Beynəlxalq münasibətlər” ixtisası: abituriyentlər və yeni qəbul olmuş tələbələr üçün

olduğunu bildirdi.Koreya haqqında sərhədlərin təhlükəsizliyi haqqında Vittenin

Asya haciyeva beynəlxalq münasibətlər tarixi

(+994 12) 493 30 77

Fəlsəfə
Tarix
Azərbaycan tarixi
Sosiologiya
Etnoqrafiya
İqtisadiyyat
Dövlət və hüquq
Siyasət. Siyasi elmlər
Elm və təhsil

Mədəniyyət
Kitabxana işi
Psixologiya
Dilçilik
Ədəbiyyatşünaslıq
Folklor
Bədii ədəbiyyat
İncəsənət
Kütləvi informasiya vasitələri

Beynəlxalq münasibətlər tarixi: ən qədim dövrlərdən XIX yüzilliyin 70-ci illərinin sonuna qədər

Abunə

Lokal şəbəkədə oxucuların istifadəsinə “Rusiya Federasiyasının Qanunvericilik Bazası” təqdim olunur.

Lokal şəbəkədə oxucuların istifadəsinə bütün elm sahələri üzrə 5 000 e-kitabdan ibarət elektron kitabxana – Elektron Kitabxana Sistemi İPR Books təqdim olunur.

Polpred.com Medianin İcmalı. Hər gün minlərlə xəbərlər, Rus dilində tam mətn, son 15 ilin informasiya agentliklərinin və işgüzar nəşrlərin ən yaxşı milyon mövzusu.

Bannerlər

Əlaqə

Ünvan: AZ1005, Azərbaycan Respublikası, Bakı şəhəri,
Nizami küçəsi 58

Tel.: (+99412) 596-26-13

İş vaxtı:
Bazar ertəsi – Cumə: 9:00-18:00
Fasilə: 13:00-14:00
İstirahət günləri: Şənbə, Bazar

“Beynəlxalq münasibətlər” ixtisası: abituriyentlər və yeni qəbul olmuş tələbələr üçün

Bu məqalədə “Beynəlxalq münasibətlər” ixtisası üçün tələb olunan bilik və bacarıqlar, dörd il ərzində tədris olunan fənlər, məzunlar üçün iş imkanları haqqında söhbət açacağam. Əgər siz abituriyentsinizsə, bu məqalə ixtisas seçimində sizə yardımçı ola bilər. Əgər ali məktəbə yeni qəbul olmusunuzsa, o zaman sizi qarşıda nələr gözlədiyi haqqında təsəvvürünüz formalaşacaq.

Əvvəla onu qeyd edim ki, bu ixtisas əvvəllər III ixtisas qrupuna daxil olsa da, 2011-ci ildən etibarən II ixtisas qrupuna aiddir.

Əksər tələbələr “Beynəlxalq münasibətlər” ixtisasına hansısa ölkədə səfir olmaq arzusu ilə qəbul olurlar, müəyyən müddət sonra bu arzu xəyala çevrilir və əksər hallarda gerçəkləşmir. Məqsədim sizin ümidlərinizi qırmaq deyil, sadəcə reallıqlarla tanış etməkdir. Nəzərə alın ki, hər il ali məktəblərdən yüzlərlə tələbə bu ixtisas üzrə məzun olur və nəticədə illər ötdükcə “diplomatlar ordusu” yaranır. Azərbaycanın bu qədər diplomata ehtiyacı varmı? Ən əsası, bir çox abituriyentlər diplomat olaraq yalnız səfiri tanıyırlar, halbuki konsul da, diplomatik nümayəndəliyin müşaviri, 1-ci, 2-ci, 3-cü dərəcəli katibləri də, attaşe də diplomatdır. Bəs “Beynəlxalq münasibətlər” məzunu harada işləyə bilər?

Xarici İşlər Nazirliyində, diplomatik nümayəndəlikərdə;
Beynəlxalq təşkilatlarda;
Xarici şirkətlərdə;
Dövlət orqanlarının və yerli şirkətlərin beynəlxalq əlaqələr şöbələrində;
Beynəlxalq və yerli qeyri-hökumət təşkilatlarında;
Elmi-tədqiqat mərkəzlərində tədqiqatçı (bunun üçün ən azı magistr dərəcəsi lazımdır);
Ali məktəblərdə ixtisas fənləri üzrə müəllim (bunun üçün ən azı magistr dərəcəsi lazımdır).

Təbii ki, heç də bütün məzunlar bu sahələrdə işləyəcək qədər uğur qazanmırlar. Bəs necə uğur qazana bilərik?

Əgər sizin xarici dil öyrənməyə marağınız və qabiliyyətiniz varsa, bu ixtisası seçə və gələcəkdə uğur qazana bilərsiniz. Doğrudur, hər bir ixtisas üçün xarici dil bilikləri vacibdir. Lakin beynəlxalq münasibətlər üçün bu onqat daha vacibdir. Əgər siz xarici dil bilmirsinizsə, xarici ölkələrlə necə əlaqə yarada bilərsiniz? Azərbaycanda bir çox şirkətlər ixtisasdan asılı olmayaraq ingilis və rus dillərini əsas şərt kimi tələb edirlər. Təbii ki, “beynəlxalq münasibətlər” ixtisası məzunu da bu dilləri mükəmməl bilməlidir. Əlavə olaraq üçüncü xarici dili də ən azı orta səviyyədə bilmək məsləhətdir. Onu da qeyd edim ki, ingilis, rus, fransız, çin, ərəb və ispan dilləri Beynəlxalq Millətlər Təşkilatının və bir çox digər təşkilatların rəsmi dilləri olduğundan, xarici dil seçimi zamanı bu dillərə üstünlük verməyiniz məqsədəuyğundur.

Xaricdə təhsil mütləq olmasa da, zəruridir. Xüsusilə xaricdə təhsil alarkən beynəlxalq təşkilatların təcrübə proqramlarında iştirak etmək sizə çox böyük üstünlüklər vəd edir.

Tədris olunan fənlərə gəldikdə isə, əgər siz tarix fənnini sevmirsinizsə, ixtisas seçiminiz haqqında bir daha düşünün. Çünki bəzən siz özünüzü Tarix fakültəsinin tələbəsi kimi hiss edəcəksiniz. Bütün ixtisaslara tədris olunan Azərbaycan tarixi fənnindən əlavə, “Beynəlxalq münasibətlər” ixtisası tələbələrinə Beynəlxalq münasibətlər tarixi, Avropa və Amerika ölkələrinin müasir tarixi, Asiya və Afrika ölkələrinin müasir tarixi, Türk xalqları tarixi fənləri də tədris olunur.

Dörd il ərzində sizə yuxarıda qeyd olunan fənlərdən əlavə, aşağıdakı fənlər və ya bir qədər fərqli adda oxşar fənlər tədris olunacaq:

Beynəlxalq münasibətlər nəzəriyyəsi
Beynəlxalq münasibətlərin formalaşmasının əsasları və təkamülü
Avropa və Amerika ölkələrinin müasir xarici siyasəti
Yaxın və Orta Şərq ölkələrinin müasir xarici siyasəti
Beynəlxalq təşkilatlar
Beynəlxalq iqtisadi münasibətlər
İqtisadi diplomatiya
Dünya iqtisadiyyatı
Siyasi və iqtisadi coğrafiya
Beynəlxalq hüquq
Beynəlxalq müqavilələr
Beynəlxalq təhlükəsizlik
Dünya siyasəti
Enerji diplomatiyası
Geosiyasət
Azərbaycanın xarici siyasəti
Diplomatiya və konsul xidməti
Diplomatik protokol
Konfliktologiya
Xarici dil

Bu fənlərlə yanaşı demək olar ki, bütün ixtisaslara tədris olunan fəlsəfə, mülki müdafiə, informatika kimi qeyri-ixtisas fənləri də tədris olunur.

Diplomatiya sahəsində ixtisaslaşmaq istəyən şəxslər həm də bir sıra qanunvericilik aktları ilə tanış olmalıdırlar:

“Diplomatik xidmət haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanunu
“Azərbaycan Respublikasının Konsulluğu haqqında” Əsasnamə
“ Azərbaycan Respublikasının ştatdankənar (fəxri) konsulu haqqında” Əsasnamə
Azərbaycan Respublikasının Konsul Nizamnaməsi
“Azərbaycan Respublikasının beynəlxalq müqavilələrinin bağlanması, icrası və ləğv edilməsi qaydaları haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanunu
Azərbaycan Respublikasının beynəlxalq müqavilələrinin bağlanması və ya ləğv edilməsi haqqında təkliflərin mərkəzi icra hakimiyyəti orqanları və dövlətə məxsus müəssisələr tərəfindən verilməsi Qaydaları

I fəSĠl-xix əsrin sonuncu rübündə Uzaq ġərqdə beynəlxalq münasibətlər

barədə söhbət yalnız müharibə qurtardıqdan sonra gedə bilər.

Ingiltərə diplomatları Fransa vasitəsilə Rusiyaya Yaponiyanın sülh Ģərtlərini

təqdim etdilər.Həmin Ģərtlər aĢağıdakılar idi:

Rusiya Yaponiyanın Koreyada fəaliyyət sərbəstliyini tanıyır.

Rus orduları Mancuriyadan çıxarılır.

ġərqi Çin dəmiryolu yalnız sənaye ticarət məqsədləri üçün istifadə edilməli

Ətraf ərazisi ilə birlikdə Port-Artur və Dalniy,Xarbin-Port-Artur dəmir yolu

üzərində ticarət hüququ Yaponiyaya verilməli idi

Lyaodun yarımadası Yaponiyaya verilirdi.

Uzaq ġərqdəki möhkəmləndirilmiĢ Rusiya istehkamlarından bir çoxu

Yaponiyanın tərkibinə keçirdi.

Yaponiya Saxalin adasının ona verilməsini istəyirdi

Yaponiya Rusiyadan 1,2 mlrd ien təzminat ödəməyi tələb edirdi.

tərksilah etdirilib nəzarət altında saxlanılan Rusiya gəmilərinin geri təslim

Rusiyanın Uzaq ġərqdə dəniz qüdrətinin məhdudlaĢdırılması

Rusiya sahilləri boyunca Yaponiyanın balıqçılıqla məĢğul olmasına

Müqavilənin maddələrinin müzakirəsi olduqca tez keçdi və avqustun 20-dən sonra

əsasən hazır idi.Amma bəzi maddələr üzrə tərəflərin ciddi fikir ayrılıqları üzə

çıxdı. Mübahisəli məsələ təzminata, Saxalin adasının taleyinə,Sakit okeanda hərbi-

dəniz donanmasının məhdudlaĢdırılmasına və tərkisilah edilib bitərəf limanlarda

saxlanılan gəmilərin yaponlara verilməsinə aid idi.Vitte Cənubi Mancuriya dəmir

yolunun yalnız yaponlar tərəfindən iĢğal olunmuĢ hissəsinin verilməsinə razı

olduğunu bildirdi.Koreya haqqında sərhədlərin təhlükəsizliyi haqqında Vittenin

təklifini Yaponiya qəbul etdi.Lakin yaponlar Koreya imperatorunun suverenliyi

haqqında heç eĢitmək belə istəmədilər.RazılaĢdılar ki,konfransın protokolunda

Koreyanın suverenliyini məhdudlaĢdıran qərar qəbul etsinlər.Bu məhdudiyyətləri

isə Yaponiya Koreya hökumətinin razılığı ilə həyata keçirməlidir.

1905-ci ilin avqustun 22-də Rusiya hökuməti Portsmuta teleqram göndərib

nümayəndə heyətinə danıĢıqları dayandırmağı tapĢırdı.Yaponlar adanı onlara

verməyi və 1,2 mlrd ien təzminat ödəməyi tələb edirdilər.Təzminata

gəlincə,Rusiya bu məsələ üzrə danıĢıqlar aparmaqdan qəti imtina etdi və bu

məsələdə Ruzvelt ona dəstək verdi.Rusiya tərəfi yaponların yalnız pul naminə

müharibəni davam etdirmək istədiklərini bəyan etdilər.ABġ ehtiyat edirdi

ki,Yaponiya Rusiyadan aldığı təzminatı hərbi donanmanın güclənməsinə sərf

edəcək.Sonralar Yapon diplomatı Kikudziro Ġsii öz gündəliyində yazırdı:

―Yaponiya elə bir ölkə ilə razılaĢmağa çalıĢırdı ki həmin ölkə öz tarixi ərzində heç

vaxt heç kimə təzminat ödəməmiĢdir.‖

Ġngiltərə Fransa ilə bağladığı Antantanı zəif Rusiya ilə tamamlamaq istəyirdi.Buna

görə də o,müharibənin davam etməsinə maraqlı deyildi.Çünki onun müttəfiqi

Fransa,rus ordusunun bütün gücü ilə Almaniya sərhəddinə qayıtmasını istəyirdi.

Amerika diplomatiyasının təzyiqi altında və Rusiya nümayəndə heyətinin sərt

davranıĢı nəticəsində yaponlar öz tələbindən imtina etməli oldular.

Saxalin adasının taleyinin həll edilməsi məsələsi daha mürəkkəb idi.Hərbi

əməliyyatların gediĢində yaponlar adaya çıxıb,onun cənub hissəsini tuta

bilmiĢdilər.Portsmutda onlar bütün adaya iddialarını bildirdilər.DanıĢıqlar

uzanırdı,prezident Ruzvelt II Nikolaya adanı yaponlara verməyi məsləhət

gördü.Rus nümayəndəliyi imtina edirdilər.Əgər Rusiya müharibəni davam

etdirsəydi ġərqi Sibiri itirə bilərdi.Son nəticədə 1905-ci ilin avqustun 23-də

Nikolay Saxalinin cənub hissəsini yaponlara verməyə razı oldu.Ġki gün sonra

avqustun 25-də Yaponiyaya daha güclə təsir göstərildi.Bankir Ykob ġiff

Takaxiriyə çox mənalı məktub göndərdi.ġiff ona xəbərdarlıq edirdi ki, əgər

müharibə davam edərsə Rusiya özünün bütün böyük qızıl ehtiyatından istifadə

edəcək. Digər tərəfdən, Amerikanın,Ġngiltərənin və Almaniyanın pul bazarlarının

Yaponiyanı maliyyələĢdirməyəcəkləri təhlükəsi də yarana bilər. Avqustun 26-da

Vitte güzəĢtlərdən imtina etdiyini bildirdi və nümayəndəliyin yığıĢmasına göstəriĢ

verdi.Yaponlar danıĢıqları 2 gün də uzatmağı xahiĢ etdilər,avqustun 27-də

Yaponiya hökuməti toplaĢaraq yaranmıĢ vəziyyəti müzakirə etdi.MüĢavirə gecə

keçənə qədər davam etdi.Qərara alındı ki,təzminata təkid edilməsin. Katsura bunu

Portsmuta xəbər verdi. Avqustun29-da səhər konfrans öz iclasını bərpa etdi. Ġclas

baĢlanan kimi yapon nümayəndəsi Rusiyanın təklifi ilə razı olduğunu

bildirdi.Bundan sonra hər iki tərəf Laperuzov və Tatarsk boğazlarında sərbəst

üzgüçülük haqqında qarĢılıqlı təminat barədə razılığa gəldilər.

Rusiya ilə Yaponiya arasında sülh müqaviləsi 1905-ci ilin sentyabrın 5-də

Portsmutda imzalandı.O,15 maddədən və sülh müqaviləsinin 3 və 10-cu

maddələrinə iki əlavədən ibarət idi.Müqavilənin mətni aşağıdakı kimi idi :

1-ci maddəyə əsasən Rusiya və Yaponiya imperatorları və həmçinin onların

dovlətləri və təbəələri arasında bundan sonra sülh və dostluq hökm

sürəcəkdir.Həmçinin 2-ci maddəyə əsasən razılaĢdırılırdı ki,Koreyada rus

təbəələrinə digər xarici dövlətlərin təbəələri ilə eyni mövqedə yanaĢılacaqdır.

Rusiya Yaponiyanın Koreyada siyasi,hərbi və iqtisadi sahələrdə üstün maraqlarını

tanıyır və Yaponiya hökumətinin Koreyadakı istənilən hərəkətlərinə ―qarıĢmamağı

və mane olmamağı‖ öhdəsinə götürürdü.Tərəflər həmçinin Rusiya-Koreya

sərhədində ―rus,yaxud Koreya ərazisinin təhlükəsizliyinə qorxu yaradan hər hansı

hərbi tədbirlərin‖ görülməsindən çəkinmək barədə razılığa gəldilər.

3-cü maddəyə əsasən Rusiya və Yaponiya Mancuriyadan (Lyaodun yarımadasının

rus icarəsinin aid olduğu ərazilər istisna olmaqla) öz qoĢunlarını çıxarmağı və onu

Çinin müstəsna idarəsinə verməyi ilə razılaĢırdılar.4-cü maddəyə əsasən Çinə

Mancuriyada ticarət və sənaye fəaliyyəti aparmaqda mane olmamağı öhdələrinə

5-ci maddəyə əsasən Rusiya Port-Arturun,Talmenin və bitiĢik ərazi sularının

icarəsini Yaponiyaya güzəĢtə gedir və 6-cı maddəyə əsasən Çin hökumətinin

razılığı ilə Port-Arturdan Çan-Çun dəmiryoluna qədər olan hissə yaponiyaya

əvəzsiz olaraq icarəyə verilirdi.7-ci maddəyə əsasən Hər iki tərəf öhdələrinə

götürürdülər ki,Mancuriyada onlara məxsus dəmir yolundan yalnız kommersiya və

sənaye məqsədləri üçün istifadə edəcəklər. 9-cu maddəyə əsasən Yaponiya

Saxalinin cənub hissəsini ―əbədi və tam hakimiyyəti altına‖ alırdı.Ġki dövlət

arasında sərhəd xətti adada 50-ci paralel üzrə keçməyə baĢladı.Lakin hər iki tərəf

öhdələrinə götürürdülər ki,Saxalində sədlər tikməyəcək,gəmiçiliyin sərbəst

inkiĢafına mane olmayacaqlar. 10-cu maddəyə əsasən Yaponiyanın tərkibinə keçən

Rusiya torpaqlarında yaĢayan əhaliyə icazə verilirdi ki onlar öz daĢınmaz

əmlaklarını satıb öz ölkələrinə qayıtsınlar.Lakin burada yaĢayan əhali həmin

ərazidə yenə də qalmaq istəsəydilər onlara mənəvi mədəni hüquqlarda Yaponiya

tərəfindən təminat verilirdi.11-ci maddəyə əsasən balıqçılıq konvensiyası

imzalandı.Bu konvensiya ilə Rusiya sahillərində-Yapon,Oxot,Berinq dənizlərində

hər iki ölkə əhalisinin sərbəst surətdə balıqçılıqla məĢğul olması tənzimlənirdi.Bu

konvensiya Rusiyanın və digər xarici ölkələrin burada əvvəllər də balıqçılıqla

məĢğul olmaq hüququ olan vətəndaĢlarına toxunmur.14-cü maddəyə əsasən Rusiya

və Yaponiya imperatorları müqaviləni tez bir zamanda ratifikasiya etməli idi.Lakin

hər ehtimala qarĢı ratifikasiya 50 gün müddətində Sankt Peterburqdakı ABġ səfiri

və Fransanın Tokioya göndərilmiĢ səfiri vasitəsi ilə açıqlanmalı idi və həmin andan

etibarən müqavilə tam müddəaları ilə qüvvəyə minirdi.15-ci maddəyə əsasən

müqavilənin hal-hazırdakı mətni 2 nüsxədə-fransız və ingilis dillərində

imzalanmalı idi.Hər iki mətn eyni olmalı idi və əgər hər hansısa bir narazılıq

olsaydı,o zaman fransız dilində olan mətn əsas götürülməli idi.

1905-ci ilin dekabrın 22-də Yaponiya ilə Çin arasında müqavilə imzalandı.Çin

Portsmut müqaviləsinin bütün Ģərtləri ilə razılaĢdığını bildirdi.Mancuriyanın 16

Ģəhəri beynəlxalq ticarət üçün açıq elan edildi.Yaponiyaya Mancuriya ərazisində

dəmiryolu çəkmək hüququ verildi.

Rusiya və Ġngiltərə Uzaq ġərqdə öz mövqelərini möhkəmləndirməyə çalıĢırdı..

Antanta ölkələri Almaniyaya qarĢı Yaponiya ilə əməkdaĢlıqda maraqlı idi.ABġ isə

Antanta ölkələrinə qarĢı Almaniya ilə ittifaq yaratmaq istəmirdi.Eyni zamanda

ABġ Mancuriyada Rusiya ilə Yaponiya arasında ziddiyətlərin kəskinləĢməsinə

çalıĢırdı.ABġ Mancuriyadakı dəmiryollarını satın almağa cəhd göstərirdi.Lakin

Yaponiya və Rusiya ABġ-ın təklifini qəbul etmədi.1910-cu ilin iyulun 4-də Rusiya

ilə Yaponiya arasında imzalanmıĢ saziĢə görə onlar Mancuriyada mövcud

vəziyyətin qorunmasına çalıĢmalı idi.

1910-cu ildə Yaponiya Koreyanın ilhaq edildiyini bildirdi.1911-ci ilin iyunun 13-

də Ġngiltərə ilə Yaponiya arasında yeni ittifaq müqavilsi imzalandı.Ġngiltərə 1911-

ci ildə ABġ-la mübahisəli məsələlərin arbitraj yolu ilə həlli haqqında müqavilə

bağlamıĢdı.Ona görə Ġngiltərə ilə Yaponiya arasında imzalanmıĢ yeni ittifaq

müqaviləsinə dəyiĢiklik edildi.Belə ki,daha Ġngiltərə arbitraj saziĢi imzaladığı

dövlətə qarĢı Yaponiyanın müdaxiləsi zamanı Yaponiyaya hərbi yardım etməli idi.

1911-ci ilin oktyabrında Çində inqilab baĢ verdi.Ölkənin mərkəzində və cənubunda

inqilabi hərəkat daha güclü idi.Monarxiyanın devrilməsi vı Çinin respublika elan

edilməsi xarici inhisarların mənafeyi üçün təhlükə yaradırdı.Ona görə Yaponiya və

Rusiya Çində monarxiyanın hərbi yolla bərpası haqqında danıĢıqlar aparırdı.

1911-ci ilin dekabrında Yaponiya hökuməti bildirdi ki,Çin respublikasını tanımaq

niyyətində deyil.Lakin böyük dövlərlər arasında rəqabət onların Çinə qarĢı hərbi

müdaxiləsinə imkan vermədi.

ABġ,Ġngiltərə və Fransa Çində Tsin monarxiyasını müdafiə etmək fikrində

deyildi.Qərb dövlətləri Çin imperatorunun sarayında yüksək vəzifə tutan və liberal

burjuaziya ilə əməkdaĢlıq edən Yuan ġi Kayı müdafiə edirdi.1913-cü ilin

əvvəlində Qərb dövlətləri ölkənin idarə edilməsini yaxĢılaĢdırmaq üçün Yuan ġi

Kaya 25 milyon funt sterlinq məbləğində kredit vermiĢdi.Birinci dünya müharibəsi

ərəfəsində Çində Yaponiyanın mövqeləri möhkəmləndi.

RUS-YAPON MÜHARĠBƏSĠNDƏ ĠġTĠRAK ETMĠġ AZƏRBAYCANLI

Əbülfət ağa Nəcəfqulu ağa oğlu Şahtaxtinski: Çar ordusunun polkovniki.1904-

1905-ci illərdə Rus-yapon müharibəsində iĢtirak edən Əbülfət ağa ġahtaxtinski

batalyon komandiri kimi məsul vəzifədə xidməti borcunu ləyaqətlə yerinə yetirib.

Şıxlinski Əliağa İsmayıl Ağa oğlu: Rusiya Ġmperiyası ordusunun

azərbaycanlılardan ibarət olan “VəhĢi diviziya” adlanan 600 nəfərlik alayının

komandiri, general leytenant. Ə. ġıxlinski 1904-1905-ci illər rus-yapon

müharibəsində batareya komandiri kimi ön cəbhədə qəhrəmanlıqla vuruĢmağa

baĢladı. Port-Artur qalasının müdafiəsi zamanı xüsusi Ģücaət göstərdiyinə görə

“Qızıl qılınc”la mükafatlandırıldı.

Hüseynxan Naxçivanski -(1863-1919) general-leytenant rütbəsinə qədər

yüksəlmiĢ Hüseynxan rus-yapon müharibəsində 2-ci Dağıstan,sonra isə 44-cü

Nijni-Novqorod süvari alayına komandanlıq etmiĢdi.

Feyzulla mirzə Qovanlı-Qacar -(1872-1920), Ġran Ģahzadəsi, çar ordusunun və

Azərbaycan Demokratik Respublikası ordusunun general-mayoru. Feyzulla mirzə

3 noyabr 1904-cü ildə “Ġgidliyə görə” yazılı 4-cü dərəcəli “Müqəddəs Anna”, 9

yanvar 1905-ci ildə Rus-Yapon müharibəsində fərqləndiyinə görə 3-cü dərəcəli

“Müqəddəs Stanislav”, 11 iyuldan 10 avqusta qədər Bensix ətrafındakı savaĢda

fərqləndiyinə görə 3-cü dərəcəli “Müqəddəs Anna” ordenləri, onların lentləri və

qılıncla təltif edilmiĢdi.

Fətəlibəyov Həsən bəy Əhməd bəy oğlu : Birinci dərəcəli könüllü əsgər olmuĢdu.

Rus-yapon müharibəsinin, Romanovlar sülaləsinin 300 illik xatirə medalı ilə və

məiĢətdə göstərdiyi fəaliyyətinə görə ordenlə təltif olunmuĢdur.

Səməd bəy Mehmandarov: 1901-ci il ildə polkovnik, 1904-cü ildə general-mayor

rütbəsi almıĢdır. Rus-Yapon müharibəsində böyük rəĢadət göstərmiĢ

S.Mehmandarova 1908-ci ildə tam artileriya generalı rütbəsi verilmiĢdir ki, bu da

general-polkovnik rütbəsinə bərabərdir.

Mixail Dmitriyeviç Tuşinski (Mixail bəy Kərim bəy oğlu Mehmandarov): Rus

– yapon müharibəsinin qızğın çağında Mixail könüllü olaraq Uzaq ġərqə yollandı.

Mancuriyanın döyüĢ meydanlarında Peterburq Qırmızı Xaç Cəmiyyətinin altıncı

səyyar dəstəsinin tərkibində yaralılara ilk tibbi xidmət göstərdi, burda xeyli tibbi-

praktik təcrübə toplamıĢdır.

Сборник договоров России с другими государствами. 1856—1917. М.

— С. 337-342, Гос. изд-во полит. литературы, 1952

Musa Qasımov,Mahir Abdullayev.Beynəlxalq münasibətlər tarixi((XX əsr. I

hissə. 1900-1945-ci illər)

Məmmədağa BaxıĢov:Beynəlxalq Münasibətlər Tarixi(1871-1918)

və Rusiyanın xarici siyasət tarixi(1648-2005)

Asya Hacıyeva.Beynəlxalq münasibətlər tarixi(1871-1919-cu illər).Bakı

Левицкий Н. А. Русско-японская война 1904—1905 гг. — Москва:

Эксмо, Изографус, 2003. — 672 с. — ISBN 5-7921-0612-6

Свечин А. А. Эволюция военного искусства. Том II, Глава 9: Русско-

японская война 1904—05 г.. — М.-Л.: Военгиз, 1928.

Куропаткин А. Н. Русско-японская война, 1904—1905: Итоги войны. —

2-е изд. — СПб.: Полигон, 2002. — 525 с. — ISBN 5-89173-155-X

Historical Section of the German General Staff. Russo-Japanese War,

1904—1905. — London: H. Rees, 1908.

Боханов А. Н. Николай II / А. Н. Боханов. — М.: Вече, 2008. — 528 с.:

ил. — (Императорская Россия в лицах).

Ольденбург С. С. Царствование императора Николая II / Предисловие

Ю. К. Мейера — СПб.: Петрополь, 1991. — 672 с. ISBN 5-88560-088-0.

Репринтное воспроизведение издания: Вашингтон, 1981,

Giovanni Arrighi, Takeshi Hamashita & Mark Selden. The Rise of East Asia

in World Historical Perspective (англ.). State University of New York at

S. C. M. Paine. Imperial rivals: China, Russia, and their disputed frontier, p.

238; M. E. Sharpe, 1996,

The Russo-Japanese War (1906), Part I, Great Britain War Office General

Sisemore, James D. The Russo-Japanese War, Lessons Not Learned. — Fort

Leavenworth, KS: U.S. Army Command and General Staff College, 2003.

Романов Б. А. Дипломатическое развязывание русско-японской войны

1904—1905 гг.. журнал «Исторические записки» Академии наук СССР