Heyder eliyev ve azerbaycan nitq mdniyyti

İ.İsayev Nağdəli müəllimin Heydər Əliyev

Heyder eliyev ve azerbaycan nitq mdniyyti

22.06.2011 | 12:33

Oxunma sayı: 1298

“Qafqazinfo”nun məlumatına görə, görüşdə şair Nəcəf Qəşəmzadə və Balayar Sadiq iştirak edib. Onlar Bakı Slavyan, Bakı Dövlət, Azərbaycan Dövlət Pedaqoji, Mədəniyyət və İncəsənət, Azərbaycan Dillər Universiteti, Azərbaycan Dövlət Turizm İnstitutu, Milli Konservatoriyanın tələbələrinə Azərbaycan ədəbiyyatı və mədəniyyətində baş verən son proseslər barədə məlumat veriblər. Şairlər həmçinin gənclərə Heydər Əliyevin Azərbaycan mədəniyyətin və ədəbiyyatına verdiyi töhfələrdən söz açıblar. Görüş gəncləri maraqlandıran suallar ətrafında diskussiya ilə başa çatıb. Qeyd edək ki, “Heydər Əliyev və Azərbaycan mədəniyyəti” layihəsi Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında qeyri-hökumət təşkilatlarına dövlət dəstəyi şurasının maliyyə dəstəyi ilə həyata keçirilir.

Nərgiz Ehlamqızı

Son xəbərlər

• 10:57 | “Azərbaycan TDT-nin fövqəladə iclasının keçirilməsini təklif edib”
• 10:41 | Mart pensiyaları tam ödənildi
• 10:35 | Naxçıvanın 36 yaşlı naziri kimdir?
• 10:30 | “Suriya Rusiyanın yeni sərhədlərini tanıyır”
• 10:19 | Rəqqasə Fatimənin köməkçisini maşın vurdu – Vəziyyəti ağırdır
• 10:18 | Naxçıvanda nazir işdən çıxarıldı, yerinə təyinat var
• 10:08 | “CasaMia” Almaniyada “Villeroy & Boch”un 275 illik təntənəli tədbirində – Fotolar
• 10:05 | Rüfət Səfərova küçədə hücum oldu – Saxlanılan var
• 10:03 | Lirə yenə ucuzlaşdı
• 09:56 | Unanyanın yeni vəzifəsi məlum oldu
• 09:55 | “Neftçi” “Kəpəz”ə qarşı
• 09:49 | “Fənərbaxça” “Sevilya”ya qarşı
• 09:39 | Bakı metrosunun iş qrafiki dəyişir
• 09:33 | Evində yanaraq öldü
• 09:24 | Məşhur restoran sahibləri cərimələndi
• 09:19 | Fransalı senator Bakı və Paris küçələrini müqayisə edib – Foto
• 08:01 | Maştağada 30 yaşlı kişi evinin qarşısında öldürüldü
• 07:50 | Bakıda restoranda dava düşdü, ölən və yaralanan var – Yenilənib
• 06:30 | Ürəkdən gedənlər. – Qəfil ölümlərin səbəbi nədir?
• 05:03 | Şimali Koreya yenə bura raket buraxdı
• 04:32 | Dilan Çiçək Dənizə 500 minlik reklam təklifi
• 04:01 | FHN-in ikinci mobil səhra hospitalı Türkiyədən Bakıya qaytarıldı – Video
• 03:33 | Zəlzələləri “yuyan” selin dəhşətli görüntüləri – Video
• 02:39 | Türkiyədə zəlzələ oldu
• 01:54 | “Real” və “Napoli” 1/4 finalda – Video
• 01:31 | Ukrayna Rusiya PUA-sını vurdu
• 01:03 | Rusiya və ABŞ SQ Baş Qərargah rəisləri danışdı
• 00:51 | İsrail İranla bağlı Ukraynaya kömək edəcək
• 00:27 | Ana və övladı seldən belə xilas oldu – Video
• 00:16 | Bakıda çoxmərtəbəli yaşayış binasındakı yanğın söndürülüb – Yenilənib
• 00:07 | Merkel ekonomla uçdu
• 15.03.2023 23:52 | Dünyada günün xronikası – Fotolarda
• 15.03.2023 23:44 | ÇL matçından öncə Neapol müharibə meydanına döndü – Fotolar
• 15.03.2023 23:31 | Fərda oğluna canlı yayımda kiçik toy edib pul yığdı – Video
• 15.03.2023 22:52 | “ABŞ Ukraynadakı münaqişədə bütün vasitələrdən istifadə edir”
• 15.03.2023 22:38 | “Zirə” “Sabah”a məğlub oldu
• 15.03.2023 22:28 | Naxçıvanla bağlı daha bir dəyişiklik
• 15.03.2023 22:14 | Şoyqu ABŞ-li həmkarı ilə danışdı
• 15.03.2023 22:13 | Putin və Bəşər Əsəd bu məsələləri müzakirə etdi
• 15.03.2023 21:58 | Ukrayna Türkiyəyə göstərdiyi dəstəyə görə təşəkkür etdi
• 15.03.2023 21:42 | “Məndən bilet istəsələr, “yox” deyəcəyəm” – Qurban Qurbanov
• 15.03.2023 21:22 | İlham Əliyev Ərdoğanla görüşdü – Fotolar+Yenilənib
• 15.03.2023 21:20 | AK Partiya Ərdoğan üçün imza toplamağa başladı
• 15.03.2023 20:51 | Samir Nuriyevin sədrliyi ilə iclas keçirildi – Foto
• 15.03.2023 20:41 | Gəncədə bıçaqlanan şəxs xəstəxanadan qaçdı
• 15.03.2023 20:34 | Zelenski onları vəzifədən azad etdi
• 15.03.2023 20:24 | Vaksin vurduranların sayı açıqlandı
• 15.03.2023 20:23 | Yoluxanların sayı açıqlandı
• 15.03.2023 20:20 | Danimarka Ukraynaya 1 milyard dollar ayıracaq
• 15.03.2023 20:19 | İlham Əliyev Türkiyəyə getdi – Fotolar

Heyder eliyev ve azerbaycan nitq mdniyyti

Dekabrın 7-də Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasında (AMEA) Azərbaycan Tibb Universitetinin (ATU) dosenti, tibb üzrə fəlsəfə doktoru Nağdəli Zamanovun 3 cildlik “Heydər Əliyev və Azərbaycan nitq mədəniyyəti” kitabının təqdimatı olub.

AZƏRTAC xəbər verir ki, tədbiri giriş sözü ilə açan AMEA-nın Nəsimi adına Dilçilik İnstitutunun direktoru, akademik Möhsün Nağısoylu dilimizin inkişafı, qorunması və təbliği istiqamətində ölkəmizdə həyata keçirilən dövlət proqramları və layihələrdən söz açıb. M.Nağısoylu qeyd edib ki, ölkəmizdə ana dilinin hərtərəfli inkişafında, onun saflığının qorunmasında, işlək dilə çevrilməsində və beynəlxalq münasibətlər sisteminə yol tapmasında ümummilli lider Heydər Əliyevin mühüm xidmətləri olub. Görkəmli dövlət xadimi ana dilinə – Azərbaycan xalqının milli dilinə daim böyük əhəmiyyət verib.

Akademik məlumat verib ki, monoqrafiya 3 cilddən, 55 fəsil və yarımfəsildən, 1490 səhifədən ibarətdir. Birinci cilddə ümummilli lider Heydər Əliyevin nitqinin arxitektonikasına (nitqdə məntiqi ardıcıllıq, giriş və sonluqlar), nitqin ekspressivliyini yüksəldən elementlərə (nitqdə fəlsəfi fikirlər, səmimiyyət, qətiyyət, nikbinlik, proqnozlar, poetik çalarlar), eləcə də üslublara (elmi, publisistik, məişət, dini) xüsusi diqqət yetirilib. İkinci cilddə isə əsas və köməkçi nitq hissələrinin, sinonimlər və frazeoloji birləşmələrin üslubi imkanlarına diqqət yetirilib. Üçüncü cilddə isə ulu öndər Heydər Əliyevin nitqlərində etik və estetik mətnlər dilçilik nöqteyi-nəzərindən araşdırılıb. Müasir etikanın başlıca sahələri, hüquqi, iqtisadi, tibbi, ekoloji etikalar tədqiqat obyekti olub. Eləcə də bir sıra etik dəyərlər – ədalət, sədaqət, dostluq, cəsarət və s. ciddi araşdırılıb. Bu cilddə estetik dünyagörüşün formalaşmasında xüsusi əhəmiyyət kəsb edən gözəllik, faciə, komizm elementlərinə Ulu Öndərin şifahi, spontan nitqlərində diqqət yetirilib.

Tədbirdə Dilçilik İnstitutunun şöbə müdiri, professor İsmayıl Məmmədli, ATU-nun ictimai fənlər kafedrasının müdiri, professor Qoşqar Əliyev və digər çıxış edənlər kitab haqqında fikirlərini bölüşüblər.

Kitabın elmi redaktorları akademik Möhsün Nağısoylu və filologiya elmləri doktoru, professor Məsud Mahmudov, rəyçiləri filologiya elmləri doktoru, professor Nadir Məmmədli və filologiya elmləri doktoru İlham Tahirov, “Ön söz”ün müəllifi isə akademik Nizami Cəfərovdur.

“heydəR ƏLİyev və azərbaycan nitq məDƏNİYYƏTİ” Kİtabinin

Prezident İlham Əliyev Ulu Öndərin məzarı önünə əklil qoydu.

Azərbaycanın dövlət himni səsləndi.

Dövlətimizin başçısı İlham Əliyev və oğlu Heydər Əliyev Ulu Öndərin ömür-

gün yoldaşı, görkəmli oftalmoloq alim, akademik Zərifə xanım Əliyevanın da

məzarı üzərinə gül dəstələri qoydular.

Tanınmış dövlət xadimi Əziz Əliyevin və professor Tamerlan Əliyevin də

xatirələri yad edildi, məzarları üstünə gül dəstələri düzüldü.

Ümummilli lider Heydər Əliyevin məzarının ziyarət edilməsi mərasimində

Baş nazir Artur Rasizadə, Prezident Administrasiyasının rəhbəri Ramiz Meh-

diyev və digər rəsmi şəxslər iştirak ediblər.

16 dekabr 2015-ci il

ekabrın 1-də Azərbaycan Tibb

Universitetində iki cildlik “Heydər

Əliyev və Azərbaycan nitq

mədəniyyəti” kitabının təqdimat

mərasimi olub. ATU-nun professor-

müəllim heyəti, rezidentləri və

tələbələri ilə yanaşı dilçi alimlərin,

ictimaiyyət nümayəndələrinin də qa-

tıldığı tədbiri universitetin elmi işlər

üzrə prorektoru, professor İbrahim

İsayev açaraq Heydər Əliyev irsi-

nin bütövlükdə öyrənilməsi və gənc

nəslə çatdırılmasının əhəmiyyətindən

Universitetimizin daxili xəstəliklər

kafedrasının dosenti Nağdəli Zama-

novun gərgin əməyi nəticəsində ərsəyə

gələn “Heydər Əliyev və Azərbaycan

nitq mədəniyyəti” monoqrafiyasında Ulu

Öndərin natiqlik qabiliyyətinin müxtəlif

aspektlərdən araşdırıldığını vurğulayan

prorektor ictimai və sosial həyatımızın

bütün sahələrinin formalaşmasında

Heydər Əliyevin müstəsna xidmətləri ol-

duğunu bildirib. Qeyd edib ki, hələ siya-

si hakimiyyətə gəldiyi 1969-cu ildən ana

dilimizi dövlət dili səviyyəsinə qaldırma-

ğı bacaran ümummilli liderimizin XX

əsrin sonları və XXI əsrin əvvəllərində

Azərbaycan nitq mədəniyyətinin inki-

şafındakı rolu xüsusilə danılmazdır:

“Ona görə danılmazdır ki, hər bir çı-

xışı, nitqindəki zənginlik, ardıcıllıq,

səmimiyyət və müdriklik onu dinləyənləri

maqnit kimi özünə çəkir. Bu böyük

şəxsiyyətin fitri istedadına, dahiliyinə və

Heydər Əliyev fenomeninə qibtə etməyə

Heydər Əliyev irsinə həmişə böyük eh-

tiram göstərildiyini, ictimai fənlər və dil

kafedralarında Ulu Öndərin tibb elminin,

səhiyyənin inkişafındakı rolu barəsində

dissertasiyaların müdafiə olunduğunu,

inşa müsabiqələrinin keçirildiyini diqqətə

çatdıran İ.İsayev dosent Nağdəli Zamano-

vun iki cildlik monoqrafiyasının daha ge-

niş əks-səda doğurduğunu söyləyib.

Hər bir xalqın əsrlər boyu öz dilini

təkmilləşdirməyə səy göstərdiyini deyən

ictimai fənlər kafedrasının professo-

ru Fəxrəddin Məmmədov Azərbaycan

türkcəsinin tarixinə nəzər salaraq

bu istiqamətdə yazarlarımızın, siya-

si xadimlərimizin fəaliyyətini yüksək

qiymətləndirib. Ulu öndərimiz Heydər

Əliyevin adını xüsusi qeyd edərək onun

ayrı-ayrı zaman kəsiyində Azərbaycan

dilinə böyük diqqət və qayğı ilə yanaş-

masına dair faktları önə çəkib və dilimizə

olan qayğının bu gün də ölkə rəhbəri

İlham Əliyev tərəfindən davam etdirildi-

Təbabətlə məşğul olan N.Zamanovun

Azərbaycan dilçilik tarixinə, dilçi-

lik mədəniyyətinə müraciət etməsini

elmimizdə yeni bir hadisə adlandıran

F.Məmmədov seçilən mövzunun aktu-

allığına da toxunub: “Təsadüfi deyil ki,

Nağdəli müəllim bu əsəri yazdıqdan son-

ra respublikanın tanınmış dilçi alimləri

mötəbər mətbu orqanlarda monoqrafi-

ya haqqında öz rəylərini nəşr etdiriblər.

Elmi ictimaiyyət zaman keçdikcə bu

əsərə layiq olduğu dəyəri verəcəkdir.

Bu əsər hər hansı bir mükafata layiqdir,

bunu dövlətimizin də, hökumətimizin

də nəzərə alacağına inanıram. Əvvəlki

dövrlər olsaydı, müəllifə dilçilik üzrə

elmlər doktoru alimlik dərəcəsi də

verilə bilərdi. Təbabətimizlə bərabər di-

limizin, ədəbiyyatımızın da vurğunu

olan N.Zamanov yeni bir məktəbin, Ulu

Öndərin nitq mədəniyyəti məktəbinin yo-

lunu açıb. Düşünürəm ki, dilçi alimlərimiz

bu tədqiqat əsərindən bəhrələnərək

diqqətlərini Heydər Əliyev yaradıcılığının

digər sahələrinə də yönəldəcəklər”.

Azərbaycan dili və nitq mədəniyyəti

kafedrasının müdiri, dosent Akif Miri-

yev Heydər Əliyevin nitqlərinin dilçilik

mövqeyindən araşdırıldığı monoqrafiyanı

diqqətlə oxuduğunu bildirərək qeyd edib

ki, çox böyük zəhmət hesabına ərsəyə gələn

1000 səhifəyə yaxın bir tədqiqat əsərində

H.Əliyevin nitqlərindən yetərincə isti fadə

edilib. Bu monoqrafiya haqqında yazdı-

ğım 3 məqalənin biri “Təbib” qəzetində,

biri “Ədalət” qəzetində, biri isə “Filolo-

ji tədqiqatlar” adlı elmi məcmuədə çap

olunub. Tərəddüdsüz deyə bilərəm ki,

özünün bütün duyğularını, fikirlərini

konkret faktlarla əsaslandıran müəllifin

bu tədqiqat əsəri bizim dilçi alimlərin

tədqiqatlarından heç də geri qalmır.

Əksinə, daha konkretdir, birbaşa Heydər

Əliyev sözünün, nitqinin qiymətini verə

bilən bir tədqiqatdir.

Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Univer-

sitetinin müəllimi, filologiya elmləri

doktoru Kamil Bəşirov “Heydər Əliyev

və Azərbaycan nitq mədəniyyəti”

əsərinin təkcə Azərbaycan dilçiliyinə

yox, bütövlükdə Heydər Əliyev irsinin

öyrənilməsinə qiymətli bir töhfə olduğunu

deyib: “İlk baxışdan “dilçiliklə həkimin

nə işi var”, – deyə düşünərkən həm də

təbabət elminin banisi, filofsof və şair İbn

Sina, həkim-yazıçı Abbas Səhhət, həkim

və siyasi xadim Nəriman Nərimanov, Əziz

Əliyev və digərləri yada düşür. Təbabətlə

filologiya elminin sıx əlaqədə olmasına

bir daha əminlik yaranır. Əslində həkimin

birinci silahı da sözdür”.

O, Azərbaycanın dövlətçilik tarixində

Şah İsmayıl Xətaidən sonra ən böyük

xidmətin ulu öndərimiz Heydər Əliyevə

məxsus olduğunu söyləyərək bildi-

rib ki, bu dahi şəxsiyyətin nitqi o qədər

mükəmməl, məqsədyönlü və dəqiqdir ki,

onu ziyalı adamlar da, təhsili aşağı olanlar

da asanlıqla başa düşür.

Böyük zəhmətə qatlaşaraq mükəmməl

bir tədqiqat əsəri yazmasını həm də

müəllifin H.Əliyev şəxsiyyətinə vurğun-

luğu ilə əlaqələndirən natiq çıxışının so-

nunda dərs dediyi universitetdə tədris

olunan “Nitq mədəniyyəti” fənni üzrə

istifadə olunan ədəbiyyat siyahısına 2013-

cü ildə “Heydər Əliyev və Azərbaycan

nitq mədəniyyəti” kitabını da əlavə etdi-

AMEA-nın Fəlsəfə, Sosiologiya və Hü-

quq İnstitutunun əməkdaşı, fəlsəfə üzrə

fəlsəfə doktoru Məhəmməd Cəbrayılov da

özündən əvvəl çıxış edənlərin fikirlərini

bölüşərək dilçiliklə bağlı bu mövzunun

kifayət qədər aktual olduğunu söyləyib.

Dilin, dil mədəniyyətinin inkişafı üçün iki

əsas amilin – dilin səlisliyi və istifadə im-

kanlarının, bu dildən istifadə edən insanın

hazırlıq səviyyəsinin vacibliyinə toxuna-

raq qeyd edib ki, hər iki faktoru ümum-

milli lider H.Əliyevin bütün çıxışlarında

görmək mümkündür. N.Zamanovun bu

məsuliyyətin altına girərək dilin struk-

turunun, qanunauyğunluğunun Heydər

Əliyevin fikirlərində ifadə tərzinə diqqət

yetirməsi, həmin nitqlərin məna yükünü,

məzmun yükünü açıb göstərməsi tədqiqat

əsərinin uğuru kimi qiymətləndirilə bilər.

ATU-nun Tədris Terapevtik Klinika-

sının direktoru, professor Surxay Musa-

yev bu əsərin ərsəyə gəlməsi ərəfəsində

müşahidə etdiklərini tədbir iştirakçıları

ilə bölüşdükdən sonra dilçiliklə natiqlik

məharətinin oxşar və fərqli tərəfləri barədə

fikirlərini də diqqətə çatdırıb. Bildirib ki,

bəzən dilimizi gözəl bilən şəxslərdə na-

tiqlik qabiliyyətinin olmadığını dəfələrlə

görmüşük. Heydər Əliyev isə istənilən

auditoriyanı asanlıqla ram etməyi baca-

rırdı. Səhiyyəni o qədər dəqiq təhlil edir-

di ki, çoxları onun tibb təhsili almadığı-

na inanmırdı. İş elə gətirib ki, biz onun

müxtəlif auditoriyalrda fərqli nitqlərinin

şahidi olmuşuq. Belə bir şəxsiyyətin na-

tiqlik qabiliyyətini təhlil etmək çox böyük

bir işdir və sevindirici haldır ki, Nağdəli

müəllim bu çətin, eyni zamanda şərəfli

işin öhdəsindən layiqincə gəlib. Kitaba ad

seçiminin də çox dəqiq olduğunu deyən

S.Musayev bu tədqiqat əsərində “Heydər

Əliyev Azərbaycan dilinin müdafiəsində”,

“Heydər Əliyev nitqi ilə izah edir”,

“Heydər Əliyevin nitqində məntiqi ardı-

cıllıq”, “Heydər Əliyevin nitqində fəlsəfi

fikirlər”, “Heydər Əliyevin nitqində

səmimiyyət”, “Heydər Əliyevin nitqində

qətiyyət”, “Heydər Əliyevin nitqində

nikbinlik” və s. başlıqlar altında böyük

natiqin nitqinin araşdırılmasını yuxusuz

gecələrin nəticəsi kimi dəyərləndirib.

“Məhz bizim kafedranın dosenti

“Heydər Əliyev irsi” adlanan bir ümmana

baş vurub və oradan öz gücü qədər incilər

tapıb suyun üzərinə çıxarda bilib”, – deyən

I daxili xəstəliklər və reanimatologiya ka-

fedrasının müdiri İsfəndiyar İsmayılov bu

əsərin sifarişlə yazılmadığını, müəllifin

içindən gələn çağırışla ərsəyə gəldiyini

Kitabı ilk növbədə sonsuz sevgi ilə yaz-

dığını, eyni zamanda fenomenal natiqlik

məharətinə malik böyük bir şəxsiyyətin

dərk etdiyini bildirən müəllif burada çı-

xış edənlərə, tədbirin təşkilatçılarına

və iştirakçılarına, tədqiqat əsərinin işıq

üzü görməsində zəhməti olan hər kəsə

Təqdimat mərasimini yekunlaşdıran

İ.İsayev Nağdəli müəllimin Heydər Əliyev

irsinə, Heydər Əliyev yaradıcılığına eti-

barlı bir şəxs olduğunu, tədbir iştirakçıla-

rının bu günü heç vaxt unutmayacaqlarını

söyləyib. Ulu öndərin nitqlərinin davamı

sayılan möhtərəm prezidentimiz İlham

Əliyevin nitqlərində də araşdırılası və

gənclərə çatdırılası fikirlərin çox olduğu-

nu vurğulayan prorektor yeni bir tədqiqat

mövzusunun anonsunu verərək müəllifə

bu istiqamətdə uğurlar arzulayıb.

Fotolar Cənnətalı Çingizindir

“HEYDƏR ƏLİYEV VƏ AZƏRBAYCAN NİTQ MƏDƏNİYYƏTİ”

KİTABININ TƏQDİMATI OLUB

Dostları ilə paylaş:

Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2023
rəhbərliyinə müraciət