal və individual arasındakı gərginlik
3. Ənənə və müasirlik arasındakı gərginlik
4. Mənəviyyat və maddiyyət arasındakı gərginlik
5. Uzunmüddətli və qısamüddətli mülahizələr arasındakı gərginlik
6. Rəqabət və bərabər imkanlar arasındakı gərginlik
7. Məlumatların qeyri-adi genişlənməsi və insanların onu mənimsəmə qabiliyyəti arasındakı gərginlik.
YUNESKO bu çətinlikləri həll edə biləcək bir strategiya kimi öyrənmənin “dörd sütununu” göstərmişdir:
1. Birlikdə yaşayaraq öyrənmək: Bu, xüsusilə, digər insanlar ilə qarşılıqlı əlaqələr qurmaq üçün tələbələrdə lazım olan bacarıq və qabiliyyətlərin təhsil vasitəsi ilə gücləndirilməsi deməkdir; Məsələn, münaqişəni idarə etmək; ümumi məqsədlər və ümumi gələcək üçün başqaları ilə işləmək və planlaşdırmaq; plüralizmə və müxtəlifliyə (məsələn, gender, etnik mənsubiyyət, din və mədəniyyət) hörmət etmək; və cəmiyyətin həyatında fəal iştirak etmək.
2. Bilməyi öyrənmək: Bu, o deməkdir ki, təhsil tələbələrin bilik üzrə vasitələr əldə etməsinə kömək
etməlidir: Məsələn, kommunikasiya və şifahi ifadə üzrə əsas alətlər, savadlılıq, riyazi biliklər və problemlərin həll edilməsi; geniş ümumi bilik, həmçinin bir neçə sahədə dərin bilik əldə etmək; hüquq və vəzifələri anlamaq; və ən vacib olan, necə öyrənməyi öyrənmək.
3. Etməyi öyrənmək: Təhsil tələbələrə müxtəlif həyat situasiyalarında sosial və iş əlaqələrində fəaliyyət göstərməklə, yerli və qlobal bazarlarda iştirak etməklə, texnoloji vasitələrdən istifadə etməklə və əsas ehtiyacları qarşılamaqla bağlı ətraflı qərarlar qəbul etməyə imkan verən peşə bacarıqlarını və sosial və psixoloji səriştəni əldə etməyə kömək etməlidir.
4. Olmağı öyrənmək: Təhsil şəxsiyyətin inkişafına və insanların daha geniş müstəqil, ədalətli, tənqidi düşüncə və şəxsi məsuliyyət hissi ilə hərəkət edə bilməsinə yardımçı olmalıdır. O, potensialın bütün aspektlərini inkişaf etdirmək məqsədi daşımalıdır: bunlara yaddaş, düşüncə, estetik hisslər, mənəvi dəyərlər, fiziki imkanlar və ünsiyyət bacarıqları daxildir; sağlam həyat tərzi, idman və istirahətdən faydalanma, öz mədəniyyətini qiymətləndirmə, etik və mənəvi koda malik olmaq, öz adından danışmaq və özünü müdafiə etmək bacarığı; dözümlülük.

Formal və qeyri-formal təhsilin tamamlayıcı rolu

Dünyamız daha sürətlə dəyişdiyinə görə yeni bacarıqların və səriştələrin qazanılması daha vacib hesab edilir. Çünki belə bacarıqlar yeni yaranan problemlərə daha yaxşı cavab verməyimizə imkan verəcəkdir. Avropa təhsil siyasətinə inteqrasiya olunan iki əsas anlayış mövcuddur: “Həyat boyu öyrə nmə” və “Öyrənən cəmiyyət”. Bunlar insanlara həyatları boyunca öz bacarıqlarını inkişaf etdirmək üçün imkanlar təklif edən bir c əmiyyətin ideyalarıdır. Bir t ərəfdən formal təhsil sistemi bu tələbatın ödənilməsi üçün daha açıq və çevik olmalıdır. Digər tərəfdən isə qeyri-formal təhsil öz geniş metodologiyaları və çevik yanaşmaları ilə cəmiyyətlərin və fərdi öyrənənlərin mütərəqqi ehtiyaclarına daha tez və asanlıqla uyğunlaşa bilməlidir.

Sual: Qeyri-formal təhsil sizin cəmiyyətinizdə necə mövcuddur?

Buna baxmayaraq, qeyri-formal təhsil nadir hallarda formal təhsillə eyni səviyyədə tanınır, istər administrativ baxımdan, istərs ə də, insanların mühakimələrində. Qeyri-formal təhsilin əsas iki problemi keyfiyyətin təminatı və bacarıqların tə sdiqlənməsidir. Qeyri-formal təhsilin tanınması və qiymətl əndirilməsi Avropa siyasət təşəbbüslərində bir məsələyə çevrilmişdir. Hal-hazırda formal təhsilin rolu ilə yanaşı qeyri-formal təhsil imkanlarının da (formal təhsil sistemindən kənar olan proqramlar) tanınması artmaqdadır. Bu cür proqramlar çox zaman qeyri-hökumət təşkilatları, o cümlədən gənclər təşkilatları tərəfindən idarə olunur.
1998-ci ildə gənclər sektoruna məsul olan Avropa Nazirlər Konfransı qeyri-formal təhsilin Avropa Şurasının prioriteti olduğunu müəyyən etmiş və qeyri- formal təhsil vasitəsilə əldə edilmiş bacarıqların tanınması və qiymətləndirilməsinin vacibliyini vurğulamışdır. Avropa Komissiyası ilə Avropa Şurası arasında gənclər sahəsində tərəfdaşlıq bu iki qurumun və onların tərəfdaşlarının qeyri-formal təhsilin tanınması strategiyasını xüsusən ümumi sənəd olan “Tanınma yolları” vasitəsilə koordinasiya etmişdir. 11

Təhsil sahəsindəki mütəxəssislər formal və qeyri-formal təhsil arasındakı “sərhədlərin kəsişməsinin” vacibliyindən bəhs edirlər, tədris fəaliyyətlərinin sinxronlaşdırılmasına kömək edə n əməkdaşlıqları və əlaqələri təşviq edirlər və öyrənənləri fasiləsiz bir sıra imkanlarla təmin edən tədris mühitləri yaradırlar.

Avropa Şurasının rolu

Avropa Şurası ona üzv 47 dövlət arasında bir çox sahələrdə, o cümlədən təhsil sahəsində olan əməkdaşlıqlara dəstək verir. Demokratiyaya, qanunun aliliyinə və insan hüquqlarının qorunmasına və təbliğinə xüsusi diqqət yetirməklə təhsilin rolunun inkişaf etdirilməsi və c əmiyyətimizin mədəniyyətlərarası dialoqda iştirak edə bilməsi AŞ-nın ümumi məqsədidir. Bu proqram dəy ərləri və bacarıqları əhatə edən təhsilin geniş görünümünə əsaslanır və burada ümumi çətinliklər müəyyən edilir, həll yolları təklif olunur və mütərəqqi təcrübə nümunələri paylaşılır.

Avropa Şurasının “Pestalozzi” proqramı müəllimlər, məktəb rəhbərləri və vətəndaş cəmiyyəti təşkilatlarının nümayəndələri üçün peşəkar inkişaf, mübadilə və əməkdaşlıq imkanları təklif edir.

Üzv dövlətlər milli səviyyədə fəaliyyətə diqqət və dəstək göstərən, mütərəqqi təcrübələri yayan və Avropa boyunca standartları artıran bir sıra vacib mətnlər qəbul ediblər. Bunlara, Demokratik Vətəndaşlıq və İnsan Hüquqları Təhsili üzrə Təhsilə dair Avropa Şurası Xartiyası (CM / Rec (2010) 7), Gənclərin qeyri-formal təhsili / öyrənməsinin təşviqi və tanınması ilə bağlı Tövsiyə sənədi (CM / Rec (2003) 8), Avropada Qaraçıların və Səyahətçilərin təhsili üzrə üzv dövlətlərə Nazirlər Komitəsinin Tövsiyəsi (CM / Rec (2009) 4), Ali təhsil və tədqiqat üçün ictimai məsuliyyətə dair Tövsiyə (CM / Rec (2007) 6) və mədəniyyətlərarası dialoqa və tarix tədrisinin digər təsvirinə dair Tövsiyə (CM / Rec (2011) 6E) kimi bir çox sənədlər aiddir.

Əməkdaşlığın başqa bir sahəsi keyfiyyətli təhsil əldə etmək hüququ və hər bir insanın təhsil hüququ ilə əlaqəli siyasətin və təcrübənin inkişaf etdirilməsidir. Keyfiyyətli tə hsil digər insan hüquqlarının tam həyata keçirilə bilməsi üçün ilkin şərt kimi qəbul edilir. Belə işlərə, keyfiyyətli təhsil hüququ ilə bağlı ictimai məsuliyyətin müəyyən edilməsi və keyfiyyətli təhsil hüququnun həyata keçirilməsi yolu ilə müxtəlifliyin tanınması, qorunması və təşviqi daxildir.

Qeyri-hökumət təşkilatlarının rolu

Yerli və milli səviyyədə təhsil hüququnun və onunla bağlı olan digər hüquqların təşviq edilməsində QHT-lərin rolu çox önəmlidir. Onlar arasında, həmkarlar ittifaqları, tələbə birlikləri, müəllim və valideyn assosiasiyaları əvəzsiz funksiyalara malikdir, xüsusilə yerli və milli səviyyədə.

Avropa səviyyəsində, gənclər təşkilatları tədris məsələlərində öz səslərini eşitdirmək üçün yollar tapıblar. Həmçinin, bir sıra tələbə təşkilatları, məsələn, AEGEE – Avropa Tələbələr Forumu, Avropa Tələbələr Birliyi (ESİB), Avropa Məktəb Tələbə Birlikləri Təşkilati Bürosu (OBESSU), ümumi orta və orta peşə təhsilində fəal olan milli məktəb şagird təşkillatları və birliklərinin Avropa platforması, buna nail olublar. Bu təşkilatlar tələbə təşkilatları arasında informasiya, təcrübə və bilik mübadiləsini asanlaşdırmaq üçün çalışırlar və onlar Avropadakı tələbələrin fikirlərini təmsil etməkdə mühüm rol oynayırlar. Digər gənclər və tələbə təşkilatları kimi QHT-lər də Avropa təhsil sistemində ayrı-seçkiliyin sona çatması və Avropada təhsilin keyfiyyətinin və əlçatanlığının təkmilləşdirilməsinin təşviq edilməsi ilə əlaqəli birbaşa fəaliyyət göstərirlər və təhsilin bərabərliyi və təhsilə çıxış imkanları üzrə mövzulara tez-tez müraciət edirlər.

Avropada gənclər təşkilatlarının əsas platforması olan Avropa Gənclər Forumu, təhsili gənclər siyasətinin strateji prioriteti kimi qəbul edir. Bu forum təhsilə dair keyfiyyətli formal təhsili, qeyri-formal təhsili və qeyri- rəsmi tədrisi tanıyan və dəstəkləyən vahid yanaşmalar tələb edir. Forumun əsas məqsədi “həyatı boyunca daim öyrənən real bir cəmiyyət qurmaqdır. Bu elə bir cəmiyyətdir ki, burada bütün öyrənilənlər dəyərlidir və gənclər öz təhsilləri üzərində sahiblik əldə edə bilirlər və gənclər təşkilatları gənclər üçün keyfiyyətli qeyri-formal təhsilin ən vacib təchizatçıları kimi tanınırlar.” 12 .

DARE şəbəkəsi (Avropa QHT-lərinin şəbəkəsi olan Avropada Demokratiya və İnsan Hüquqları Təhsili şəbək əsi) və digər təşkilatlar Demokratik Vətəndaşlıq və İnsan Hüquqları Təhsili üzrə Maarifləndirici profilin artırılması, transkultural və transmilli əməkdaşlığın inkişaf etdirilməsi və bu sahələrdə təhsilin keyfiyyətinin artırılması istiqamətində fəaliyyət göstərir. Hər il İnsan Hüquqları Günü (10 dekabr) ətrafında baş tutan Sinxronlaşdırılan Fəaliyyət Günləri (SynAct) onların təşəbbüslərindən biridir.

İnsan Hüquqları üzrə Təhsil Assosasiyası (HREA) beynəlxalq qeyri-hökumət təşkilatı kimi insan hüquqlarının öyrənilməsinə, fəalların və mütəxəssislərin hazırlanmasına, tədris materiallarının və proqramlarının inkişaf etdirilməsinə və onlayn texnologiyalar vasitəsilə icma quruluşuna (HREA poçt siyahısı kimi) dəstək olur.