Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalı

Mirzə İbrahimov evdə deyirmiş ki, yazılarımın qonorarı bizə bəs edir, maaşımı yetim uşaqlar üçün uşaq evlərinə köçürürəm.

Mirzə İbrahimov

Mirzə Əjdər oğlu İbrahimov ( 15 [28] oktyabr 1911 , Cənubi Azərbaycan – 17 dekabr 1993 ( 1993-12-17 ) , Bakı ) — Azərbaycan-sovet ittifaqı yazıçısı, dramaturq, ictimai xadim Azərbaycan SSR Elmlər Akademiyasının akademiki (1945). Sosialist Əməyi Qəhrəmanı (1981), Azərbaycan SSR xalq yazıçısı (1961), “Stalin” mükafatı laureatı (1951), Azərbaycan SSR Dövlət mükafatı laureatı (1965), Beynəlxalq Nehru mükafatı laureatı (1979). Azərbaycan SSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin sədri (1954–1958), Azərbaycan SSR Maarif naziri (1942–1946), Azərbaycan Yazıçılar İttifaqı İdarə Heyətinin sədri (1948–1954), birinci katibi (1965–1976), 1937–1991-ci illərdə SSRİ Ali Sovetinin deputatı (fasilələrlə), , Azərbaycan SSR Ali Sovetinin (3–4-cü, 6–7-ci və 9-cu çağırış) deputatı, SSRİ xalq deputatı (1989). [1] .

Mündəricat

• 1 Həyatı
• 2 Fəaliyyəti
• 3 Mükafatları
• 4 Xatirəsi
• 5 Əsərlərinin nəşri
• 6 Tərcümələri
• 7 Haqqında olan ədəbiyyat
• 8 Filmoqrafiya
• 9 Xarici keçidlər
• 10 İstinadlar
• 11 Mənbə
• 12 Xarici keçidlər

Mirzə İbrahimov 1911-ci il oktyabrın 28-də Cənubi Azərbaycanın Sərab şəhəri yaxınlığındakı Eyvaq kəndində anadan olmuşdur. 1918-ci ildə atası və böyük qardaşı ilə Bakıya gəlmişdir. Əvvəlcə anası, sonra isə atası vəfat edəndən sonra kiçik yaşlarından Balaxanı və Zabrat kəndlərində muzdurluq edib çörək pulu qazanmışdır. Azərbaycanda sovet hakimiyyəti qurulduqdan sonra 1926–1930-cu illərdə Balaxanı fabrik-zavod məktəbində oxumuş və işləmişdir. Bədii yaradıcılığa da Zabrat fəhlə ədəbiyyat dərnəyinin üzvlüyündən başlamışdır.

Fəaliyyəti

Mirzə İbrahimovun yaşadığı evin fasadına vurulmuş barelyef

Mirzə İbrahimovun “Qazılan buruq” adlı ilk şeiri 1930-cu ildə “Aprel alovları” məcmuəsində dərc olunmuşdur. Bundan sonra dövri mətbuatda şeirləri nəşr olunmuşdur. O, ilk tənqidi, publisist məqalələrini, hekayə və oçerklərini də 30-cu illərdə yazmışdır. 1932-ci ildə beşilliklərin nəhəng tikintilərini və sosialist sənayesinin inkişaf sürətini öyrənmək üçün Ukraynaya — Donbas şaxtalarına, Dnepropetrovsk sənaye müəssisələrinə səfərdə olmuş, “Giqantlar ölkəsində” adlı oçerklər kitabını qələmə almışdır. Azərbaycan Dövlət Elmi-Tədqiqat İnstitutunun ikiillik hazırlıq şöbəsində təhsil aldıqdan sonra partiya onu Naxçıvan MTS siyasi şöbəsinə — “Sürət” qəzetinin redaktoru vəzifəsinə göndərmişdir (1933). “Həyat” (1935) pyesi bu dövrün bəhrəsidir. [2]

1935–1937-ci illərdə SSRİ Elmlər Akademiyasının Leninqraddakı Şərqşünaslıq İnstitutunun aspiranturasında təhsil alan M.İbrahimov görkəmli Azərbaycan yazıçısı Cəlil Məmmədquluzadənin həyatı və fəaliyyətindən bəhs edən namizədlik dissertasiyasını müdafiə etmişdir. 1945-ci ildə Azərbaycan Elmlər Akademiyası təsis olunduqda 34 yaşlı Mirzə İbrahimov akademiyanın ilk seçilən 15 həqiqi üzvündən biri olmuş və daim elmi fəaliyyətlə məşğul olmuşdur. 1942-ci ildə isə 31 yaşında ikən Azərbaycan Xalq Maarif Komissarı vəzifəsinə təyin olunmuş və 1942–1946-cı illər ərzində Azərbaycan SSR Maarif Naziri və M.F.Axundov adına Azərbaycan Dövlət Opera və Balet Teatrının direktoru, sonra isə XKS-nin incəsənət işləri idarəsinin rəisi kimi ölkədə təhsilin və mədəniyyətin inkişafına səy göstərmişdir.

İkinci dünya müharibəsinin ağır sınaq illərində əsərləri, istərsə də fabrik-zavodlarda, kəndlərdə əsgəri hissələrdə odlu-alovlu çıxışları ilə düşmənə nifrət və qəzəb aşılayırdı. 1941-ci ildə Cənubi Azərbaycanda olarkən “Vətən yolunda” qəzetinin məsul redaktoru vəzifəsində işləmişdir. 1942-ci ildə Uzaq Şərqdə Xabarovsk, Vladivostok və s. hərbi dairələrdə 416-cı diviziyanın döyüşçüləri ilə görüşlərdə iştirak edir. Bu dövrlərdə əsasən Cənubi Azərbaycan mövzusunda yazdığı hekayə (“Qorxulu səs”, “Sənət aşiqləri”, “Zəhra”, “Yol ayrıcında”, “Mələk”, “Qaçaq”, “Cənub hekayələri” silsiləsi — “On iki dekabr”, “Azad”, “Tonqal başında”, “İztirabın sonu”, “İki həyat”), povest (“Xosrov Ruzbeh”, “Güləbətin”, “Pərvizin həyatı”) və romanlarla (“Gələcək gün — (1948), “Böyük dayaq” (1957), “Pərvanə”) yanaşı, səhnə əsərlərini qələmə almışdır: “Həyat” (1935), “Madrid” (1937), “Məhəbbət” (1941) pyeslərindən iyirmi il fasilədən sonra “Kəndçi qızı” (1961) (əsər Mirzə Fətəli Axundov adına mükafata layiq görülmüşdür), “Yaxşı adam” (1963) komediyaları, böyük yazıçı və dövlət xadimi Nəriman Nərimanovun həyatı və mübarizəsindən bəhs edən “Közərən ocaqlar” (1967) pyesləri ilə Azərbaycan dramaturgiyasını zənginləşdirir. U.Şekspirin “Kral Lir”, “On ikinci gecə, yaxud hər nə istəsəniz”, A. N. Ostrovskinin “Quduz pullar”, “Müdrik olan hər kəsə kifayətdir sadəlik”, A.P.Çexovun “Üç bacı”, A. Satramovun “Kişilərə inanmayın”, Molyerin “Don Juan” pyeslərini Azərbaycan dilinə tərcümə etmişdir.

O, milli filoloji elmi kadrların hazırlanması sahəsində böyük işlər görmüşdür. 20 avqust 1956-cı ildə Azərbaycan SSR Ali Sovetinin “Azərbaycan SSR-in dövlət dili haqqında Azərbaycan SSR-in Konstitusiyasına maddə əlavə edilməsi haqqında qanunu qəbul etməsi bu yüksək dövlət təşkilatının rəhbəri Mirzə İbrahimovun böyük səyləri nəticəsində mümkün olmuşdu. Onun sayəsində Azərbaycan SSR-də fəaliyyət göstərən rus, erməni və gürcü dilli məktəblərdə Azərbaycan dilinin tədrisi qanunlarda rəsmiləşdirildi. [3] Həmçinin onun “Azərbaycan dili dövlət idarələrində” adlı məqaləsində (1956) milli məsələ ilə bağlı tale yüklü problemlər ön mövqeyə çəkilmişdir.

Sovet Həmkarlar İttifaqı Heyətinin tərkibində İranda səfərdə olmuşdur. Azərbaycan Yazıçılar İttifaqı Idarə Heyətinin Sədri (1948–1954), birinci katibi (1965–1976), SSRİ Yazıçılar İttifaqı idarə heyətinin katibi (1965–1976), Azərbaycan Respublikası Nazirlər Soveti sədrinin müavini (1947–1950), Azərbaycan Respublikası Ali Soveti Rəyasət Heyətinin sədri (1954–1958) vəzifələrində işləmiş, [4] Azərbaycan KP XIV-XXVIII qurultaylarında MK üzvü seçilmişdir. Ümumdünya parlamentlərarası ittifaqın konqresi (Helsinki, 1955; Banqkok, 1956), Ümumdünya sülh tərəfdarları konqresi (Stokholm, 1958) və s. beynəlxalq məclislərin iştirakçısı olmuşdur. O, Sov.İKP XX–XXI və XXIII–XXIV qurultaylarının nümayəndəsi, SSRİ Ali Sovetinin deputatı seçilmişdir. 1977-ci ildən Asiya və Afrika ölkələri ilə Sovet Həmrəylik Komitəsinin sədri kimi dəfələrlə Amerika (Nyu-York), İngiltərə (London), Fransa (Paris), Portuqaliya (Lissabon), Misir (Qahirə, İskəndəriyyə), Kipr (Nikoziya), Suriya (Dəməşq), Zambiya (Lusaka) ölkələrində səfərdə olmuş, Beynəlxalq konqres, sessiya və müşavirələrdə Sovet nümayəndə heyətinin başçısı olmuşdur. Onun başçılığı ilə komitə möhkəm sülh uğrunda mübarizə məqsədi ilə Əfqanıstanda, Vyetnamda, Mali adasında və digər ölkələrdə tədbirlər keçirmişdir. [5] BMT-nin apartheyd əleyhinə mübarizə komitəsinin iclasında (Nyu York, 1978) çıxış etmişdir.

Azərbaycan EA Nizami adına Dil və Ədəbiyyat İnstitutunda direktorluq etdiyi dövrdə dilçilik və ədəbiyyatşünaslıq elminin yeni, yüksək səviyyədə tədqiqini təşkil etmiş, üçcildlik “Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi”nin yaranmasında ciddi əməyi olmuşdur (1946–1954). [6] Sonralar institutda XIX əsr Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi şöbəsinə başçılıq etmiş (1960–1970), Azərbaycan Yazıçılar İttifaqı idarə heyətinin sədri (1946–1954) və SSRİ Yazıçılar İttifaqı İdarə Heyətinin katibi (1965–1975) olmuşdur. Azərbaycan Yazıçılar Birliyi Ağsaqqallar Şurasının üzvü seçilmişdir (1991). Ömrünün axırınadək Azərbaycan EA Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunun Cənubi Azərbaycan ədəbiyyatı şöbəsinin müdiri, çoxcildlik “Azərbaycan ədəbiyyatı tarixinin redaksiya heyətinin üzvü olmuşdur. Onun əsərləri keçmiş SSRİ xalqlarının dillərinə və bir çox xarici dillərə tərcümə edilmişdir. 3 dəfə Lenin ordeni, Oktyabr inqilabı ordeni və digər orden və medallarla təltif olunmuşdur. [7] Ömrünün axırınadək Azərbaycan EA Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunun Cənubi Azərbaycan Ədəbiyyatı Şöbəsinin müdiri olmuşdur. [8]

1993-cü il dekabrın 17-də Bakıda vəfat etmiş, Fəxri Xiyabanda dəfn olunmuşdur.

Mükafatları

• Sosialist Əməyi Qəhrəmanı — 14 oktyabr 1981 [9]
• “Azərbaycan SSR xalq yazıçısı” fəxri adı — 9 oktyabr 1961
• “Azərbaycan SSR əməkdar incəsənət xadimi” fəxri adı — 17 iyun 1943
• “Stalin” mükafatı (2-ci dərəcə) — 14 mart 1951 (“Gələcək gün” (1948) romanına görə)
• Mirzə Fətəli Axundov adına Azərbaycan SSR Dövlət mükafatı — 28 aprel 1965 (“Kəndçi qızı” komediyası üçün)
• “Lenin” ordeni — 25 fevral 1946; 28 oktyabr 1967; 14 oktyabr 1981
• “Oktyabr İnqilabı” ordeni — 21 oktyabr 1971 [10]
• “Qırmızı Əmək Bayrağı” ordeni — 17 aprel 1938
• Beynəlxalq Nehru mükafatı — 1979

5 fеvral 1996-cı ildə Azərbaycanın xalq yazıçısı, görkəmli ictimai-siyasi xadim Mirzə İbrahimоvun xatirəsini əbədiləşdirmək məqsədilə ilə əlaqədar qərar qəbul edilmişdir. [11] .

Əsərlərinin nəşri

1. Giqantlar ölkəsi. Bakı: Azərnəşr, 1932, 32 səh.
2. Həyat üçün. Bakı: Azərnəşr, 1934, 115 səh.
3. Həyat(pyes). Bakı: Azərnəşr, 1937, 107 səh.
4. Həyat (pyes). Bakı: Azərnəşr, 1938, 110 səh.
5. Böyük demokrat (Molla Nəsrəddin). Bakı: Azərnəşr, 1939, 160 səh.
6. Həyat və ədəbiyyat. Bakı: Azərnəşr, 1947, 213 səh.
7. Azad. Bakı: Uşaqgəncnəşr, 1949, 20 səh.
8. Gələcək üçün. Bakı: Azərnəşr, 1949, 157 səh.
9. Gələcək gün (roman). Bakı: Azərnəşr, 1949, 753 səh.
10. .Salam sənə Rusiya! Bakı: Azərnəşr, 1950, 87 səh.
11. Seçilmiş əsərləri (dörd cilddə). I c. Bakı: Azərnəşr, 1954, 406 səh.
12. Seçilmiş əsərləri (dörd cilddə). II c. Bakı: Azərnəşr, 1954, 323 səh.
13. Gələcək gün. Bakı: Azərnəşr, 1956, 622 səh.
14. Seçilmiş əsərləri (dörd cilddə). III c. Bakı: Azərnəşr, 1956, 622 səh.
15. Azərbaycan dili (məqalələr). Bakı: Azərb. SSR EA Nəşriyyatı, 1957, 74 səh.
16. Böyük dayaq (roman). Bakı: Uşaqgəncnəşr, 1957, 582 səh.
17. Sarı sim (xatirələr, məqalələr, oçerklər). Bakı: Azərnəşr, 1958, 301 səh.
18. Mədinənin ürəyi (hekayələr). Bakı: Uşaqgəncnəşr, 1961, 213 səh.
19. Xəlqilik və realizm cəbhəsindən (məqalələr). Bakı: Azərnəşr, 1961, 524 səh.
20. Böyük şairimiz Sabir. Bakı: Azərb. SSR EA Nəşriyyatı, 1962, 38 səh.
21. Murovdağın ətəyində (hekayələr). Bakı: Azərnəşr, 1964, 93 səh.
22. Ədəbi qeydlər. Bakı: Azərnəşr, 1970, 299 səh.
23. Pərvanə. Bakı: Azərnəşr, 1971, 703 səh.
24. Seçilmiş əsərləri (dörd cilddə). IV c. Bakı: Azərnəşr, 1972, 455 səh.
25. Əsərləri (10 cilddə). I c. Bakı: Yazıçı, 1978, 512 səh.
26. Əsərləri (10 cilddə). II c. Bakı: Yazıçı, 1978, 504 səh.
27. Əsərləri (10 cilddə). III c. Bakı: Yazıçı, 1979, 592 səh.
28. Əsərləri (10 cilddə). IV c. Bakı: Yazıçı, 1979, 506 səh.
29. Əsərləri (10 cilddə). V c. Bakı: Yazıçı, 1980, 339 səh.
30. Əsərləri (10 cilddə). VI c. Bakı: Yazıçı, 1981, 376 səh.
31. Əsərləri (10 cilddə). VII c. Bakı: Yazıçı, 1981, 332 səh.
32. Əsərləri (10 cilddə). VIII c. Bakı: Yazıçı, 1981, 303 səh.
33. Əsərləri (10 cilddə). IX c. Bakı: Yazıçı, 1982, 664 səh.
34. Əsərləri (10 cilddə). X c. Bakı: Yazıçı, 1983, 507 səh.
35. Pərvizin həyatı (hekayələr və povestlər). Bakı: Yazıçı, 1975, 248 səh.
36. Pərvizin həyatı (povestlər və hekayələr). Bakı: Gənclik, 1981, 251 səh.
37. Pərvanə (roman). Bakı: Yazıçı, 1984, 703 səh.
38. Gələcək gün (roman). Bakı: Gənclik, 1973, 586 səh.
39. Gələcək gün (roman). Bakı: Maarif, 1984, 472 səh.
40. Niyəsiz, necəsiz bir yazısan sən. Bakı: Yazıçı, 552 səh.
41. Anama deyərəm ha! (hekayələr və povestlər). Bakı: Gənclik, 1986, 336 səh.
42. Tufanlara kömək edən bir qələm. Bakı: Azərnəşr, 197 səh.

Tərcümələri

1. N.Q.Çernışevski. Nə etməli? (Yeni adamlar haqqında roman). Bakı: Uşaqgəncnəşr, 1956, 180 səh.
2. N.Q.Çernışevski. Nə etməli? (Yeni adamlar haqqında söhbətlər, roman). Bakı: Gənclik, 1974, 536 səh.
3. Ş.Rəşidov. Qaliblər. Bakı: Azərnəşr, 1976, 378 səh.

Haqqında olan ədəbiyyat

1. Quliyev E.M. İbrahimov: Ədəbi-estetik görüşlər və sənətkarlıq məsələləri. Bakı: ADPU, 1997, 96 s.
2. Anar. Tənha müəllimin son səfəri. Azərbaycan qəzeti, 1994, 2 fevral.
3. Mirzə İbrahimovun xatirəsinin əbədiləşdirilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin sərəncamı. Azərbaycan qəzeti, 1996, 6 fevral.
4. Rəhimqızı S. Bir görüşün xoşbəxtliyi. Xalq qəzeti, 2002, 16 yanvar.

Filmoqrafiya

Xarici keçidlər

• http://www.kultur.gov.tr/TR/Tempdosyalar/109865__mirzeibrahimov.pdf
• http://telebexeber.azeriblog.com/2009/05/16/mirze-ibrahimov [ölü keçid]

İstinadlar

1. ↑ Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası. IV cild, Bakı-1980. səh 361.
2. ↑ . 2016-03-12 tarixində orijinalından arxivləşdirilib . İstifadə tarixi: 2014-07-28 .
3. ↑ Hüseyn Əhmədov. Azərbaycan məktəb və pedaqoji fikir tarixi. Bakı: Elm və təhsil, 2014. — səh. 355.
4. ↑http://www.anl.az/down/meqale/adalet/2011/noyabr/211764.htm
5. ↑http://xezer.libmks.az/home/427-azyrbaycandn-xalq-yazdgdsd-mirzy-dbrahimovun-andm-ggngdgr.html [ölü keçid]
6. ↑http://www.literature.az/?page=16&lang=aze&newsId=82
7. ↑ . 2014-08-06 tarixində orijinalından arxivləşdirilib . İstifadə tarixi: 2014-07-28 .
8. ↑ . 2015-04-08 tarixində orijinalından arxivləşdirilib . İstifadə tarixi: 2014-07-29 .
9. ↑ Yazıçı M.Ə.İbrahimova Sosialist Əməyi Qəhrəmanı adı verilməsi haqqında SSRİ Ali Soveti Rəyasət Heyətinin 14 oktyabr 1981-ci il tarixli Fərmanı — anl.az saytı
10. ↑ Yazıçı M.Ə.İbrahimovun Oktyabr Ordeni ilə təltif еdilməsi haqqında SSRİ Ali Soveti Rəyasət Heyətinin 21 oktyabr 1971-ci il tarixli Fərmanı — anl.az saytı
11. ↑ Mirzə İbrahimоvun xatirəsinin əbədiləşdirilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 5 fеvral 1996-cı il tarixli Sərəncamı — anl.az saytı
12. ↑ Nadir Bədəlov. “Bizim kino”. Həbib İsmayılovun “Böyük dayaq” filmi haqqında. 20.02.2016 [ölü keçid]

• Xamis Muradov. Kinofabrikdən başlanan yol. Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi. C.Cabbarlı adına “Azərbaycanfilm” kinostudiyası. Aydın Kazımzadə. Bizim “Azərbaycanfilm”. 1923–2003-cü illər. Bakı: Mütərcim, 2004.- səh. 4.

Xarici keçidlər

Avqust 12, 2021
Ən son məqalələr

Məsləhət (film, 1988)

Məsqət (tarixi ərazi)

Məstalıbəyli

Məstan Əliyev

Məstan Günər

Məstanabad (Sayınqala)

Məstəlibəyli

Məsut Özil

Məsud Mahmudov

Məsud Aşina

Ən çox oxunan

İglin rayonu

İhan Egemen Darendelioğlu

İhlamur sarayı

İhsan Doğramacı

İhsan Yüce

mirzə, ibrahimov, mirzə, əjdər, oğlu, ibrahimov, oktyabr, 1911, cənubi, azərbaycan, dekabr, 1993, 1993, bakı, azərbaycan, sovet, ittifaqı, yazıçısı, dramaturq, ictimai, xadim, azərbaycan, elmlər, akademiyasının, akademiki, 1945, sosialist, əməyi, qəhrəmanı, 19. Mirze Ejder oglu Ibrahimov 15 28 oktyabr 1911 Cenubi Azerbaycan 17 dekabr 1993 1993 12 17 Baki Azerbaycan sovet ittifaqi yazicisi dramaturq ictimai xadim Azerbaycan SSR Elmler Akademiyasinin akademiki 1945 Sosialist Emeyi Qehremani 1981 Azerbaycan SSR xalq yazicisi 1961 Stalin mukafati laureati 1951 Azerbaycan SSR Dovlet mukafati laureati 1965 Beynelxalq Nehru mukafati laureati 1979 Azerbaycan SSR Ali Soveti Reyaset Heyetinin sedri 1954 1958 Azerbaycan SSR Maarif naziri 1942 1946 Azerbaycan Yazicilar Ittifaqi Idare Heyetinin sedri 1948 1954 birinci katibi 1965 1976 1937 1991 ci illerde SSRI Ali Sovetinin deputati fasilelerle Azerbaycan SSR Ali Sovetinin 3 4 cu 6 7 ci ve 9 cu cagiris deputati SSRI xalq deputati 1989 1 Mirze IbrahimovAzerbaycan SSR Ali Sovetinin sedri23 yanvar 1958 25 mart 1959Selefi Abdulla BayramovXelefi Qezenfer CeferliAzerbaycan SSR Ali Soveti Reyaset Heyetinin sedri9 mart 1954 23 yanvar 1958Selefi Nezer HeyderovXelefi Ilyas AbdullayevAzerbaycan SSR Yazicilar Birliyinin Idare Heyetinin birinci katibi1965 1976Selefi Semed VurgunXelefi Suleyman RehimovAzerbaycan SSR Yazicilar Birliyinin sedri1948 1954Azerbaycan SSR Maarif komissari1942 1946Selefi Mirze MemmedovXelefi Memmed ElekberovSexsi melumatlarPartiya Kommunist partiyasiIxtisasi sosialist realizmiFealiyyeti yazici dramaturq tercumeciDogum tarixi 28 oktyabr 1911Dogum yeri Eyvaq Serab Cenubi AzerbaycanVefat tarixi 17 dekabr 1993 82 yasinda Vefat yeri Baki AzerbaycanDefn yeri Fexri XiyabanMilliyyeti azerbaycanliTeltifleri 1961 Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Heyati 2 Fealiyyeti 3 Mukafatlari 4 Xatiresi 5 Eserlerinin nesri 6 Tercumeleri 7 Haqqinda olan edebiyyat 8 Filmoqrafiya 9 Xarici kecidler 10 Istinadlar 11 Menbe 12 Xarici kecidlerHeyati RedakteMirze Ibrahimov 1911 ci il oktyabrin 28 de Cenubi Azerbaycanin Serab seheri yaxinligindaki Eyvaq kendinde anadan olmusdur 1918 ci ilde atasi ve boyuk qardasi ile Bakiya gelmisdir Evvelce anasi sonra ise atasi vefat edenden sonra kicik yaslarindan Balaxani ve Zabrat kendlerinde muzdurluq edib corek pulu qazanmisdir Azerbaycanda sovet hakimiyyeti qurulduqdan sonra 1926 1930 cu illerde Balaxani fabrik zavod mektebinde oxumus ve islemisdir Bedii yaradiciliga da Zabrat fehle edebiyyat derneyinin uzvluyunden baslamisdir Fealiyyeti Redakte Mirze Ibrahimovun yasadigi evin fasadina vurulmus barelyef Mirze Ibrahimovun Qazilan buruq adli ilk seiri 1930 cu ilde Aprel alovlari mecmuesinde derc olunmusdur Bundan sonra dovri metbuatda seirleri nesr olunmusdur O ilk tenqidi publisist meqalelerini hekaye ve ocerklerini de 30 cu illerde yazmisdir 1932 ci ilde besilliklerin neheng tikintilerini ve sosialist senayesinin inkisaf suretini oyrenmek ucun Ukraynaya Donbas saxtalarina Dnepropetrovsk senaye muessiselerine seferde olmus Giqantlar olkesinde adli ocerkler kitabini qeleme almisdir Azerbaycan Dovlet Elmi Tedqiqat Institutunun ikiillik hazirliq sobesinde tehsil aldiqdan sonra partiya onu Naxcivan MTS siyasi sobesine Suret qezetinin redaktoru vezifesine gondermisdir 1933 Heyat 1935 pyesi bu dovrun behresidir 2 1935 1937 ci illerde SSRI Elmler Akademiyasinin Leninqraddaki Serqsunasliq Institutunun aspiranturasinda tehsil alan M Ibrahimov gorkemli Azerbaycan yazicisi Celil Memmedquluzadenin heyati ve fealiyyetinden behs eden namizedlik dissertasiyasini mudafie etmisdir 1945 ci ilde Azerbaycan Elmler Akademiyasi tesis olunduqda 34 yasli Mirze Ibrahimov akademiyanin ilk secilen 15 heqiqi uzvunden biri olmus ve daim elmi fealiyyetle mesgul olmusdur 1942 ci ilde ise 31 yasinda iken Azerbaycan Xalq Maarif Komissari vezifesine teyin olunmus ve 1942 1946 ci iller erzinde Azerbaycan SSR Maarif Naziri ve M F Axundov adina Azerbaycan Dovlet Opera ve Balet Teatrinin direktoru sonra ise XKS nin incesenet isleri idaresinin reisi kimi olkede tehsilin ve medeniyyetin inkisafina sey gostermisdir Ikinci dunya muharibesinin agir sinaq illerinde eserleri isterse de fabrik zavodlarda kendlerde esgeri hisselerde odlu alovlu cixislari ile dusmene nifret ve qezeb asilayirdi 1941 ci ilde Cenubi Azerbaycanda olarken Veten yolunda qezetinin mesul redaktoru vezifesinde islemisdir 1942 ci ilde Uzaq Serqde Xabarovsk Vladivostok ve s herbi dairelerde 416 ci diviziyanin doyusculeri ile goruslerde istirak edir Bu dovrlerde esasen Cenubi Azerbaycan movzusunda yazdigi hekaye Qorxulu ses Senet asiqleri Zehra Yol ayricinda Melek Qacaq Cenub hekayeleri silsilesi On iki dekabr Azad Tonqal basinda Iztirabin sonu Iki heyat povest Xosrov Ruzbeh Gulebetin Pervizin heyati ve romanlarla Gelecek gun 1948 Boyuk dayaq 1957 Pervane yanasi sehne eserlerini qeleme almisdir Heyat 1935 Madrid 1937 Mehebbet 1941 pyeslerinden iyirmi il fasileden sonra Kendci qizi 1961 eser Mirze Feteli Axundov adina mukafata layiq gorulmusdur Yaxsi adam 1963 komediyalari boyuk yazici ve dovlet xadimi Neriman Nerimanovun heyati ve mubarizesinden behs eden Kozeren ocaqlar 1967 pyesleri ile Azerbaycan dramaturgiyasini zenginlesdirir U Sekspirin Kral Lir On ikinci gece yaxud her ne isteseniz A N Ostrovskinin Quduz pullar Mudrik olan her kese kifayetdir sadelik A P Cexovun Uc baci A Satramovun Kisilere inanmayin Molyerin Don Juan pyeslerini Azerbaycan diline tercume etmisdir O milli filoloji elmi kadrlarin hazirlanmasi sahesinde boyuk isler gormusdur 20 avqust 1956 ci ilde Azerbaycan SSR Ali Sovetinin Azerbaycan SSR in dovlet dili haqqinda Azerbaycan SSR in Konstitusiyasina madde elave edilmesi haqqinda qanunu qebul etmesi bu yuksek dovlet teskilatinin rehberi Mirze Ibrahimovun boyuk seyleri neticesinde mumkun olmusdu Onun sayesinde Azerbaycan SSR de fealiyyet gosteren rus ermeni ve gurcu dilli mekteblerde Azerbaycan dilinin tedrisi qanunlarda resmilesdirildi 3 Hemcinin onun Azerbaycan dili dovlet idarelerinde adli meqalesinde 1956 milli mesele ile bagli tale yuklu problemler on movqeye cekilmisdir Sovet Hemkarlar Ittifaqi Heyetinin terkibinde Iranda seferde olmusdur Azerbaycan Yazicilar Ittifaqi Idare Heyetinin Sedri 1948 1954 birinci katibi 1965 1976 SSRI Yazicilar Ittifaqi idare heyetinin katibi 1965 1976 Azerbaycan Respublikasi Nazirler Soveti sedrinin muavini 1947 1950 Azerbaycan Respublikasi Ali Soveti Reyaset Heyetinin sedri 1954 1958 vezifelerinde islemis 4 Azerbaycan KP XIV XXVIII qurultaylarinda MK uzvu secilmisdir Umumdunya parlamentlerarasi ittifaqin konqresi Helsinki 1955 Banqkok 1956 Umumdunya sulh terefdarlari konqresi Stokholm 1958 ve s beynelxalq meclislerin istirakcisi olmusdur O Sov IKP XX XXI ve XXIII XXIV qurultaylarinin numayendesi SSRI Ali Sovetinin deputati secilmisdir 1977 ci ilden Asiya ve Afrika olkeleri ile Sovet Hemreylik Komitesinin sedri kimi defelerle Amerika Nyu York Ingiltere London Fransa Paris Portuqaliya Lissabon Misir Qahire Iskenderiyye Kipr Nikoziya Suriya Demesq Zambiya Lusaka olkelerinde seferde olmus Beynelxalq konqres sessiya ve musavirelerde Sovet numayende heyetinin bascisi olmusdur Onun basciligi ile komite mohkem sulh ugrunda mubarize meqsedi ile Efqanistanda Vyetnamda Mali adasinda ve diger olkelerde tedbirler kecirmisdir 5 BMT nin apartheyd eleyhine mubarize komitesinin iclasinda Nyu York 1978 cixis etmisdir Azerbaycan EA Nizami adina Dil ve Edebiyyat Institutunda direktorluq etdiyi dovrde dilcilik ve edebiyyatsunasliq elminin yeni yuksek seviyyede tedqiqini teskil etmis uccildlik Azerbaycan edebiyyati tarixi nin yaranmasinda ciddi emeyi olmusdur 1946 1954 6 Sonralar institutda XIX esr Azerbaycan edebiyyati tarixi sobesine basciliq etmis 1960 1970 Azerbaycan Yazicilar Ittifaqi idare heyetinin sedri 1946 1954 ve SSRI Yazicilar Ittifaqi Idare Heyetinin katibi 1965 1975 olmusdur Azerbaycan Yazicilar Birliyi Agsaqqallar Surasinin uzvu secilmisdir 1991 Omrunun axirinadek Azerbaycan EA Nizami adina Edebiyyat Institutunun Cenubi Azerbaycan edebiyyati sobesinin mudiri coxcildlik Azerbaycan edebiyyati tarixinin redaksiya heyetinin uzvu olmusdur Onun eserleri kecmis SSRI xalqlarinin dillerine ve bir cox xarici dillere tercume edilmisdir 3 defe Lenin ordeni Oktyabr inqilabi ordeni ve diger orden ve medallarla teltif olunmusdur 7 Omrunun axirinadek Azerbaycan EA Nizami adina Edebiyyat Institutunun Cenubi Azerbaycan Edebiyyati Sobesinin mudiri olmusdur 8 1993 cu il dekabrin 17 de Bakida vefat etmis Fexri Xiyabanda defn olunmusdur Mukafatlari RedakteSosialist Emeyi Qehremani 14 oktyabr 1981 9 Azerbaycan SSR xalq yazicisi fexri adi 9 oktyabr 1961 Azerbaycan SSR emekdar incesenet xadimi fexri adi 17 iyun 1943 Stalin mukafati 2 ci derece 14 mart 1951 Gelecek gun 1948 romanina gore Mirze Feteli Axundov adina Azerbaycan SSR Dovlet mukafati 28 aprel 1965 Kendci qizi komediyasi ucun Lenin ordeni 25 fevral 1946 28 oktyabr 1967 14 oktyabr 1981 Oktyabr Inqilabi ordeni 21 oktyabr 1971 10 Qirmizi Emek Bayragi ordeni 17 aprel 1938 Beynelxalq Nehru mukafati 1979Xatiresi Redakte5 fevral 1996 ci ilde Azerbaycanin xalq yazicisi gorkemli ictimai siyasi xadim Mirze Ibrahimovun xatiresini ebedilesdirmek meqsedile ile elaqedar qerar qebul edilmisdir 11 Eserlerinin nesri RedakteGiqantlar olkesi Baki Azernesr 1932 32 seh Heyat ucun Baki Azernesr 1934 115 seh Heyat pyes Baki Azernesr 1937 107 seh Heyat pyes Baki Azernesr 1938 110 seh Boyuk demokrat Molla Nesreddin Baki Azernesr 1939 160 seh Heyat ve edebiyyat Baki Azernesr 1947 213 seh Azad Baki Usaqgencnesr 1949 20 seh Gelecek ucun Baki Azernesr 1949 157 seh Gelecek gun roman Baki Azernesr 1949 753 seh Salam sene Rusiya Baki Azernesr 1950 87 seh Secilmis eserleri dord cildde I c Baki Azernesr 1954 406 seh Secilmis eserleri dord cildde II c Baki Azernesr 1954 323 seh Gelecek gun Baki Azernesr 1956 622 seh Secilmis eserleri dord cildde III c Baki Azernesr 1956 622 seh Azerbaycan dili meqaleler Baki Azerb SSR EA Nesriyyati 1957 74 seh Boyuk dayaq roman Baki Usaqgencnesr 1957 582 seh Sari sim xatireler meqaleler ocerkler Baki Azernesr 1958 301 seh Medinenin ureyi hekayeler Baki Usaqgencnesr 1961 213 seh Xelqilik ve realizm cebhesinden meqaleler Baki Azernesr 1961 524 seh Boyuk sairimiz Sabir Baki Azerb SSR EA Nesriyyati 1962 38 seh Murovdagin eteyinde hekayeler Baki Azernesr 1964 93 seh Edebi qeydler Baki Azernesr 1970 299 seh Pervane Baki Azernesr 1971 703 seh Secilmis eserleri dord cildde IV c Baki Azernesr 1972 455 seh Eserleri 10 cildde I c Baki Yazici 1978 512 seh Eserleri 10 cildde II c Baki Yazici 1978 504 seh Eserleri 10 cildde III c Baki Yazici 1979 592 seh Eserleri 10 cildde IV c Baki Yazici 1979 506 seh Eserleri 10 cildde V c Baki Yazici 1980 339 seh Eserleri 10 cildde VI c Baki Yazici 1981 376 seh Eserleri 10 cildde VII c Baki Yazici 1981 332 seh Eserleri 10 cildde VIII c Baki Yazici 1981 303 seh Eserleri 10 cildde IX c Baki Yazici 1982 664 seh Eserleri 10 cildde X c Baki Yazici 1983 507 seh Pervizin heyati hekayeler ve povestler Baki Yazici 1975 248 seh Pervizin heyati povestler ve hekayeler Baki Genclik 1981 251 seh Pervane roman Baki Yazici 1984 703 seh Gelecek gun roman Baki Genclik 1973 586 seh Gelecek gun roman Baki Maarif 1984 472 seh Niyesiz necesiz bir yazisan sen Baki Yazici 552 seh Anama deyerem ha hekayeler ve povestler Baki Genclik 1986 336 seh Tufanlara komek eden bir qelem Baki Azernesr 197 seh Tercumeleri Redakte ruscadan N Q Cernisevski Ne etmeli Yeni adamlar haqqinda roman Baki Usaqgencnesr 1956 180 seh N Q Cernisevski Ne etmeli Yeni adamlar haqqinda sohbetler roman Baki Genclik 1974 536 seh S Residov Qalibler Baki Azernesr 1976 378 seh Haqqinda olan edebiyyat RedakteQuliyev E M Ibrahimov Edebi estetik gorusler ve senetkarliq meseleleri Baki ADPU 1997 96 s Anar Tenha muellimin son seferi Azerbaycan qezeti 1994 2 fevral Mirze Ibrahimovun xatiresinin ebedilesdirilmesi haqqinda Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin serencami Azerbaycan qezeti 1996 6 fevral Rehimqizi S Bir gorusun xosbextliyi Xalq qezeti 2002 16 yanvar Filmoqrafiya RedakteBoyuk dayaq film 1962 12 Xarici kecidler Redaktehttp www kultur gov tr TR Tempdosyalar 109865 mirzeibrahimov pdf http telebexeber azeriblog com 2009 05 16 mirze ibrahimov olu kecid Istinadlar Redakte Azerbaycan Sovet Ensiklopediyasi IV cild Baki 1980 seh 361 Arxivlenmis suret 2016 03 12 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2014 07 28 Huseyn Ehmedov Azerbaycan mekteb ve pedaqoji fikir tarixi Baki Elm ve tehsil 2014 seh 355 http www anl az down meqale adalet 2011 noyabr 211764 htm http xezer libmks az home 427 azyrbaycandn xalq yazdgdsd mirzy dbrahimovun andm ggngdgr html olu kecid http www literature az page 16 amp lang aze amp newsId 82 Arxivlenmis suret 2014 08 06 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2014 07 28 Arxivlenmis suret 2015 04 08 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2014 07 29 Yazici M E Ibrahimova Sosialist Emeyi Qehremani adi verilmesi haqqinda SSRI Ali Soveti Reyaset Heyetinin 14 oktyabr 1981 ci il tarixli Fermani anl az sayti Yazici M E Ibrahimovun Oktyabr Ordeni ile teltif edilmesi haqqinda SSRI Ali Soveti Reyaset Heyetinin 21 oktyabr 1971 ci il tarixli Fermani anl az sayti Mirze Ibrahimovun xatiresinin ebedilesdirilmesi haqqinda Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin 5 fevral 1996 ci il tarixli Serencami anl az sayti Nadir Bedelov Bizim kino Hebib Ismayilovun Boyuk dayaq filmi haqqinda 20 02 2016 olu kecid Menbe RedakteXamis Muradov Kinofabrikden baslanan yol Azerbaycan Respublikasi Medeniyyet Nazirliyi C Cabbarli adina Azerbaycanfilm kinostudiyasi Aydin Kazimzade Bizim Azerbaycanfilm 1923 2003 cu iller Baki Mutercim 2004 seh 4 Xarici kecidler Redakte Vikianbarda Mirze Ibrahimov ile elaqeli mediafayllar var Menbe https az wikipedia org w index php title Mirze Ibrahimov amp oldid 6068798, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.

Azərbaycanın Mədəniyyət və Ədəbiyyat Portalı

Sayt 2012-ci il fevral ayının 14-də Bakı şəhərində gerçəkləşdirilən “Çağdaş Azərbaycan ədəbiyyatının inkişafına dəstək” layihəsi çərçivəsində istifadəyə verilib. E-mail:edebiyyat-az.com@mail.ru Əlaqə telefonu: 051 785 44 33; 070 815 12 96 Ünvan: Azərbaycan Respublikası, Bakı şəhəri

Xalq yazıçısı Mirzə İBRAHİMOV

İbrahimov Mirzə Əjdər oğlu (28 oktyabr 1911 – 17 dekabr 1993) — Azərbaycan-sovet yazıçısı, dramaturq, ictimai xadim. Azərbaycan SSR xalq yazıçısı (1961), Azərbaycan SSR Elmlər Akademiyasının akademiki (1945), SSRİ dövlət mükafatı laureatı (1950), Azərbaycan SSR Dövlət mükafatı laureatı (1965), Beynəlxalq Nehru mükafatı laureatı (1979). Azərbaycan SSR əməkdar incəsənət xadimi (1941).[1] Sosialist Əməyi Qəhrəmanı (1981), Azərbaycan SSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin sədri (1954-1958), 1937—1991-ci illərdə SSRİ Ali Sovetinin deputatı (fasilələrlə). Azərbaycan Yazıçılar İttifaqı İdarə Heyətinin sədri (1946-1954), birinci katibi (1965-1975), Azərbaycan SSR Maarif naziri (1942-1946). Azərbaycan SSR Ali Sovetinin (3-4-cü, 6-7-ci və 9-cu çağırış) deputatı.[1] SSRİ xalq deputatı (1989).

Mirzə İbrahimov 1911-ci il oktyabrın 28-də Cənubi Azərbaycanın Sərab şəhəri yaxınlığındakı Eyvaq (ایوق) kəndində anadan olmuşdur. 1918-ci ildə atası və böyük qardaşı ilə Bakıya gəlmişdir. 1919-cu ildə atası vəfat edəndən sonra kiçik yaşlarından Balaxanı və Zabrat kəndlərində muzdurluq edib öz zəhməti ilə bir tikə çörək qazanmışdır. Azərbaycanda Sovet hakimiyyəti qurulduqdan sonra 1926-1930-cu illərdə Balaxanı fabrik-zavod məktəbində oxumuş və işləmişdir. Bədii yaradıcılığa da Zabrat fəhlə ədəbiyyat dərnəyinin üzvlüyündən başlamışdır.

Mirzə İbrahimovun yaşadığı evin fasadına vurulmuş barelyef
Mirzə İbrahimovun “Qazılan buruq” adlı ilk şeiri 1930-cu ildə “Aprel alovları” məcmuəsində dərc olunmuşdur. Bundan sonra dövrü mətbuatda şeirləri nəşr olunmuşdur. O, ilk tənqidi, publisist məqalələrini, hekayə və oçerklərini də 30-cu illərdə yazmışdır. 1932-ci ildə beşilliklərin nəhəng tikintilərini və sosialist sənayesinin inkişaf sürətini öyrənmək üçün Ukraynaya – Donbas şaxtalarına, Dnepropetrovsk sənaye müəssisələrinə səfərdə olmuş, “Giqantlar ölkəsində” adlı oçerklər kitabını qələmə almışdır. Azərbaycan Dövlət Elmi-Tədqiqat İnstitutunun ikiillik hazırlıq şöbəsində təhsil aldıqdan sonra partiya onu Naxçıvan MTS siyasi şöbəsinə — “Sürət” qəzetinin redaktoru vəzifəsinə göndərmişdir (1933). “Həyat” (1935) pyesi bu dövrün bəhrəsidir.[2]

1935-1937-ci illərdə SSRİ Elmlər Akademiyasının Leninqraddakı Şərqşünaslıq İnstitutunun aspiranturasında təhsil alan M.İbrahimov görkəmli Azərbaycan yazıçısı Cəlil Məmmədquluzadənin həyatı və fəaliyyətindən bəhs edən namizədlik dissertasiyasını müdafiə etmişdir. 1945-ci ildə Azərbaycan Elmlər Akademiyası təsis olunduqda 34 yaşlı Mirzə İbrahimov akademiyanın ilk seçilən 15 həqiqi üzvündən biri olmuş və daim elmi fəaliyyətlə məşğul olmuşdur. 1942-ci ildə isə 31 yaşında ikən Azərbaycan Xalq Maarif Komissarı vəzifəsinə təyin olunmuş və 1942-1946-cı illər ərzində Azərbaycan SSR Maarif Naziri və M.F.Axundov adına Azərbaycan Dövlət Opera və Balet Teatrının direktoru, sonra isə XKS-nin incəsənət işləri idarəsinin rəisi kimi ölkədə təhsilin və mədəniyyətin inkişafına səy göstərmişdir.

İkinci dünya müharibəsinin ağır sınaq illərində əsərləri, istərsə də fabrik-zavodlarda, kəndlərdə əsgəri hissələrdə odlu-alovlu çıxışları ilə qələbəyə düşmənə nifrət və qəzəb aşılayırdı. 1941-ci ildə Cənubi Azərbaycanda olarkən “Vətən yolunda” qəzetinin məsul redaktoru vəzifəsində işləmişdir. 1942-ci ildə Uzaq Şərqdə Xabarovsk, Vladivostok və s. hərbi dairələrdə 416-cı diviziyanın döyüşçüləri ilə görüşlərdə iştirak edir. Bu dövrlərdə əsasən Cənubi Azərbaycan mövzusunda yazdığı hekayə (“Qorxulu səs”, “Sənət aşiqləri”, “Zəhra”, “Yol ayrıcında”, “Mələk”, “Qaçaq”, “Cənub hekayələri” silsiləsi – “On iki dekabr”, “Azad”, “Tonqal başında”, “İztirabın sonu”, “İki həyat”), povest (“Xosrov Ruzbeh”, “Güləbətin”, “Pərvizin həyatı”) və romanlarla (“Gələcək gün – (1948), “Böyük dayaq” (1957), “Pərvanə”) yanaşı, səhnə əsərlərini qələmə almışdır: “Həyat” (1935), “Madrid” (1937), “Məhəbbət” (1941) pyeslərindən iyirmi il fasilədən sonra “Kəndçi qızı” (1961) (əsər Mirzə Fətəli Axundov adına mükafata layiq görülmüşdür), “Yaxşı adam” (1963) komediyaları, böyük yazıçı və dövlət xadimi Nəriman Nərimanovun həyatı və mübarizəsindən bəhs edən “Közərən ocaqlar” (1967) pyesləri ilə Azərbaycan dramaturgiyasını zənginləşdirir. U.Şekspirin “Kral Lir”, “On ikinci gecə, yaxud hər nə istəsəniz”, A. N. Ostrovskinin “Quduz pullar”, “Müdrik olan hər kəsə kifayətdir sadəlik”, A.P.Çexovun “Üç bacı”, A. Satramovun “Kişilərə inanmayın”, Molyerin “Don Juan” pyeslərini Azərbaycan dilinə tərcümə etmişdir.

O, milli filoloji elmi kadrların hazırlanması sahəsində böyük işlər görmüşdür. 20 avqust 1956-cı ildə Azərbaycan SSR Ali Sovetinin “Azərbaycan SSR-in dövlət dili haqqında Azərbaycan SSR-in Konstitusiyasına maddə əlavə edilməsi haqqında qanun”u qəbul etməsi bu yüksək dövlət təşkilatının rəhbəri Mirzə İbrahimovun böyük səyləri nəticəsində mümkün olmuşdu. Həmçinin onun “Azərbaycan dili dövlət idarələrində” adlı məqaləsində (1956) milli məsələ ilə bağlı tale yüklü problemlər ön mövqeyə çəkilmişdir.

Sovet Həmkarlar İttifaqı Heyətinin tərkibində İranda səfərdə olmuşdur. Azərbaycan Yazıçılar İttifaqı Idarə Heyətinin Sədri (1946-1954), birinci katibi (1965-1975), SSRİ Yazıçılar İttifaqı idarə heyətinin katibi (1965-1975), Azərbaycan Respublikası Nazirlər Soveti sədrinin müavini (1946-1950), Azərbaycan Respublikası Ali Soveti Rəyasət Heyətinin sədri (1954-1958) vəzifələrində işləmiş,[3] Azərbaycan KP XIV-XXVIII qurultaylarında MK üzvü seçilmişdir. Ümumdünya parlamentlərarası ittifaqın konqresi (Helsinki, 1955; Banqkok, 1956), Ümumdünya sülh tərəfdarları konqresi (Stokholm, 1958) və s. beynəlxalq məclislərin iştirakçısı olmuşdur. O, Sov.İKP XX-XXI və XXIII-XXIV qurultaylarının nümayəndəsi, SSRİ Ali Sovetinin deputatı seçilmişdir. 1977-ci ildən Asiya və Afrika ölkələri ilə Sovet Həmrəylik Komitəsinin sədri kimi dəfələrlə Amerika (Nyu-York), İngiltərə (London), Fransa (Paris), Portuqaliya (Lissabon), Misir (Qahirə, İskəndəriyyə), Kipr (Nikoziya), Suriya (Dəməşq), Zambiya (Lusaka) ölkələrində səfərdə olmuş, Beynəlxalq konqres, sessiya və müşavirələrdə Sovet nümayəndə heyətinin başçısı olmuşdur. Onun başçılığı ilə komitə möhkəm sülh uğrunda mübarizə məqsədi ilə Əfqanıstanda, Vyetnamda, Mali adasında və digər ölkələrdə tədbirlər keçirmişdir.[4] BMT-nin apartheyd əleyhinə mübarizə komitəsinin iclasında (Nyu York, 1978) çıxış etmişdir.

Azərbaycan EA Nizami adına Dil və Ədəbiyyat İnstitutunda direktorluq etdiyi dövrdə dilçilik və ədəbiyyatşünaslıq elminin yeni, yüksək səviyyədə tədqiqini təşkil etmiş, üçcildlik “Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi”nin yaranmasında ciddi əməyi olmuşdur (1946-1954).[5] Sonralar institutda XIX əsr Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi şöbəsinə başçılıq etmiş (1960-1970), Azərbaycan Yazıçılar İttifaqı idarə heyətinin sədri (1946-1954) və SSRİ Yazıçılar İttifaqı İdarə Heyətinin katibi (1965-1975) olmuşdur. Azərbaycan Yazıçılar Birliyi Ağsaqqallar Şurasının üzvü seçilmişdir (1991). Ömrünün axırınadək Azərbaycan EA Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunun Cənubi Azərbaycan ədəbiyyatı şöbəsinin müdiri, çoxcildlik “Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi”nin redaksiya heyətinin üzvü olmuşdur. Onun əsərləri keçmiş SSRİ xalqlarının dillərinə və bir çox xarici dillərə tərcümə edilmişdir. 3 dəfə Lenin ordeni, Oktyabr inqilabı ordeni və digər orden və medallarla təltif olunmuşdur.[6] Ömrünün axırınadək Azərbaycan EA Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunun Cənubi Azərbaycan Ədəbiyyatı Şöbəsinin müdiri olmuşdur.[7]

1993-cü il dekabrın 17-də Bakıda vəfat etmiş, Fəxri Xiyabanda dəfn olunmuşdur.

SSRİ dövlət mükafatı laureatı (1950)
Azərbaycan SSR dövlət mükafatı laureatı (1965)
Oktyabr İnqilabı ordeni — 21.10.1971[8]
Beynəlxalq Nehru mükafatı laureatı (1979)
Azərbaycanın əməkdar incəsənət xadimi (1941)
Sosialist Əməyi Qəhrəmanı — 14.10.1981[9]
Lenin ordeni — 14.10.1981[9]
Xatirəsi[redaktə | əsas redaktə]
5 fеvral 1996-cı ildə Azərbaycanın xalq yazıçısı, görkəmli ictimai-siyasi xadim Mirzə İbrahimоvun xatirəsini əbədiləşdirmək məqsədilə ilə əlaqədar qərar qəbul edilmişdir.[10].

Qiqantlar ölkəsi. Bakı: Azərnəşr, 1932, 32 səh.
Həyat üçün. Bakı: Azərnəşr, 1934, 115 səh.
Həyat(pyes). Bakı: Azərnəşr, 1937, 107 səh.
Həyat (pyes). Bakı: Azərnəşr, 1938, 110 səh.
Böyük demokrat (Molla Nəsrəddin). Bakı: Azərnəşr, 1939, 160 səh.
Həyat və ədəbiyyat. Bakı: Azərnəşr, 1947, 213 səh.
Azad. Bakı: Uşaqgəncnəşr, 1949, 20 səh.
Gələcək üçün. Bakı: Azərnəşr, 1949, 157 səh.
Gələcək gün(roman). Bakı: Azərnəşr, 1949, 753 səh
.Salam sənə Rusiya! Bakı: Azərnəşr, 1950, 87 səh
Seçilmiş əsərləri (dörd cilddə). I c. Bakı: Azərnəşr, 1954, 406 səh.
Seçilmiş əsərləri (dörd cilddə). II c. Bakı: Azərnəşr, 1954, 323 səh.
Gələcək gün. Bakı: Azərnəşr, 1956, 622 səh.
Seçilmiş əsərləri (dörd cilddə). III c. Bakı: Azərnəşr, 1956, 622 səh.
Azərbaycan dili (məqalələr). Bakı: Azərb. SSR EA Nəşriyyatı, 1957, 74 səh.
Böyük dayaq (roman). Bakı: Uşaqgəncnəşr, 1957, 582 səh.
Sarı sim (xatirələr, məqalələr, oçerklər). Bakı: Azərnəşr, 1958, 301 səh.
Mədinənin ürəyi (hekayələr). Bakı: Uşaqgəncnəşr, 1961, 213 səh.
Xəlqilik və realizm cəbhəsindən (məqalələr). Bakı: Azərnəşr, 1961, 524 səh.
Böyük şairimiz Sabir. Bakı: Azərb. SSR EA Nəşriyyatı, 1962, 38 səh.
Murovdağın ətəyində (hekayələr). Bakı: Azərnəşr, 1964, 93 səh.
Ədəbi qeydlər. Bakı: Azərnəşr, 1970, 299 səh.
Pərvanə. Bakı: Azərnəşr, 1971, 703 səh.
Seçilmiş əsərləri (dörd cilddə). IV c. Bakı: Azərnəşr, 1972, 455 səh.
Əsərləri (10 cilddə). I c. Bakı: Yazıçı, 1978, 512 səh.
Əsərləri (10 cilddə). II c. Bakı: Yazıçı, 1978, 504 səh.
Əsərləri (10 cilddə). III c. Bakı: Yazıçı, 1979, 592 səh.
Əsərləri (10 cilddə). IV c. Bakı: Yazıçı, 1979, 506 səh.
Əsərləri (10 cilddə). V c. Bakı: Yazıçı, 1980, 339 səh.
Əsərləri (10 cilddə). VI c. Bakı: Yazıçı, 1981, 376 səh.
Əsərləri (10 cilddə). VII c. Bakı: Yazıçı, 1981, 332 səh.
Əsərləri (10 cilddə). VIII c. Bakı: Yazıçı, 1981, 303 səh.
Əsərləri (10 cilddə). IX c. Bakı: Yazıçı, 1982, 664 səh.
Əsərləri (10 cilddə). X c. Bakı: Yazıçı, 1983, 507 səh.
Pərvizin həyatı (hekayələr və povestlər). Bakı: Yazıçı, 1975, 248 səh.
Pərvizin həyatı (povestlər və hekayələr). Bakı: Gənclik, 1981, 251 səh.
Pərvanə (roman). Bakı: Yazıçı, 1984, 703 səh.
Gələcək gün (roman). Bakı: Gənclik, 1973, 586 səh.
Gələcək gün (roman). Bakı: Maarif, 1984, 472 səh.
Niyəsiz, necəsiz bir yazısan sən. Bakı: Yazıçı, 552 səh.
Anama deyərəm ha! (hekayələr və povestlər). Bakı: Gənclik, 1986, 336 səh.
Tufanlara kömək edən bir qələm. Bakı: Azərnəşr, 197 səh.

N.Q.Çernışevski. Nə etməli? (Yeni adamlar haqqında roman). Bakı: Uşaqgəncnəşr, 1956, 180 səh.
N.Q.Çernışevski. Nə etməli? (Yeni adamlar haqqında söhbətlər, roman). Bakı: Gənclik, 1974, 536 səh.
Ş.Rəşidov. Qaliblər. Bakı: Azərnəşr, 1976, 378 səh.
Haqqında olan ədəbiyyat[redaktə | əsas redaktə]
Quliyev E.M. İbrahimov: Ədəbi-estetik görüşlər və sənətkarlıq məsələləri. Bakı: ADPU, 1997, 96 s.
Anar. Tənha müəllimin son səfəri. Azərbaycan qəzeti, 1994, 2 fevral.
Mirzə İbrahimovun xatirəsinin əbədiləşdirilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin sərəncamı. Azərbaycan qəzeti, 1996, 6 fevral.
Rəhimqızı S. Bir görüşün xoşbəxtliyi. Xalq qəzeti, 2002, 16 yanvar.

Böyük dayaq (film, 1962)[11]

Son Yazılar

• Müstəqillik dövrünün ən irimiqyaslı incəsənət layihəsinə böyük maraq var
• Banu MUHARREM.”Türkiyəm O günəş yenə doğacaq!”
• Banu MUHARREM.”Fərqli olanı sevdim hər zaman”
• Xəyalə SEVİL.”Üstümdə”
• Xəyalə SEVİL.”Səhər eyni, axşam eyni”

Bakı kəndlərində nökərçilik etdi, bir qız onu acından ölməyə qoymadı, arvadının çarpayısına qızılgüllər səpdi – Mirzə İbrahimovdan 10 inanılmaz fakt

Mirzə İbrahimov 1911-ci il oktyabrın 28-də Cənubi Azərbaycanın Sərab şəhəri yaxınlığındakı Eyvaq kəndində anadan olub. O, uşaq yaşlarında valideynlərini itirib. 3 yaşı olanda anası dünyasını dəyişib. Atası onu və böyük qardaşını götürüb Bakıya yollanıb. Burda da faciə baş verib. Neft buruqlarındakı fontanda atasını itirib. Mirzə harasa üzüqoylu düşüb əlacsızlıqdan ağlayıb. Onda gələcək yazıçının vur-tut 7 yaşı var idi.

Faciə zənciri bitmək bilmir. Qardaşı ilə iş üçün yola çıxan Mirzə yenə sarsıntı yaşayır. Zabrata çatanda Mirzənin qardaşı vəfat edir. O, həm aclığa, həm də yolun yorğunluğuna dözə bilmir.

Mirzə İbrahimov bir bəyin yanında nökər olub. Bəyin qoyunlarını otarırmış. Bəyin bir oğlu, üç qızı varmış. Mirzə onların həyətindəki balaca əl evində, betonun üstündə ac-susuz yatırmış. Bəyin balaca qızı öz yeməyindən bir parça çörək, bir az da pendir gətirib ona verirmiş.

Aradan uzun illər keçir. Mirzə İbrahimov Nazirlər Sovetində sədr müavini işləyirmiş. Bir gün katibə deyir ki, yanına çadralı bir xanım gəlib, qucağında da uşaq. Mirzə İbrahimov qadını qəbul eləyir və gözlərinə inana bilmir; bu, bir vaxt ona pendir-çörək verən bəyin balaca qızıymış! Qız dərdini danışır, məlum olur ki, sovet hökuməti qurulanda atası ölkədən gedib, bacılarının hərəsi bir diyara düşüb, qardaşı da içkiyə qurşanıb? məhv olub. Mirzə İbrahimov ona əlindən gəldiyi qədər yardım edir. Bu hadisə ən ağır illərdə, 40-cı illərdə olur. Qadın Mirzə İbrahimova heç bir ünvan vermir, yenə gələcəm deyir, amma bir daha heç vaxt gəlmir.

“Gələcək gün” romanı, demək olar ki, avtobioqrafiyasıdır. Orda təsvir edilən bütün dəhşətlər, o cümlədən qadının aclıqdan öz uşağını yeməsi səhnəsi həqiqidir. Özü danışırmış ki, balaca və zəif olduğum üçün heç kim məni nökər də götürmürdü. Zabratdakı bəy razılaşanda o qədər sevinmişdim ki, Xalq yazıçısı adını alanda da, ən yüksək vəzifələrə təyin olunanda da bu qədər sevinməmişdim.

O, Azərbaycan SSR Ali Sovetinin sədri olanda 20 avqust 1956-cı ildə “Azərbaycan SSR-in dövlət dili haqqında Azərbaycan SSR-in Konstitusiyasına maddə əlavə edilməsi haqqında qanun”un qəbul etməsinə nail oldu. Burda məqsəd Azərbaycanda rəsmi dövlət sənədlərinin rus yox Azərbaycan dilinə yazılması, dövləd idarələrində doğma dildə danışılması məsələsi qaldırılırdı. Bu qanunun qəbulundan sonra Moskva ona düşmən kəsilir. O, həm vəzifəsini, həm də deputat mandatını itirir.

Nazim Hikmət Bakıya gələndə tələbələrdən biri soruşur:

– Ustad, əgər bir adam başqa dildə təhsil alırsa, evdə, işdə bu dildə danışırsa, bir sözlə, düşünəndə başqa dildə düşünürsə, onu azərbaycanlı hesab etmək olarmı?

Nazim Hikmət deyir:

Görüşdə iştirak edən Mirzə İbrahimovun isə reaksiyası daha kəskin olur:

– Belələri dönükdür, əclafdır!

Sonralar Mirzə İbrahimov bu məsələyə görə vəzifəsindən uzaqlaşdırılır, amma ittihamlar qarşısında Nazim Hikməti müdafiə edir. Onu satmır.

Mərkəzi Komitədə iclas vaxtı Mir Cəfər Bağırov deyir ki, Üzeyir Hacıbəyov da, Səməd Vurğun da xalq düşmənidir. Bu zaman Mirzə İbrahimov etiraz edib:

– Üzeyir Hacıbəyov necə vətən xainidir ki, “Koroğlu” operasını yazıb, Səməd Vurğun necə xalq düşmənidir ki, “Vaqif” dramını yazıb.

– Əyləş, sən də onların tayısan!

Dəfn günü Mirzə İbrahimovu məzara qoyanda bir qadının səsi gəlir: “Umer naş papa!” Mirzə İbrahimovun qızı maraqlanıb ki, bu kimdir. Qadın deyib ki, mən uşaq evində böyümüşəm, 50-ci illərdə Mirzə müəllim Ali Sovetin sədri olanda hər ay bizə pul, ərzaq malları göndərərdi. Biz onu “ata” deyə çağırardıq.

Mirzə İbrahimov evdə deyirmiş ki, yazılarımın qonorarı bizə bəs edir, maaşımı yetim uşaqlar üçün uşaq evlərinə köçürürəm.

Bu xatirəni yazıçının qızı Sevda İbrahimova danışır:

Ana ilk azərbaycanlı pianoçu qadın idi. Uzun müddət atama “yox” deyib. Anam ağır adam idi. Cavabı buna görə ləngiyirdi. Anamın da razılığını Səməd Vurğun alır. Deyib, bəsdir də, ay Sara bacı, bizim yazıçını incitmə. Onlar hamısı evli idi – Səməd Vurğun, Rəsul Rza, Sabit Rəhman. Bircə atam qalmışdı. Anamı çox sevirdi. Rəhmətə gedəndən sonra bağdakı yatağını yığışdırmağa qoymadı. Hər gedəndə o çarpayının üstünə qızılgüllər səpərdi”.

Ömrünün sonlarında əlindən “Qurani-Kərim” düşməyən yazıçının ən böyük arzusu qızını Cənubi Azərbaycandakı kəndlərinə aparmaq olub. Lakin, çox arzulasa da, buna imkan olmayıb. Dövlət xətti ilə Cənubi Azərbaycana getsə də, doğulduğu Sərab kəndinə heç vaxt gedə bilmir. Vəfat edəndən sonra qızı ora gedir və Sərabdan torpaq gətirib atasının qəbrinə səpir. Kulis.az

Milli.Az